دولت آمریکا بودجه تحقیقات افزایش عملکرد در چین را تأمین کرده است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در روز ۵ مه از ممنوعیت تخصیص بودجه فدرال برای تحقیقات افزایش عملکرد در کشورهای دیگر از جمله چین خبر داد. این تصمیم چند هفته پس از آن اتخاذ شد که دولت آمریکا اعلام کرد ویروس کرونا احتمالاً از یک آزمایشگاه چینی به بیرون درز کرده که از دولت آمریکا بودجه می‌گرفت.
ترامپ در حین امضای این فرمان اجرایی در اتاق بیضی گفت: «موضوع بسیار مهمی است… شاید اگر این کار را زودتر انجام داده بودیم، با مشکلی که رخ داد مواجه نمی‌شدیم.»
براساس فرمان رئیس‌جمهور آمریکا، بودجه فدرال نباید صرف انجام تحقیقات پرخطر در کشورهای دیگر شود. یعنی تحقیقاتی که با هدف ارتقای بیماری‌زایی یا دیگر قابلیت‌های ویروس‌ها انجام می‌شود، مگر آن‌که نظارت مناسبی بر انجام آن وجود داشته باشد.
ویل شارف، از کارکنان کاخ سفید، هنگام تحویل سند به رئیس‌جمهور آمریکا گفت: «خیلی‌ها معتقدند که تحقیقات افزایش عملکرد یکی از علل اصلی همه‌گیری کووید-۱۹ بوده است.»
براساس این فرمان، مقررات جدید از مردم آمریکا در قبال تحقیقات خطرناک که با دستکاری ویروس‌ها، سموم و دیگر مواد زیستی انجام می‌گیرند، محافظت خواهند کرد.
به گفته مقامات کاخ سفید، مقررات جدید به شکلی تنظیم شده‌اند که هیچ خللی در امنیت ملی و آمادگی کشور برای مقابله با تهدیدات ایجاد نشود.
این تغییرات با هدف بهبود روند اجرای قوانین، نظارت و شفافیت صورت گرفته‌اند.
شارف گفت: «این فرمان در وهله اول ابزارهای جدید و کارآمدی برای اجرای ممنوعیت تأمین مالی فدرال در تحقیقات افزایش عملکرد در کشورهای دیگر فراهم می‌کند.»
او افزود: «این فرمان سایر سازوکارهای نظارتی را هم تقویت می‌کند و راهبرد جامع‌تری را در اختیار ما می‌گذارد تا مطمئن شویم که تحقیقات زیست‌پزشکی به‌طور کلی به شکل ایمن انجام می‌گیرند و درنهایت از سلامت انسان‌ها محافظت می‌کند.»
این فرمان به آژانس‌ها اجازه می‌دهد که هرگونه تحقیق زیستی را که احتمال می‌رود مخلِ سلامتی، ایمنی یا امنیت مردم باشد، شناسایی کرده و بودجه فدرال آن را لغو کنند.
کاخ سفید در گزارش خود اعلام کرد: «این تدابیر باعث می‌شوند که احتمال وقوع حوادث آزمایشگاهی در رابطه با تحقیقات افزایش عملکرد- از جمله تحقیقاتی که مؤسسه اکوهلث و مؤسسه ویروس‌شناسی ووهان در چین روی ویروس کرونا در خفاش‌ها انجام می‌دهند- به حداقل برسد.»
مؤسسه ملی سلامت و آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا بیش از ۱ میلیون دلار از طریق مؤسسه اکوهلث به مؤسسه ویروس‌شناسی ووهان کمک مالی کرده تا روی ویروس کرونا در خفاش‌ها آزمایش کند.
شهری که این آزمایشگاه در آن فعالیت دارد، همان شهری است که نخستین بیمار مبتلا به کووید-۱۹ در آن شناسایی شد.
کاخ سفید در به‌روزرسانی ماه آوریل در وب‌سایت خود نوشت: «اگر شواهدی دال بر منشأ طبیعی کووید وجود داشت، از نظر علمی باید تاکنون آشکار می‌شد. اما این‌طور نشد.»
مقامات افزودند که محققان مؤسسه ووهان ماه‌ها پیش از شناسایی کووید-۱۹ در بازار تره‌بار این شهر با علائمی مشابه کووید-۱۹ دست‌و‌پنجه نرم می‌کردند.
ترامپ گفت: «این ویروس از آزمایشگاه به بیرون درز کرد. از روز اول همین را گفتم و هیچ‌وقت نظرم را تغییر ندادم.»
اکوهلث گفته که تحقیقات ووهان باعث شیوع کووید-۱۹ نشده‌اند.
مقامات دولت گفتند که این ممنوعیت از نشت ویروس‌ها در آینده جلوگیری خواهد کرد.
رابرت اف. کندی جونیور، وزیر بهداشت و خدمات انسانی آمریکا، در مراسم امضای این فرمان گفت: «امروز یک روز تاریخی است. دیگر خبری از تحقیقات افزایش عملکرد نخواهد بود.»
او افزود که پیشینه انجام تحقیقات دوگانه برای ساخت واکسن و کاربردهای نظامی در آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا به سال ۱۹۴۷ بازمی‌گردد.
به گفته کندی، انجام این تحقیقات پرخطر در سال ۱۹۷۳ در منشور تسلیحات زیستی ممنوع اعلام شد، اما قانون میهن‌دوستی که در سال ۲۰۰۱ متعاقب حملات سیاه‌زخم و ۱۱ سپتامبر به تصویب رسید، مقامات دولت را از پاسخگویی در این‌باره معاف کرد و باعث شد که تأمین مالی تحقیقات افزایش عملکرد از سر گرفته شود.
کندی با اشاره به سه حادثه نشت آزمایشگاهی در سال ۲۰۱۴ گفت: «این تحقیقات مثل یک سلاح هستند که همیشه تبعات خاص خود را دارند و باعث وقوع اتفاقات بد می‌شوند.»
او افزود: «در تمام این سال‌هایی که روی سلاح‌های زیستی تحقیق شده است، هیچ دستاورد مثبتی نداشته‌ایم.»
او گفت که کشورهای دیگر از جمله چین به دنبال آن هستند که با استفاده از هوش مصنوعی و فناوری‌های ژنتیکی اسلحه بسازند؛ اقدامی که کندی آن را «ویرانگر» می‌داند.
جی باتاچاریا، مدیر مؤسسه ملی سلامت، در مراسم امضای این فرمان گفت: «همیشه این خطر وجود دارد که ویروس در حین انجام چنین تحقیقاتی به شکل تصادفی به بیرون درز کند و باعث ایجاد همه‌گیری شود.»
او افزود: «هر کشوری که دست به چنین تحقیقاتی می‌زند، مردم خود و کل جهان را به خطر می‌اندازد؛ درست مثل اتفاقی که در دوران همه‌گیری کووید-۱۹ شاهدش بودیم.»
