در پایان نشست سوم دوحه، فعالان مدنی و تعدادی از سیاسیون افغانستان با انتقاد از عملکرد سازمان ملل در این نشست اعلام کردند که این سازمان به خواستههای طالبان تن داده است.
حبیبه سرابی، عضو هیئت مذاکرهکننده صلح با طالبان در دولت پیشین افغانستان، یکی از زنانی است که دعوت سازمان ملل برای شرکت در نشست جانبی در دوحه را نپذیرفته است. او در گفتگو با صدای آمریکا در اینباره گفته است که «وقتی خانم دی کارلو به کابل میرود و دعوتنامه رسمی شرکت در نشست سوم دوحه را برای طالبان میبرد، در چنین شرایطی طالبان برای سازمان ملل، آجندا (برنامه نشست) را تعیین میکند. در حقیقت طالبان برای سازمان ملل تعیین تکلیف کرده است. سازمان ملل هم به خواستههای طالبان تمکین کرده است.. این قابل نگرانی است که چرا سازمان ملل به طالبان تمکین کرد.»
همچنین زبیده اکبر و نبیله مصلح نیز دو فعال حقوق زنان افغانستان در پیامهای جداگانهای اعلام کردند که دعوت سازمان ملل برای نشست جداگانه در دوحه را نپذیرفتهاند و به برخورد حاشیهای با زنان انتقاد کردهاند.
فعالان مدنی: شرکتکنندگان نشست جانبی، فعال مدنی نیستند
بعد از پایان یافتن نشست دوحه، سازمان ملل یک نشست جانبی با هشت تن از زنان فعال مدنی برگزار کرد. این نشست نیز با اعتراض فعالان مدنی و چهرههای سیاسی همراه بود.
مجمع مدافعان حقوق بشر از حضور این زنان در نشست دوحه انتقاد کرد و افزود که برخی تحت عنوان فعال مدنی در حال تعامل با طالبان و جامعه جهانی هستند. جامعه مدنی یک نهاد سیاسی نیست و فعالان مدنی نباید مورد استفاده سیاسی قرار گیرند.
هیئت هماهنگی زنان افغانستان نیز در صفحه ایکس خود اعلام کرده است که بیش از ۷۰۰ فعال زن افغان سازمان ملل را به دلیل برگزاری یک رویداد جانبی با نمایندگان جامعه مدنی که با طالبان کار میکنند، محکوم کردند.
این نهاد مدنی افزوده است که این شرکت کنندگان در نشست جانبی با سازمان ملل، «نماینده زنان یا جامعه مدنی افغانستان نیستند.»
لیمه انوری، از فعالان جامعه مدنی افغانستان در اسپیسی در شبکه اجتماعی ایکس با عنوان «نقش جامعه مدنی و زنان در آینده افغانستان؛ بررسی نتایج کنفرانس دوحه» گفت که وقتی فعالان مدنی در نشست اصلی جایی ندارند، تحریم کردن چنین نشستهایی بهتر از این است که فعالان مدنی در یک نشست جانبی شرکت کنند.
همزمان با برگزاری نشست دوحه، در کشورهای آلمان، کانادا، پاکستان، ایران و افغانستان زنان تجمعهای اعتراضی مختلفی در اعتراض به تعامل سازمان ملل و طالبان در نشست دوحه برگزار کردند.
استاد سابق دانشگاه کابل: در نشست دوحه تعامل «دولتگونه» با طالبان ایجاد شد
سید مسعود، اقتصاددان و استاد سابق دانشگاه کابل نیز در این برنامه با بیان اینکه تعامل کشورها و سازمان ملل در نشست سوم دوحه با طالبان یک تعامل «دولتگونه» بود. گفت که طالبان برای شرکتشان در این نشست دو خواسته داشتند که تمام آنها از طرف سازمان ملل پذیرفته شد.
او افزود خواسته اول طالبان از سازمان ملل این بود که اگر بحث تشکیل دولت فراگیر، حقوق بشر و حقوق زنان مطرح نشود، در این نشست شرکت خواهند کرد. خواسته دوم آنها این بود که هیچ فرد یا گروهی غیر از طالبان به عنوان نماینده افغانستان در این نشست دعوت نشود. معنای چنین خواستههایی این است که این جلسه برای ایجاد تعاملات بین طالبان با ۲۵ کشور و ۵ سازمان جهانی به همراه سازمان ملل بود. با این حال بجز ازبکستان و روسیه و قزاقستان، بقیه کشورها در این جلسه مساله حقوق بشر و حقوق زنان در افغانستان را مطرح کردند.
به گفته این استاد پیشین دانشگاه کابل، هر چند طالبان به این دو خواسته خود رسید، اما پنج خواست آنها که شامل حذف تحریمهای طالبان، به رسمیت شناخته شدن امارت اسلامی، آزادسازی پولهای مسدود شده افغانستان، سرازیر شدن کمکهای بینالمللی به افغانستان در قالب سرمایهگذاریها و کشت جایگزین کوکنار (تریاک) محقق نشد.
او افزود با این حال آمریکا ۷۵ میلیون دلار برای زراعت در بخش زنان افغانستان اعطا کرد که یک نوع سرمایهگذاری و دستاوردی برای حکومت طالبان محسوب میشود.
رئیس سابق امنیت ملی افغانستان: سازمان ملل از اصول اساسی خود عدول کرد
رحمتالله نبیل، رئیس سابق امنیت ملی افغانستان درباره این نشست نوشته است که در نشست حاشیهای دوحه، دعوتشدگان از طرف افغانستان هم نمیدانستند در چه نشستی شرکت کردهاند و درباره چه موضوعی صحبت کنند و فقط میدانستند که این نشست در پشت درهای بسته برگزار میشود.
او پیش از این با انتقاد از نشست دوحه با طالبان در صفحه ایکس خود نوشته بود: «اگر زیر کاسه نیمکاسهای نیست، پس چه چیزی سازمان ملل متحد را واداشت تا از اصول اساسی خود در برابر این گروه عدول کند؟ بدون تردید نشست دوحه به رهبری خلیلزاد و دنبالههای آن، از جمله نشست سوم دوحه نمایانگر گفتمانهای نیابتی با گروههای نیابتی است.»
عمرداوودزی، وزیر سابق داخله (کشور) نیز در صفحه ایکس خود نوشته است که سازمان ملل در نشست سوم دوحه از مسیر اصلی خود منحرف شده است.
او همچنین خواستار برکناری رزا اوتنبایوا، رئیس هیئت نمایندگی سازمان ملل (یوناما) در افغانستان شد.
سازمان ملل: صبور و واقعبین باشیم
معاون سازمان ملل در گفتگویی مطبوعاتی گفت: «ما هنوز در ابتدای روند هستیم و نیاز داریم که صبور باشیم، صبر زیاد داشته باشیم و واقعبین باشیم.»
او گفت که این نشستها برای افغانستان، براساس ارزیابی مستقل شورای امنیت سازمان ملل در نوامبر سال گذشته صورت گرفته است. شورای امنیت در ارزیابی خود خواستار اجرای یک روند هماهنگ و ساختارمندتر با شرایط و انتظارات مشخص از همه طرفها در مساله افغانستان شده است.
او افزود که حقوق بشر و به ویژه حقوق زنان و دختران در افغانستان «بخشی جداییناپذیر» از بحثهای سازمان ملل خواهد بود.
او در گفتگویی با افغانستان اینترنشنال با رد ادعای طالبان درباره رفع برخی تحریمها و محدودیتها گفت «ما با برداشتن تحریمها موافقت نکردیم. این در حیطه صلاحیت ما نیست. این مساله به کشورهای عضو مربوط است. ما فقط در اینباره بحث کردیم. آنها درباره برخی تحریمها و تاثیر آن بر بخش خصوصی و بحث مبارزه با مواد مخدر بحث کردند.»
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان نیز در صفحه ایکس خود نوشته است که در نشست سوم دوحه بسیاری از کشورها از بخش خصوصی حمایت کردهاند و در این نشست «تعهد شده است تا محدودیتهای اقتصادی و بانکی برداشته شود.»
نشست سوم دوحه دهم و یازدهم سرطان (تیر) برابر با سیام ژوئن و اول ژوئیه در دوحه پایتخت قطر به مدت دو روز در پشت درهای بسته برگزار شد. در این نشست، نمایندگانی از ۲۵ کشور دنیا، پنج سازمان جهانی و هیئت طالبان به دعوت سازمان ملل حضور داشتند.