ابراهیم رئیسی کمتر از دو هفته پس از اینکه تهران فعالیت تعدادی از بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران را تعلیق کرد گفت که جمهوری اسلامی به بازرسان انگلیسی، فرانسوی و آلمانی این نهاد بینالمللی اعتماد ندارد.
رئیسی در گفتگو با سیانان گفته است که تهران با حضور بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تأسیسات هستهای کشورش مشکلی ندارد ولی به بازرسانی که شهروند سه کشور اروپایی آلمان، بریتانیا و فرانسه هستند، اعتماد ندارد.
رافائل گروسی، مدیرکل سازمان بینالمللی انرژی اتمی ۲۵ شهریورماه با انتشار بیانیهای اعلام کرد که جمهوری اسلامی به او اطلاع داده است که تصمیم گرفته «ماموریت چند تن از بازرسان این آژانس که برنامههای هستهای ایران را بر اساس توافقنامه NPT نظارت میکردند را لغو کند.»
او اضافه کرد: «این بازرسان از مجربترین کارشناسان آژانس با دانش منحصر به فرد در زمینه فناوری غنیسازی هستند که راستیآزمایی فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی در تأسیسات غنی در ایران را انجام میدادند.»
گروسی ادامه داد: «با تصمیم امروز، ایران عملاً حدود یکسوم از گروه اصلی باتجربهترین بازرسان آژانس را که برای ایران تعیین شده بودند، حذف کرد.»
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، همان زمان اعلام کرد که جمهوری اسلامی مجوز ۸ بازرس آژانس بینالمللی انرژی اتمی که ملیت آلمانی و فرانسوی داشتند را لغو کرده است.
ابراهیم رئیسی که در جریان سفر خود به نیویورک با سیانان مصاحبه کرده بود عنوان کرد: «ایران هیچگاه نگفته ما نمیخواهیم بازرسی باشد. ما به آژانس گفتهایم که ملاحظات خاصی در قبال افراد این سه کشور داریم، اعتماد به آنها در سایه تردید است.»
به نظر میرسد که موضعگیری تهران در قبال بازرسان سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه، واکنشی به بیانیه این سه کشور عضو برجام در رابطه با پایبند نبودن جمهوری اسلامی به تعهدات خود در چارچوب توافق هستهای برجام، بوده است.
یک روز پیش از آنکه تهران مجوز فعالیت بازرسان آژانس را لغو کند، بریتانیا، آلمان و فرانسه، به اتحادیه اروپا اعلام کردند که تحریمهای موشکی و هستهای علیه جمهوری اسلامی را که قرار بود در ماه اکتبر منقضی شود را حفظ خواهند کرد.
این سه کشور در بیانیه خود عنوان کرده بودند: «در واکنش مستقیم به عدم پایبندی شدید جمهوری اسلامی به تعهدات خود در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (توافق هستهای برجام) از سال ۲۰۱۹ تاکنون، فرانسه، آلمان و بریتانیا قصد دارند اقدامات مربوط به اشاعه هستهای، تحریم تسلیحاتی و موشکی علیه ایران را حفظ کنند.»
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در جمع خبرنگاران گفت که نامه وزرای خارجه سه کشور اروپایی را طبق درخواست آنها به ایران، چین و روسیه که دیگر طرفهای برجام هستند داده و در آینده نیز با همه طرفهای برجام رایزنی خواهد کرد.
پس از آن نیز «پیتر استانو» سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصمیم جمهوری اسلامی مبنی بر لغو مجوز فعالیت تعدادی از بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران را بسیار نگران کننده خواند و از «ایران خواست که بدون تأخیر در این تصمیم تجدیدنظر کند.»