نویسنده: آندرس کور
جنگ فناوری چین و آمریکا پیچیده است و بهتدریج بالا میگیرد.
اول آنکه واشینگتن با مسدود کردن دسترسی پکن به فناوریهای پیشرفته نیمهرساناها به اعمال فشار بر این کشور ادامه میدهد. پکن با تلاش برای کنترل مواد معدنی کمیاب که در فرایند تولید این فناوری مورد استفاده قرار میگیرند به این مسئله واکنش نشان داده است. مواد معدنی و نیمهرساناهایی که ظاهراً هیچ پیوندی با یکدیگر ندارند، لازمه تولیدات نظامی هستند.
اگر چین بتواند بدون نابودی کارخانجات نیمهرسانا، تایوان را تصاحب کند (با توجه به اینکه میگویند آمریکا و هلند میتوانند از راه دور آنها را از کار بیندازند)، سود قابلتوجهی در حوزه فناوری نصیب پکن خواهد شد.
واشینگتن در گزارشی در ۱۰ اکتبر از تلاش حزب کمونیست چین برای کنترل کبالت خبر داد که در تولید خودروهای برقی، پهپاد، مهمات و جنگندهها مورد استفاده قرار میگیرد. وال استریت ژورنال به نقل از یکی از مقامات وزارت امور خارجه آمریکا گزارش داد که رفتار چپاولگرایانه پکن نهتنها به رقابت معادن کبالت آسیب میزند، بلکه گذارِ انرژی آمریکا را نیز تهدید میکند. یک شرکت چینی ۳۸ درصد از کبالت لازم برای فعالیتهای خود را از طریق کنگو تأمین میکند. چین بهطور کلی ۷۹ درصد از کبالت تصفیهشده دنیا را در اختیار دارد.
هردو کشور سعی دارند با دور زدن یکدیگر در زمینه محاسبات ابری بینالمللی و کابلهای اینترنت زیر دریا دست بالا را پیدا کنند. تحلیلگران بر این باورند که پکن و واشینگتن کل ترافیک اینترنتی بینالمللیِ در دسترس را رصد میکنند. پکن ترافیک داخلی را هم زیر نظر دارد. رژیم چین از جاسوسی سایبری بیاندازه خود در فعالیتهای سنتی و در زمینه اسرار صنعتی که همزمان با چند شرکت چینی به اشتراک گذاشته میشوند استفاده میکند. به نظر میرسد که پختگی فنی این کشور در طیف وسیعی از محصولات، از جمله فضاپیماها و ناوهای هواپیمابر آمریکا، تنها چند قدم با بزرگترین کشورهای دموکراتیک فاصله داشته باشد.
جنگ فناوری جدا از رقابت سختافزاری به حوزه نرمافزار و محتوا نیز کشیده شده است. حزب کمونیست چین از چیزی که آن را «اسلندرباتس» مینامد، در شبکه اجتماعی ایکس برای تأثیرگذاری روی سیاستهای آمریکا استفاده میکند. البته حزب کمونیست تا زمانی که ایکس در چین ممنوع باشد، دست به این کار میزند. با افزایش محتوای ناپسند در تیکتاک، که در چین ممنوع است، دانشآموزان آمریکایی کتابهای کمتری میخوانند و عملکردشان در ریاضی ضعیفتر میشود.
چهارده دادستان کل ایالتی از هردو حزب اصلی آمریکا به دلیل به خطر افتادن جوانان آمریکایی از طریق «چالشهای» خطرناک و دیگر محتوای مضر برای سلامت روان از تیکتاک شکایت کردهاند. این امر مستلزم دفاع قانونی متقابل از سمت وکلای تیکتاک است که باید دلایل مشابهی را در برابر ۱۴ هیئت منصفه مختلف در ۱۴ ایالت متفاوت ارائه کنند. این پروندهها به واسطه ۱۴ فرایند تحقیقاتی مختلف به شواهد حیرتانگیزی منتهی شدهاند. مسائلی که در این پروندهها عیان شدهاند، احتمالاً در پروندههای آتی فدرال به کار گرفته خواهند شد.
در عینحال، قوانین فدرال، شرکت مادر تیکتاک در چین- بایتدنس- را ملزم کردهاند که این سرویس را تا آوریل ۲۰۲۵ واگذار کند، اگرنه اپلیکیشن تیکتاک ممنوع خواهد شد. پروندههای ایالتی احتمالاً ارزش اقتصادی این شرکت را کاهش میدهند.
مقامات کلیدی دولت بایدن عمیقاً درگیرِ جنگ فنی فراگیر علیه حزب کمونیست چین هستند.
دفتر جینا ریماندو، وزیر بازرگانی آمریکا، در ۸ اکتبر اعلام کرد که او به همتای چینی خود گفته که قوانین تجاری آمریکا در زمینه فناوری پیشرفته در مورد چین غیرقابل مذاکره هستند، چراکه این کشور امنیت ملی آمریکا را به خطر میاندازد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، برای بهبود رقابتپذیری در حوزه فناوری در مقابل چین روی برنامههای دولت ترامپ کار میکند. برای نمونه، برنامه «شبکه پاک» مایک پمپئو، وزیر امور خارجه سابق آمریکا، شرکای فناوری سراسر جهان را که میخواهند از شر هواوی خلاص شوند، گردهم آورده است.
سالیوان با کنترل صادرات هدفمند درحال هماهنگی با ژاپن و هلند است تا از صادرات طرحهای پیشرفته نیمهرسانا و فرایندهای تولیدی به چین جلوگیری کند. او قصد دارد که سایر شکلهای نهچندان راهبردی تجارت با چین را حفظ کند و در توصیف این راهبرد از استعاره «حیاط کوچک و حصار بلند» استفاده میکند. (باید گفت هرگونه تجارت با چین که این کشور را ثروتمند کند، درآمد مالیاتی حزب کمونیست چین را برای تقویت ارتش دوچندان میکند.)
آمریکا، ژاپن و هلند جایگاه ویژهای در رویکرد سالیوان دارند، زیرا همگی تولیدکننده نیمهرساناهای حیاتی و تجهیزات تولیدی هستند که در جای دیگری یافت نمیشوند. اگر اینسه کشور متحد شوند، انحصار پیشرفتهترین نیمهرساناها را به دست میگیرند.
سالیوان در گزارش مجله وایرد در ۱۰ اکتبر گفت که رقابت آمریکا و چین در حوزه فناوری برای او مسئلهای شخصی است. «اگر از فناوری عمدتاً برای مقاصد بد استفاده شود تا خیر، اگر قوانین جاری به دست رقبای خودکامه وضع شوند و اگر فناوریهای آتی در جای دیگری غیر از اینجا تولید شوند، با امنیت کمتر، فرصتهای شغلی کمتر و بهرهوری کمتر در آمریکا مواجه خواهیم شد. شخصاً نمیخواهم شاهد چنین دنیایی باشیم.»
سالیوان چندی پیش در مذاکرات مایکروسافت با یک کمپانی اماراتی شرکت داشت که قابلیتهای هوش مصنوعی و ژنومیک چین را تقویت میکرد. گفتنی است که این شرکت، جی۴۲، از طریق دو شرکت جنجالی با چین در ارتباط بوده است: هواوی و بیجیآی ژنومیکس. به گزارش وایرد، سالیوان اصرار داشت که جی۴۲ قبل از موافقت ضمنی او با سرمایهگذاری ۱.۵ میلیارد دلاری، روابط خود را با چین قطع کند. جی۴۲ موافقت کرد اما پنگ شیائو همچنان بهعنوان مدیرعامل شرکت فعالیت میکند؛ کسی که به گفته کمیته منتخب مجلس نمایندگان آمریکا در امور حزب کمونیست چین، «شبکه گستردهای از شرکتهای اماراتی و چینی را که در توسعه فناوریهای دوگانه دست دارند و از آمیختگی نظامی-مدنی چین و نقض حقوق بشر در این کشور حمایت مادی میکنند، مدیریت کرده و یا با آنها تعامل دارد.»
چالش دیگر این است که نوآوریهای علمی و صنعتی آمریکا نه فقط از طریق جاسوسی سایبری، که از طریق اتباع چینی که در آمریکا و دانشگاهها و آزمایشگاههای وابسته به این کشور مشغولِ تحصیل و تحقیق هستند، بسرعت به دست حزب کمونیست چین میرسند. تحقیقات فدرال دانشگاهی با فناوریهای پیشرفته چینی انجام میگیرند که کاربردهای نظامی دارند. با اینحال، آمریکا قصد دارد بهترین و باهوشترین دانشمندان چینی را جذب کند و از آنها یک شهروند وفادار آمریکایی بسازد. به نظر میرسد که واشینگتن در زمینه اصلاح یا اندازهگیری درز اطلاعات که در ذاتِ این فرایند است، مستأصل شده است.
دیگر باید عیان شده باشد که جنگِ فناوری دشوار است و کسی نمیتواند در آن برنده شود. پکن با ذخیره کردن مواد و تجهیزات و توسعه اکوسیستم نوآوری علمی و فناورانه خود بهسرعت به جایگاه فناوری آمریکا نزدیک میشود. هرچه آمریکا و متحدانش محدودیت فنی بیشتری روی چین اعمال میکنند، پکن نیز بیشتر با این محدودیتها مقابله میکند و زنجیرههای تأمین را به شرکای خودکامه مانند روسیه، جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عربی میسپارد و سعی میکند روی روند سیاسی در کشورهای دموکراتیک تأثیر بگذارد تا آمریکا از رویکرد خود کوتاه بیاید.
برای پیروزی در جنگ فناوری، آمریکا باید برعکس عمل کند: یعنی باید با اراده و هدفی فراتر از آنچه تاکنون داشته است، وارد عمل شود. هر جنگی از جمله جنگ فناوری به دردِ ترسوها نمیخورد. سیاستگذاران آمریکا باید سرسختتر شوند.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
درباره نویسنده: آندرس کور دارای مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه ییل (۲۰۰۱) و مدرک دکترای دولتی از دانشگاه هاروارد (۲۰۰۸) است. او از مدیران شرکت تحلیلی کور و ناشر مجله ریسک سیاسی است و تحقیقات گستردهای در آمریکای شمالی، اروپا و آسیا انجام داده است. «تمرکز قدرت: نهادینهسازی، سلسلهمراتب و هژمونی» (۲۰۲۱) و «قدرتهای بزرگ، راهبردهای بزرگ: بازی جدید در دریای چین جنوبی» (۲۰۱۸) آخرین کتابهای او هستند.