به گفته تحلیلگران حوزه انرژی، تصمیمگیرندگان اروپایی خوب میدانند که «خوشبینی اقلیمی جای انرژی قابل کنترل را نمیگیرد.»
به گفته تحلیلگران، تغییر ماهیت سیاست آمریکا در حوزه انرژی در دولت دونالد ترامپ، برنامههای بلندپروازانه صفر خالصِ اروپا را تحتالشعاع خود قرار خواهد داد.
فشار ترامپ برای حفاری بیشتر در خاک آمریکا و افزایش صادرات گاز طبیعی مایع به اروپا باعث فاصله گرفتن از سیاستهای مربوط به تغییرات اقلیمی شده که میتواند بازار انرژی و سیاستهای اتحادیه را بهطور مستقیم تحت تأثیر قرار دهد.
به گفته برخی از ناظران، اظهارات ترامپ به تنهایی باعث تغییر سریع گفتمان انرژی و اقلیم در اروپا شده است؛ جایی که پوپولیستها اهداف بلندپروازانه تغییرات اقلیمی را از طریق صندوقهای رأی به شکل فزاینده به چالش میکشند.
رهبران اتحادیه اروپا رویکرد انرژیهای تجدیدپذیر را در اولویت قرار داده و به دنبال وضع مقررات همهجانبه هستند تا اروپا را تا سال ۲۰۵۰ به اولین قاره کربنخنثی تبدیل کنند.
به دنبال اطلاعیه ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از توافقنامه اقلیمی پاریس، برخی از رهبران اروپایی تأکید کردند که اهداف قبلی به قوت خود باقی هستند.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، در روز ۲۱ ژانویه در مجمع جهانی اقتصاد در داووس گفت: «تغییرات اقلیمی همچنان در رأس دستور کار جهانی قرار دارند؛ از کربنزدایی تا راهکارهای مبتنی بر طبیعت، و از توسعه اقتصاد چرخشی تا ایجاد اعتبارات مربوط به طبیعت.»
روبرت هابک، معاون صدراعظم آلمان، نماینده حزب سبز و معمار برنامههایی که قرار است ۸۰ درصد از برق آلمان را تا سال ۲۰۳۰ به برق سبز تبدیل کند، در ۲۱ ژانویه در کنفرانس انرژی برلین گفت: «ما باید فناوریهای خود را به نمایش بگذاریم.»
بازنگری در پیمان سبز اتحادیه اروپا
همه کشورهای اتحادیه اروپا موافق این پیمان نیستند.
دونالد توسک، نخستوزیر لهستان، خواستار بازنگری در پیمان سبز اروپا شد و هشدار داد که بهای بالای انرژی باعث افول دولتهای دموکراتیک خواهد شد.
توسک در سخنرانی ۲۲ ژانویه خود در استراسبورگ گفت: «برخی از مقررات اتحادیه اروپا باعث افزایش شدید بهای انرژی شدهاند.»
این رهبر کهنهکار راست میانه به نمایندگان پارلمان اروپا گفت که بهای بالای انرژی میتواند «موجب سقوط بسیاری از دولتهای دموکراتیک شود.»
اندی میر، مدیر ارشد عملیات و تحلیلگر انرژی در اندیشکده بازار آزاد مؤسسه امور اقتصادی، به اپک تایمز گفت: «اظهارات توسک نشان میدهد که رهبران اروپایی خوب میدانند که خوشبینی اقلیمی جای انرژی قابل کنترل را نمیگیرد.»
او افزود که آمریکا ۲۰ سال از طریق پروژههای فرکینگ (شکست هیدرولیکی)، حفاری فراساحلی و ساخت خط لوله برای توسعه منابع نفت و گاز خود زحمت کشید، اما اتحادیه اروپا هیچ کاری نکرد.
بهرغم چالشهای نظارتی موجود، آمریکا جایگاه خود را در سال ۲۰۲۴ بهعنوان تأمینکننده اصلی گاز طبیعی مایع اروپا حفظ کرد و ۴۳.۸ میلیون تن گاز فروخت. این درحالی است که دولت بایدن با استناد به تغییرات اقلیمی- که آن را «تهدید وجودی زمانه حاضر» میدانست- پروژههای صادرات گاز طبیعی مایع را به حالت تعلیق درآورده بود.
میر گفت: «اعضای اتحادیه اروپا در این مدت مشغولِ برچیدن تأسیسات هستهای جدید، ممنوعیت سوختهای فسیلی و نادیده گرفتن خطرات وابستگی به روسیه بودند.» او افزود که این امر به افزایش بهای برق، برونسپاری صنعتی به خارج از کشور و ترس فزاینده از قطعی برق منجر شده است.
او گفت: «این بدهبستان که بهترین راهکار برای فروش فناوری تجدیدپذیر است، اتحادیه اروپا را به رهبر جهانی این بازار تبدیل نکرده است؛ زیرا مزیت رقابتی در امر تولید مانند دیگر صنایع سنگین به انرژی ایمن و ارزان متکی است.»
با اینحال، میر هشدار داد که «تناقضات توسعه سبز» باعث شده که افکار عمومی متوجه افول نسبی شوند و برای یافتن راهحل به احزاب پوپولیستی رجوع کنند.
او گفت: «اگر این امر به منزله جایگزینی رویای خط لولههای صفر خالص با عملگرایی و خط لولههای واقعی با گاز حاصل از حفاری داخلی باشد، فرصت خوشایندی خواهد بود.»
«انقلاب ارتباطی»
ساموئل فرفاری، مهندس شیمی و از مقامات ارشد سابق در حوزه سیاستگذاری انرژی اتحادیه اروپا، به اپک تایمز گفت که ترامپ یک «انقلاب ارتباطی» را در حوزه انرژی کلید زده است.
به گفته او، مردم حتی قبل از اولین دوره ریاستجمهوری ترامپ در سال ۲۰۱۶ نیز متوجه مقیاس تغییر گاز شِیل آمریکا نبودند؛ تغییری که ترامپ آن را «انقلاب انرژی» مینامید.
براساس گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، آمریکا از ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۴ روزانه ۲.۳ میلیارد متر مکعب گاز شِیل تولید میکرد که از طریق شکست هیدرولیکی (فرکینگ) و حفاری افقی استخراج میشد.
حجم تولید با توجه به تعهد ترامپ برای به حداکثر رساندن تولید نفت و گاز طبیعی آمریکا که با رویکرد جو بایدن مغایرت دارد، افزایش خواهد یافت.
فرفاری گفت: «آقای ترامپ یک انقلاب ارتباطی ایجاد کرد، نه انقلاب انرژی؛ زیرا انقلاب انرژی از قبل به جریان افتاده بود.»
او گفت: «انرژی بادی و خورشیدی تنها به کمک یارانه قابل توسعه خواهد بود.»
او افزود: «حقیقت این است که بهای برق در اروپا به دلیل انرژیهای تجدیدپذیر سیر صعودی پیدا کرده است.»
او توضیح داد که لهستان توانست منابع گاز خود را قبل از شروع جنگ روسیه و اوکراین با تأمین انرژی از طریق نروژ، قطر و آمریکا و همچنین از طریق پایانه گازی خود در دریای بالتیک گستردهتر کند.»
او گفت: «دقیقاً برخلاف کاری که آلمانیها انجام دادند.»
«اول آمریکا»
ریچارد شنک، تحلیلگر انرژی اندیشکده امسیسی بروکسل، به اپک تایمز گفت که وضعیت درحال تغییر است، اما اتحادیه اروپا چنان «لنگر بزرگی» انداخته که تغییر رویه آن ممکن است سالها به طول بینجامد.
شنک گفت که اتحادیه اروپا درنهایت قصد دارد که بهطور کامل از گاز طبیعی فاصله بگیرد و تا حد امکان از انرژیهای تجدیدپذیر استفاده کند.
برآورد او این است که انرژیهای تجدیدپذیر میتوانند ۳۰ تا ۴۰ درصد از نیاز برق ما را تأمین کنند، اما هرگز نمیتوانند بهطور کامل جایگزین سوختهای فسیلی یا هستهای یا دیگر موارد شوند، زیرا فناوری ذخیرهسازی آنها هنوز در دسترس نیست.
او گفت: «هیدروژن اساساً تا اینجا بهدردنخور بوده است.»
او افزود که تصمیم ترامپ مبنی بر تبدیل اتحادیه اروپا به خریدار عمده گاز طبیعی مایع آمریکا لزوماً مشکلات انرژی اتحادیه اروپا را برطرف نخواهد کرد.
او با اشاره به اینکه یکی از بزرگترین شرکتهای صنایع شیمیایی آلمان، بآاساف، از قبل دست به کار شده، گفت: «اینکه در درازمدت کارخانهها و تأسیسات را به آمریکا منتقل کنیم، خیلی آسانتر از این است که گاز طبیعی مایع آمریکا را به اروپا بیاوریم.»
او گفت: «آنها ابتدا گاز طبیعی مایع آمریکا را جایگزین گاز روسیه کردند، اما کاری که حالا میکنند این است که کل کارخانه را جمع کرده و به تگزاس منتقل میکنند.»
او گفت: «گاز طبیعی مایع خیلی گرانتر از گاز طبیعی لولهکشی است و از آنجا که بهای انرژی در اروپا بالاتر است، ممکن است که صنایع اروپا در درازمدت به آمریکا منتقل شوند.»
او افزود که هدف سیاستگذاری «اول آمریکا» همین است.
او گفت: «اروپا باید راهکاری برای حل این مسئله پیدا کند.»
به گفته شنک، گرایش به انرژی هستهای از اقتصاد نوپای اتحادیه اروپا حمایت میکند. با اینحال، وضعیت آلمان بهعنوان بزرگترین اقتصاد اتحادیه اروپا بغرنج است.
متعاقب تصمیم آنگلا مرکل، صدراعظم وقت آلمان، در سال ۲۰۱۱، این کشور فعالیت سه نیروگاه هستهای خود را در آوریل ۲۰۲۳ متوقف کرد.
شنک گفت که آلمان میتواند پس از انتخابات بعدی در ۲۳ فوریه به مسیر انرژی هستهای بازگردد، به شرطی که نامزدهای اصلی اتحادیه دموکرات مسیحی به شعارهای انتخاباتی خود پایبند بمانند و احتمال ازسرگیری فعالیت نیروگاههای هستهای را که چندی پیش تعطیل شدهاند در نظر بگیرند.
با اینحال، به نظر میرسد که فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، این گزینه را غیرممکن میداند.
به گزارش یوراکتیو در ۱۷ ژانویه، رهبر راست میانه اتحادیه دموکرات مسیحی در نشست خود با اتحادیه کارگران محافظهکار گفت: «آنها درحال برچیدن تأسیسات هستند و آلودگیزدایی میکنند. به احتمال زیاد راهی برای بازگشت وجود ندارد.»
مرتس افزود: «احتمال ازسرگیری فعالیتها هر هفته کمتر میشود.»
شنک گفت: «خواهیم دید. آنها مدام تغییر عقیده میدهند.»
اوون اونز روزنامهنگار مقیم بریتانیا است که طیف وسیعی از رویدادهای ملی را پوشش میدهد و علاقه ویژهای به آزادیهای مدنی و آزادی بیان دارد.