رئیس جمهور رژیم کمونیستی چین با برگزاری اجلاس آسیای مرکزی و میزبانی از سران کشورهای این حوزه در ۱۸ و ۱۹ مه، تلاش کرد که اجلاس سران گروه هفت را که از ۱۹ تا ۲۱مه در هیروشیمای ژاپن برگزار شد، تحت تأثیر قرار دهد.
شی جین پینگ، رهبر حزب کمونیست چین، در حاشیه اجلاس آسیای مرکزی در شهر شیان با سران کشورهای قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان به صورت انفرادی دیدارهایی را ترتیب داد و از «دوستی طولانی مدت» با این جمهوریهای اتحاد جماهیر شوروی سابق سخن گفت.
تحلیلگران چینی بر این باورند که شی با برگزاری این اجلاس رهبری خود بر یک نهاد بینالمللی را به اجلاس گروه هفت نشان داد.
آسیای مرکزی که به آسیای میانه نیز معروف است، شامل پنج جمهوری شوروی سابق است و منطقه وسیعی از آسیا را دربر میگیرد که قبلاً بهعنوان حیاط خلوت روسیه در نظر گرفته میشد و اکنون به یک گذرگاه استراتژیک برای پکن تبدیل شده است.
قطارهای باری بین چین و اروپا از آسیای مرکزی عبور میکنند و خبرگزاری شینهوا مدعی شده که بیش از ۱۱۰۰ قطار باری چین – اروپا در سهماهه اول سال جاری از شهر شیان به اروپا گسیل شده است.
با این حال «تانگ جینگ یوان»، تحلیلگر امور چین، عنوان کرد که این نشست محدود به کشورهای آسیای مرکزی است و شکست شی را در به چالش کشیدن غرب نشان میدهد.
به گفته او «شی جین پینگ در تلاشهای توسعه منطقهای خود در شرق آسیا و جنوب شرق آسیا با شکست قابل توجهی روبرو شده است و هنگامی که کشورهایی مانند ژاپن، کره جنوبی، فیلیپین و دیگران به وضوح اتحاد خود با ایالات متحده را مستحکمتر کردهاند و عملاً چین توسط این جزایر محاصره شده است، در نتیجه، شی فقط میتواند به طور غریزی روابط با منطقه آسیای مرکزی را قویت کند.»
بر اساس گزارش روزنامه People’s Daily، که نظرات حزب کمونیست چین را منعکس میکند، تجارت پکن با پنج کشور آسیای مرکزی در سال گذشته به رکورد ۷۰ میلیارد دلار رسیده است و بر اساس این گزارش حجم تجارت میان این کشورها در چهار ماهه اول سال ۲۰۲۳ ۲۴.۷ میلیارد دلار بود که نشان دهنده افزایش ۳۷.۳ درصدی نسبت به سال گذشته است.
در همین رابطه «کای شنکون» یکی دیگر از تحلیلگران امور چین به اپک تایمز گفت: کشورهای آسیای مرکزی برای سرمایهگذاری به چین متکی هستند و به دنبال دسترسی به بازار چین هستند.
به گفته او «این کشورها [آسیای مرکزی] همگی همسایگان نزدیک چین هستند و زمانی که ظرفیت تامین انرژی و تلاشهای سرمایهگذاری چین به سمت این کشورها متمایل شود، بهطور قابل توجهی سود خواهند برد.»
اما سرمایهگذاریهای رژیم کمونیستی در منطقه باعث انتقادات گسترده در داخل چین میشود، زیرا شهروندان چینی احساس میکنند که توسط دولت مرکزی نادیده گرفته شدهاند.
علیرغم تلاشهای چین برای تقویت روابط خود با آسیای مرکزی، «کای شنکون» معتقد است که نشست چین و آسیای مرکزی قادر نبود که نشست سران گروه هفت را به چالش بکشد، زیرا از نظر نفوذ سیاسی و قدرت اقتصادی، کشورهای آسیای مرکزی با کشورهای غربی در یک سطح نیستند.
فنگ چونگی، دانشیار مطالعات چین در دانشگاه فناوری سیدنی نیز با تایید این سخنان به اپک تایمز گفت: «اتحاد حزب کمونیست چین بهسادگی نمیتواند با اتحاد دموکراتیک غرب مقایسه شود و در بحبوحه تجاوزات فزاینده چین، اروپا و ایالات متحده در حال تغییر سیاستهای دهههای گذشته خود در مورد چین هستند.»
گفتنی است که رهبران حاضر در نشست گروه هفت در رابطه با تهدید ناشی از حزب کمونیست چین گفتگو کردند و در بیانیه منتشر شده از سوی این اجلاس به نگرانیهای دموکراسیهای پیشرفته جهان در مورد سوابق حقوق بشر حزب کمونیست چین، فعالیتهای نظامی پکن در دریای چین جنوبی و ثبات تایوان اشاره شد.