تصمیم هفته گذشته حزب کمونیست چین برای کنار گذاشتن «سیاست تک فرزندی» خود، سیاستی که قدمت آن به سال ۱۹۷۹ میلادی میرسد، تغییر موضعی مهم و لازم برای مواجه با تشدید چالشهای اجتماعی و جمعیتی این کشور بود.
اما دلیل دیگر حذف این سیاست، انگیزههای اقتصادی چین بود. مدتهاست که چین نگران «اقتصاد سنتی» تولید منابع فشرده و توسعه زیرساختهای خود بوده است. اعلام رسمی تولید ناخالص داخلی ۶.۹ درصدی سه ماهه سوم سال در چین با شک و تردید مواجه شده است. اقتصاددانان میگویند معیارهای مصرف انرژی، مخارج مصرفکنندگان و فعالیتهای بانک مرکزی چین برای کاهش نرخ بهره، همه نشاندهنده رکود بسیار عمیقتری هستند.
معکوس کردن روند اقتصادی اخیر چین نیاز به یک جرقه داشت. حذف «سیاست تک فرزندی» بههمراه کاهش رشد تولید ناخالص داخلی، از بزرگترین تغییراتی هستند که در سیاستهای برنامهریزی شده پنج سال آینده چین گنجانده شده است.
هزینههای مصرفکنندگان
هفته گذشته بانک Credit Suisse تخمین زد با حذف «سیاست تک فرزندی» چین، این کشور هر ساله ۳ تا ۶ میلیون نوزاد بیشتر خواهد داشت که این روند از سال ۲۰۱۷ آغاز خواهد شد.
با توجه به محاسبات این بانک، آن نوزادان اضافی نیز در هزینههای اضافی سالانه مصرفکنندگان مستقیم، حدود ۱۲۰ تا ۲۴۰ میلیارد یوان (۱۹ تا ۳۸ میلیارد دلار) ایجاد خواهند کرد. این گزارش برآورد کرده است که هزینه بزرگ کردن یک کودک، سالانه ۴۰ هزار یوان (۶۳۳۰ هزار دلار) میشود. هزینههای غیرمستقیم فزاینده در انرژی یا توسعه زیرساختها باتوجه به افزایش جمعیت در نظر نگرفته شده است.
این رقم، مخارج خردهفروشی سالانه مصرفکننده را ۴ تا ۶ درصد افزایش میدهد. هزینههای مصرفکننده، بخش عمدهای از یک اقتصاد توسعهیافته است و ۷۰ تا ۸۰ درصد از تولید ناخالص ایالات متحده را تشکیل میدهد. در نیمه اول سال ۲۰۱۵، هزینههای مصرفکننده در چین حدود ۶۰ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل داده است.
اثرات لغو قانون تک فرزندی بر بازار جهانی
بهلطف اخبار جدید چین، صنایع لبنی کشور نیوزیلند انتظار تقاضای پودر شیر بیشتری خواهد داشت؛ چرا که شیر خشک، محصول عمده صادراتی نیوزیلند است. دلار نیوزیلند از زمان اعلام خبر حذف «سیاست تک فرزندی» در ۲۸ اکتبر در چین، ۱.۷ درصد افزایش پیدا کرده است.
صنعت محصولات نوزاد شاهد رشد بیسابقهای شده است. روز ۳۰ اکتبر، مراکز مراقبت از کودکان که تولیدکننده محصولات بهداشتی آنها هستند در بورس اوراق بهادار هنگکنگ با ۴۰ درصد افزایش روبهرو شده است. ارزش سهام سازندگان غذای کودک همچون «دنون» و «مید جانسون»، افزایش یافته است. سازندگان ژاپنی و کرهای محصولات کودکان نیز هفته گذشته جزو برندگان بزرگ بودند. برندهای خارجی و ژاپنی که دارای کیفیت بالایی نسبت به محصولات چینی هستند با تقاضای بالایی در چین روبهرو شدهاند.
از بازندگان این جریان میتوان به تولیدکنندگان محصولات جلوگیری از بارداری اشاره کرد. ارزش سهام صنایع «اکاموتو» ژاپن که پیشرو در تولید محصولات لاستیکی است در ۲۹ اکتبر، ۱۰ درصد کاهش یافت.
در بلند مدت، بزرگترین ضربهای که لغو «سیاست تک فرزندی» ایجاد خواهد کرد در صنایع خدمات مسافربری و فنآوری احساس خواهد شد. جوانان امروزی در چین، بزرگترین مصرفکنندگان خدمات فنآوری، گوشیهای هوشمند، گجتها و سفر هستند.
با این حال، برخی از تحلیلگران میگویند، برخی از تأثیرات داشتن کودک، بیدرنگ احساس نخواهد شد. دفتر تحقیقات جمعیت مستقر در واشنگتن پیشبینی کرده است که نرخ باروری در چین بهتدریج تا سال ۲۰۵۰ بهازای هر زن دو فرزند افزایش خواهد داشت.
چین از سال ۲۰۱۳ بهطور موثری «سیاست تک فرزندی» خود را برداشته است و به زوجهایی که خود تک فرزند بودهاند، اجازه داشتن دو کودک را داده است. اما تأثیر آن تدریجی است. به این معنی که فرهنگ کار شلوغ در چین و تمایل به حفظ خانوادههای کوچک باعث شده تا برخی از زوجها هنوز هم مایل به داشتن فرزند بیشتری نباشند.
اپک تایمز در ۳۵ کشور و به ۲۱ زبان منتشر میشود.