رمز جوانی در میزان تحلیل رفتن کلاژن صورت نهفته است. اکنون این سؤال مطرح میشود: چگونه میتوانیم این فرایند مخرب را به شکل مؤثر به تعویق بیاندازیم؟ آیا باید سراغ مکملها برویم، از محصولات پوستی استفاده کنیم یا روشهای مؤثرتری هم وجود دارد؟
هو ییشوان، متخصص پوست تایوانی، نکاتی را در رابطه با کند کردن روند تحلیل رفتن کلاژن و حتی افزایش تولید آن در اختیار ما گذاشته که کمک میکنند ظاهری جوانتر داشته باشیم.
تقریباً ۳۰ درصد از کل پروتئین بدن انسان از کلاژن تشکیل شده است. کلاژن ترکیب اصلی پوست، استخوانها، ماهیچهها، تاندونها، رباطها و دیگر بافتهای همبند است و وجود آن با ساختاربندی، قدرت و حمایت گره خورده است. مکملهای کلاژن مختلفی در بازار عرضه میشوند، اما هو با استناد به فقدان شواهد علمی منسجم که بتواند اثربخشی مصرف خوراکی یا استعمال موضعی این مکملها را ثابت کند، معتقد است که تأثیر این محصولات حداقلی است.
انواع محصولات مراقبتی برای مقابله با پیری پوست
مولکولهای کلاژن بسیار بزرگ هستند و نمیتوان آنها را بهطورمستقیم از طریق پوست جذب کرد. شما باید بر آمینو اسیدهای کوچک تمرکز کنید تا به تولید کلاژن کمک کرده و یا سرعت تحلیل رفتن آن را پایین بیاورید تا انعطافپذیری پوستتان حفظ میشود.
تحریک تولید کلاژن
محبوبترین ترکیبات مراقبتی موجود در بازار به خانواده رتینولها تعلق دارند. هو معتقد است که فرقی نمیکند محصول مورد نظر حاوی رتینول، رتینیل استر یا رتینالدئید باشد، زیرا تمام این ترکیبات پس از جذبِ پوستی درنهایت به رتینوئیک اسید تبدیل میشوند.
رتینوئیک اسید گردش سلولی پوست را در لایه شاخی (خارجیترین لایه پوست) تقویت میکند که به نوبه خود باعث تولید کلاژن میشود.
حفاظتِ آنتیاکسیدانی در برابر تحلیل رفتن کلاژن
پیری پوست در وهله اول از تنش اکسایشی ناشی از رادیکالهای آزاد نشأت میگیرد. کاهش رادیکالهای آزاد میتواند احتمال تحلیل رفتن کلاژن را به حداقل برساند.
آنتیاکسیدانهایی مانند گلوتاتیون، رسوراترول و ویتامینهای ث و ئی به محافظت از کلاژن در برابر آسیبها کمک میکنند. هو توصیه میکند که از محصولات مراقبتی حاوی آنتیاکسیدان بهطور مستمر و دستکم به مدت ۲۸ روز (چرخه کامل سوختوساز پوست) استفاده کنید تا تأثیر قابلتوجه آن را مشاهده کنید.
رژیم غذایی برای حمایت از کلاژن
شواهد علمی دقیقی در رابطه با تأثیر مستقیم رژیم غذایی بر کلاژن پوست وجود ندارد. پس از هضم و جذب غذا، مواد مغذی در کل بدن توزیع میشوند. نرخ جذب و مصرف مواد مغذی در هرکسی متفاوت است.
به گفته هو، کسانی که رژیمهای غذایی نامتعادل دارند- سرشار از نشاسته و پروتئین اندک- در مقایسه با کسانی که تغذیه و برنامه غذایی متعادل دارند، میتوانند استفاده بیشتری از مزایای قابلتوجه غذاهای کلاژنساز ببرند.
هو توصیه میکند که برای کلاژنسازی باید رژیمهای غذایی سرشار از پروتئین باکیفیت بالا و غذاهای سرشار از آنتیاکسیدان مانند ویتامین ث و ئی را در اولویت بگذاریم.
پروتئین باکیفیت بالا
رمز دریافت کلاژن، مصرف پروتئین باکیفیت است. تخممرغ، شیر، لوبیا و گوشت منابع قابل اطمینانی هستند. گیاهخوارها برای دریافت پروتئین کافی میتوانند از سویا، توفو، نخود و سایر فرآوردههای سویا استفاده کنند.
میوهها و سبزیجات حاوی آنتیاکسیدان
انواع توت، گوجه فرنگی (حاوی لیکوپن)، ماهی سالمون (روغن ماهی سرشار از ویتامین ئی است) و سبزیجات چلیپایی روند تحلیل رفتن کلاژن را کند میکنند. از این گذشته، ویتامین ث یک عامل کلیدی در سنتز کلاژن است و باید به مقدار مناسب دریافت شود.
اگر میخواهید از محصولات دارویی استفاده کنید، هو پیشنهاد میکند که سراغ برندهای بزرگ بینالمللی بروید. هیچ استاندارد مشخصی برای تعیین اثربخشی آنها وجود ندارد، اما بعضی از برندها آزمایشات بالینی را پشت سر میگذارند و شاخصهای ایمنی و اثربخشی بهتری دارند. با اینحال، نکته مهم این است که آیا بدن شما میتواند به شکل مؤثر مواد مغذی را جذب، هضم و مصرف کند یا خیر.
فاکتورهای سبک زندگی: ورزش و عادتهای مربوط به حفظ کلاژن
به گفته هو، ورزش منظم گردش خون را تقویت میکند، که برای حفظ انعطافپذیری پوست حیاتی است. سازمان جهانی بهداشت به بزرگسالان توصیه میکند که بهصورت هفتگی دستکم ۱۵۰ تا ۳۰۰ دقیقه تمرین هوازی متوسط یا ۷۵ تا ۱۵۰ دقیقه تمرین سنگین انجام دهند تا از فواید سلامتی قابلتوجه آن برخوردار شوند. همچنین توصیه میشود که دو یا چند روز در هفته به تقویت عضلات از جمله گروههای عضلانی اصلی بپردازید.
از ۳ رفتار زیر اجتناب کنید تا سرعت پیری پوستتان کندتر شود
هو تأکید دارد که اجتناب از برخی رفتارها میتواند به شکل مؤثر سرعت پیری پوست را به حداقل برساند:
- خواب بیکیفیت: خواب کافی لازمه سنتز کلاژن است، زیرا شبها وقتِ بازسازی و احیای بدن است. خواب نامنظم یا بیکیفیت، فرایند بازسازی بدن را مختل میکند و تولید کلاژن را به حداقل میرساند.
- غذاهای سرخکردنی: مصرف غذاهای سرخکردنی و سرشار از ادویه را به حداقل برسانید، زیرا باعث التهاب میشوند و از تولید کلاژن جلوگیری میکنند. کاهش مصرف چربی، نمک و قند نیز خطر التهاب را کاهش میدهد.
- آسیب ماوراء بنفش: اشعه ماوراء بنفش عامل اصلی پیری پوست است و سرعت تحلیل رفتن کلاژن را بالا میبرد. ورزشکاران در فضای باز باید دائماً از کرم ضد آفتاب استفاده کنند، زیرا مواجهه طولانیمدت با نور خورشید بهرغم برخورداری از تناسب اندام باعث پیری زودرس پوستِ بیپناه شما خواهد شد.