طرح‌های راهبردی پکن در پی اقدامات متقابل دولت ترامپ با موانع جدی مواجه شده‌اند.
نویسنده: استو سِورک
طی بیست‌و‌پنج سال گذشته یا بیشتر، حزب کمونیست چین مشغولِ زمینه‌سازی و طراحی چارچوب نظم نوین جهانی به رهبری پکن بوده است.
هدف نهایی حزب کمونیست چین، جایگزین کردن نظم بین‌المللی لیبرال به رهبری آمریکا است؛ نظمی که در چارچوب ژئوپولیتیکی و اقتصادی نهادهای چندجانبه‌ای مانند سازمان ملل، سازمان تجارت جهانی، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و دیگر نهادهایی شکل گرفته که از زمان جنگ جهانی دوم به بعد توسعه یافته‌اند.
مشکل حزب کمونیست چین این است که نظم جهانی فعلی بر ارزش‌ها و آزادی‌های لیبرال از جمله آزادی بیان، رسانه، تجمع و ابراز عقاید سیاسی تأکید دارد؛ مسائلی که به‌طور مستقیم بر تلاش ادامه‌دارِ حزب برای مهار مردم چین و اقلیت‌های تحت ستم تأثیر می‌گذارند. از این‌رو، حزب کمونیست راهبردی را طراحی کرده که در آن از زبان و ارزش‌های نظم کنونی بهره می‌گیرد، اما به‌تدریج چارچوبی چندقطبی را به کار می‌گیرد که وجهه، نفوذ و رهبری پکن را تقویت می‌کند؛ چارچوبی که می‌توان آن را «جهانی‌گرایی با مؤلفه‌های چینی» نامید.
حزب کمونیست چین به‌طور مرتب شعارهایی مثل «همکاری دوسر برد»، «همکاری مسالمت‌آمیز» و «دموکراسی با مؤلفه‌های چینی» را تکرار می‌کند، اما درصددِ تضعیف مفهوم حقوق بشر جهانی است و هم‌زمان حق حکمرانی دولت‌های مستقل و عدم دخالت در امور داخلی کشورها را جزو اولویت‌های اصلی خود می‌داند. می‌پرسید یعنی چه: پکن ارزش‌هایی را که معرفِ کشورهای مدرن و متمدن هستند کنار می‌زند و انتقاد کشورهای خارجی از نقض حقوق بشر در چین را نمی‌پذیرد.
رسانه‌های دولتی چین به‌طور مداوم مطالبی در حمایت از نظم نوین جهانی به رهبری حزب کمونیست منتشر می‌کنند. برای نمونه، به تیتر گلوبال تایمز در تاریخ ۷ آوریل دقت کنید: «چین تمایل دارد که برای حفظ چندجانبه‌گرایی و نظام تجاری چندجانبه با کشورهایی نظیر کانادا همکاری کند.»
واژه «جهانی» در دوران حکومت شی جین پینگ وارد ادبیات دستگاه تبلیغاتی حزب کمونیست چین شده است. شی در مقاطع مختلف از ابتکار عمل‌های جهانی خود رونمایی کرده که غالباً دو هدف را دنبال می‌کنند: نخست، نمایش نوع‌دوستی چین و رهبری این کشور در مسائل مهم جهانی؛ و دوم، آماده‌سازی روانی افکار عمومی بین‌المللی جهت پذیرش ضرورتِ رهبری جهانی حزب کمونیست.
در ادامه به واکاوی این ابتکار عمل‌ها می‌پردازیم و بررسی می‌کنیم که آینده جهانی‌گرایی با مؤلفه‌های چینی چگونه خواهد بود.
ابتکار همکاری شهری در چارچوب شراکت اقتصادی دیجیتال جهانی
این ابتکار عمل که با برگزاری کنفرانس‌های سالانه در چین شناخته می‌شود، در پی این است که مراوده و همکاری بین شهرهای مختلف جهان را تقویت کند، برای همه یک بازار سودآور و آزاد بسازد، اکوسیستمی مناسب برای نوآوری در حیطه فناوری دیجیتال فراهم آورد و به روند تحول دیجیتال در شهرها سرعت بیشتری بدهد. این ابتکار عمل از توسعه سبز به کمک فناوری‌های دیجیتال حمایت می‌کند و درصددِ ترویج همکاری جامع در بخش دیجیتال جهانی است.
این ابتکار عمل برای جاده ابریشم دیجیتال حکمِ آواز سایرن‌ها (سایرن‌ها در افسانه‌های یونانی با صدای دل‌انگیز خود کشتی‌ها را به سمت صخره‌های خطرناک می‌کشاندند) را دارد و باعث می‌شود که کشورهای ازهمه‌جا بی‌خبر با مشکلات مربوط به حریم خصوصی داده‌ها و جاسوسی سایبری مواجه شوند.
ابتکار عمل امنیت داده‌های جهانی
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، این ابتکار عمل را در واکنش به اقدامات آمریکا جهت ترویج ممنوعیت شرکت‌های فناوری چینی در سال ۲۰۲۰ پیشنهاد داد. ابتکار عمل امنیت داده‌های جهانی اصولی را شامل می‌شود که باید برای صیانت از اطلاعات شخصی و جلوگیری از جاسوسی سایبری و نظارت گسترده به آن‌ها توجه کنیم.
با توجه به این‌که چین برای سانسور و بازنشر داده‌ها قوانین خاص خود را دارد که همگی به واسطه دیوار آتش بزرگ به اجرا درمی‌آیند، احتمال پیوستن دیگر کشورها به این ابتکار عمل نیز در بهترین حالت مشکل‌ساز خواهد بود. کسی باور می‌کند که پکن از شرکت‌های چینی نخواهد که داده‌ها را به خارج از کشور بفرستند و آن‌ها را با نقض قوانین دیگر کشورها به رژیم چین تحویل دهند؟ اروپایی‌ها قطعاً نگران انتقال غیرقانونی داده‌ها به چین خواهند بود. طبق معمول، شفافیت بهترین راهکار برای مقابله با پنهان‌کاری‌های چین است.
ابتکار عمل توسعه جهانی
این ابتکار عمل که در سال ۲۰۲۱ از سوی شی جین پینگ معرفی شد، بر تحقق ۱۷ هدف توسعه پایدار سازمان ملل در هشت حوزه مهم تمرکز دارد: فقرزدایی، امنیت غذایی، مقابله با همه‌گیری‌ها و ساخت واکسن، تأمین مالی پروژه‌های توسعه، تغییرات اقلیمی و توسعه سبز، صنعتی‌سازی، اقتصاد دیجیتال و ارتقای ارتباطات در عصر دیجیتال.
دستیابی به هدف صفر خالص و توسعه سبز از جمله محورهای اصلی این ابتکار عمل هستند، زیرا چین بزرگ‌ترین تولیدکننده پنل‌های خورشیدی، خودروهای برقی و دیگر تجهیزات فناوری سبز در جهان به شمار می‌رود. در سوی مقابل، دولت ترامپ رویکردی کاملاً متفاوت در پیش گرفته است. او دوباره از توافق اقلیمی پاریس خارج شده و پرداخت یارانه‌های هنگفت بایدن به بخش انرژی سبز را متوقف کرده است. اروپایی‌ها نیز که به تحقق وعده‌های انرژی پاک امیدوار بودند، درحال چشیدن تبعات کنار گذاشتن منابع هیدروکربنی و نیروگاه‌های هسته‌ای خود هستند. البته امیدواری آن‌ها از دیدِ ناظران بیرونی کورکورانه بوده است. چینی‌ها هم به‌زودی به معنی این حرفِ آدام اسمیت، اقتصاددان و سرمایه‌دار بزرگ، پی خواهند برد که «پرداخت یارانه بدون صرفه اقتصادی در بلندمدت محکوم به شکست است.»
ابتکار عمل امنیت جهانی
این ابتکار عمل به دنبال ترویج اصول و شیوه‌های امنیتی مبتنی بر چین در چارچوب فعلی نهادهای چندجانبه مانند سازمان ملل و آسه‌آن است؛ نهادهایی که جزو ساختار اصلی صلح جهانی هستند.
ابتکار عمل امنیت جهانی، اصول دیپلماتیک رژیم چین از جمله اهمیت حکمرانی ملی و تمامیت ارضی کشورها، عدم دخالت در امور داخلی کشورها و مخالفت با تحریم‌های یک‌جانبه و مناقشات منطقه‌ای را درهم ادغام می‌کند.
شی جین پینگ در معرفی این ابتکار عمل از مفهوم امنیت یکپارچه گفت تا رویکرد دفاعی چین در قبال منافع اصلی این کشور از دیدِ شرکای منطقه‌ای مورد قبول واقع شود. مشکل فیلیپین، تایوان، ویتنام، ژاپن و دیگر کشورها این است که منافع حزب کمونیست به‌ویژه در دریای جنوبی چین همیشه به ضررِ منافع آن‌ها تمام می‌شود.
مشکل دیگرِ ابتکار عمل امنیت جهانی این است که پلیس‌بازی چین را در عرصه بین‌المللی اشاعه می‌دهد. کشورهای مختلف از جمله آمریکا در ماه‌های اخیر با مقوله ایستگاه‌های پلیس چینی مواجه شده‌اند که ظاهراً به‌عنوان مرکز تهدید و ارعاب چینی‌های مقیم خارج و گروه‌های تحت تعقیب مانند فالون گونگ عمل می‌کنند و در عملیات جاسوسی و لابی‌گری برای چین نیز دخیل هستند. تدابیر ضدجاسوسی آمریکا و کشورهای هم‌پیمان و پیگیری‌های قضائی، بهترین راهکار برای مقابله با این ابتکار عمل هستند.
ابتکار عمل تمدن جهانی
این ابتکار عمل که در سال ۲۰۲۴ از سوی شی جین پینگ معرفی شد، یک نظام ارزش‌گذاری مبتنی بر چین و دولت‌محور را ترویج می‌کند که در پی برچیدن ارزش‌های جهانی مانند حقوق بشر و دموکراسی است. «نظم جهانی نوین» که تحت استیلای حزب کمونیست چین قرار دارد، جایگزینِ نظم بین‌الملل کنونی خواهد شد که از زمان جنگ جهانی دوم بر روند توسعه جهانی حکم‌فرما بوده است.
به گفته شورای آتلانتیک، نظم جهانی نوینِ حزب کمونیست چین به سودِ حکومت‌های خودکامه خواهد بود. در نظم نوین، حاکمیت ملی به قیمت از دست رفتن آزادی‌های فردی حاصل می‌شود و ارزش‌های جهانی مانند دموکراسی و حقوق بشر که جزو ارکان روابط جهانی بوده‌اند، از دایره حکمرانی جهانی بیرون رانده می‌شوند.
بهترین راهکار برای مقابله با این ابتکار عمل فراگیر، ادامه افشاگری‌ها در قبال نقض حقوق بشر در حزب کمونیست چین، آزار و اذیت اقلیت‌های چینی، برداشت اجباری اعضای بدن، ارعاب کشورهای همسایه و دیگر اقدامات غیرانسانی رژیم پکن است. کدام انسان عاقلی می‌خواهد در دنیایی زندگی کند که تحت استیلای حزب کمونیست چین باشد؟
مشکل شی جین پینگ و کمونیست ها چیست؟
مشکل شی جین پینگ و کمونیست‌ها این است که بسیاری از کشورها به این مسئله پی برده‌اند که در دنیای تحت استیلای حزب کمونیست چین چه چیزی انتظارشان را می‌کشد: سوداگرایی چینی به قیمت نابودی اقتصاد دیگر کشورها، ارعاب و تهدیدات دیپلماتیک به پشتوانه جنگ‌طلبی ارتش آزادی‌بخش خلق، تله بدهی به واسطه سرمایه‌گذاری، جاسوسی اقتصادی و سایبری، سرقت مالکیت معنوی، نسل‌کشی فرهنگی و لگدمال کردن حقوق اساسی بشر.
دولت ترامپ با شناسایی این تهدیدات و اجرای برنامه تعرفه‌ای جدید خود درحال ایزوله کردن چین است. هدف، بازنگری در تجارت بین‌المللی و تضعیف جهانی‌گرایی مبتنی بر مؤلفه‌های چینی است. تعرفه‌ها باعث می‌شوند که تولیدات مازاد چین به بازار آمریکا سرازیر نشوند (ضربه‌ای مهلک به یکی از ارکان اصلی سوداگری چین)، به دیگر کشورها فشار می‌آورند که برای جلب نظر آمریکا برای محصولات چینی تعرفه بگذارند، زنجیره تأمین چین را که برای دور زدن تعرفه‌ها و مقررات آمریکا از کشورهای ثالث بهره می‌گیرد قطع می‌کنند و چین را تحت فشار می‌گذارند تا از مقررات و محدودیت‌های غیرتعرفه‌ای خود که از تجارت منصفانه جلوگیری می‌کنند منصرف شود.
تعرفه‌های متقابل آمریکا چین را منزوی کرده و به امیال و آرزوهای جهان‌گرایانه این کشور در قبال نظم جهانی نوینِ چینی خاتمه می‌دهد. باید توجه داشت که چین تنها کشوری بود که به برنامه تعرفه‌ای دونالد ترامپ واکنش نشان داد و تعرفه‌ها را افزایش داد. دولت ترامپ می‌داند که تعرفه‌های متقابل برای اقتصاد صادرات‌محور چین، که با بهره‌برداری از سازمان تجارت جهانی و دیگر نهادهای بین‌المللی- که همگی مورج تجارت آزاد هستند- شکل گرفته است، مثل کریپتونایت (ماده‌ای خیالی که شخصیت ابرقهرمانی سوپرمن در برابر آن ضعف دارد) عمل می‌کنند.
و این برای کل کشورهای جهان عالی است! عظمت را به تمام ملت‌ها بازگردانید!
دیدگاه ارائه‌شده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکس‌کننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
نویسنده: استو سِورک پس از ۳۰ سال خدمت در نیروی دریایی آمریکا به‌عنوان نیروی فعال و آماده به خدمت، با تجربه عملیاتی قابل‌توجه در خاورمیانه و غرب اقیانوس آرام، با درجه ناخدایی بازنشسته شد. سِورک دانش‌آموخته آکادمی نیروی دریایی آمریکا بوده و به‌عنوان یک اقیانوس‌شناس و تحلیلگر سیستم شناخته می‌شود.
