طی روزهای اخیر و به دنبال صدور بخشنامه‌ای موسوم به «عفو رهبر» تعدادی از بازداشت شدگان اعتراضات اخیر و همچنین برخی فعالین سیاسی و مدنی که در سال‌های گذشته بازداشت و زندانی شده بودند، آزاد شدند، تردیدهایی نسبت به این بخشنامه و اهداف آن مطرح شده است.
حسین یزدی، سعیدۀ شفیعی و احسان پیربرناش روزنامه‌نگارانی هستند که در طی ۵ ماه گذشته بازداشت شده بودند و اکنون نام آن‌ها در میان افرادی است که آزاد شده‌اند. همچنین افرادی مانند مهدی مقدری، عضو سابق شورای شهر اصفهان و آرمیتا عباسی که در گذشته خبر بازداشت آن‌هاواکنش‌های زیادی به دنبال داشت نیز آزاد شدند.
از سوی دیگر تعدادی دیگر از زندانیان که از سال‌ها قبل در زندان‌های جمهوری اسلامی بودند نیز طی روزهای اخیر آزاد شدند که می‌توان در این میان به نام‌های صبا کردافشاری، فریبا عادل‌خواه، زندانی دوتابعیتی ایرانی فرانسوی، زهرا محمدی، مدرس زبان کردی و نوشین جعفری، خبرنگار و عکاس و اشاره کرد.
رسانه‌های داخل ایران روز دوشنبه ۱۶ بهمن خبر دادند که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، با پیشنهاد رئیس قوه قضائیه مبنی بر عفو و تخفیف مجازات شماری از بازداشت‌شدگان و متهمان مرتبط با اعتراضات اخیر و نیز برخی از محکومان موافقت کرده است.
صادق رحیمی، معاون قوه قضائیه، نیز تأکید کرده است که «این دستور عفو شامل افرادی می‌شود که از اقدامات خود ابراز پشیمانی کنند و تعهد کتبی دهند که دیگر مرتکب این اعمال نخواهند شد.»
همزمان غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه، اعلام کرد با افرادی که «توبه» نکرده‌اند، «قاطعانه برخورد» خواهد شد.
برخی فعالان سیاسی و مدنی، دلیل بخشنامه حکومتی «عفو» را پر شدن ظرفیت زندان‌ها و بازداشتگاه‌ها و نبود امکانات کافی برای همه زندانیان اعلام کرده‌اند.
همزمان با آغاز تبلیغات گسترده حکومت درباره «عفو» بازداشت‌شدگان اعتراضات، شماری از وکلا، فعالان حقوق بشر، معترضان زندانی و زندانیان سیاسی سابق، این اقدام حکومت را «عفو تبلیغاتی» با هدف «تحمیل روایت دروغین نظام» و «تعویض وقیحانه جایگاه شاکی و متهم» توصیف کرده‌اند. در همین حال برخی وکلای دادگستری نیز بر این عقیده‌اند که اقدام کنونی حکومت، «عفو عمومی» نیست و صرفاً آزادی در چارچوب امضای «توبه‌نامه» است.
از سوی دیگر برخی رسانه‌های حکومتی در روزهای گذشته گزارش‌هایی از آزادی شماری از زندانیان در استان‌های مختلف منتشر کردند که نشان‌دهنده آزادی تعداد اندکی از زندانیان بود.
بر اساس یکی از این گزارش‌ها رئیس‌کل دادگستری کردستان خبر داد که ۷۰۱ نفر از زندانیان استان کردستان مشمول عفو قرار گرفتند و از این تعداد ۲۵۲ نفر ازجمله متهمان و محکومان حوادث اخیر از زندان‌های استان آزاد و ۴۴۹ نفر نیز مشمول تخفیف مجازات شدند. این در حالی است که طی ۸ ماه گذشته هزاران نفر در این استان بازداشت شده‌اند.
هنوز آمار دقیقی از تعداد کشته و بازداشت شدگان اعتراضات اخیر در ایران منتشرنشده است اما به گزارش سازمان‌های حقوق بشری در جریان این اعتراضات گسترده حدود ۵۰۰ نفر کشته و نزدیک به ۲۰ هزار نفر بازداشت شده‌اند.
