یک آزمایش ژنومی جدید چندین عامل بیماری‌زا را با یک آنالیز واحد شناسایی می‌کند و پتانسیل زیادی در تشخیص سریع‌تر و دقیق‌تر بیماری‌ها دارد.
براساس مطالعه ده‌ساله دانشگاه کالیفرنیا-سان‌فرانسیسکو که روز سه شنبه در نیچر مدیسن منتشر شد، یک آزمایش ژنومی واحد که تقریباً تمام عوامل بیماری‌زای عفونی را در بدن انسان تشخیص می‌دهد، عفونت‌های عصبی را با موفقیت ۸۶ درصدی شناسایی می‌کند.
این آزمایش که اخیراً به تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا رسیده، به‌طور بالقوه به مراقبت از عفونت‌های عصبی مانند مننژیت و انسفالیت کمک می‌کند و به روند شناسایی تهدیدات جدید در رابطه با همه‌گیری‌های ویروسی سرعت بیشتری می‌بخشد.
این فناوری چگونه کار می‌کند
اکثر آزمایش‌ها صرفاً می‌توانند هربار یک یا چند عامل بیماری‌زا را شناسایی کنند، اما آزمایش جدید می‌تواند با تجزیه و تحلیل نمونه ژنتیکی بیمار تمام عوامل بیماری‌زا را شناسایی کند.
این آزمایش همچنین می‌تواند کمیت عوامل بیماری‌زای موجود در نمونه را کنترل کند تا شدت بیماری را پیش‌بینی کرده و به محدود کردن سریع عامل بیماری‌زا کمک کند.
این فناوری ابتدا برای آنالیز مایع مغزی نخاعی- مایع احاطه‌کننده مغز و نخاع- با استفاده از یک تکنیک قدرتمند توالی‌یابی ژنومیک به نام توالی‌یابی کامل متاژنوم توسعه یافته بود. از آن زمان، این آزمایش در دانشگاه کالیفرنیا-سان‌فرانسیسکو و دیگر بیمارستان‌های سراسر آمریکا بر روی هزاران بیمار با علائم عصبی غیرقابل توضیح انجام گرفته است.
در مطالعه‌ای مرتبط که روز سه‌شنبه در نیچر کامیونیکیشنز منتشر شد، محققان توضیح دادند که فرآیند توالی‌یابی کامل متاژنوم را برای شناسایی عوامل بیماری‌زای ذات‌الریه در مایع تنفسی به‌صورت خودکار درآورده‌اند.
آزمایشی برای تشخیص همه چیز
این نوآوری بویژه در مورد بیماری‌های عصبی حائز اهمیت است که عوامل بیماری‌زای نادر یا ناشناخته آن‌ها فرایند تشخیص را با چالش‌های قابل‌توجهی مواجه می‌کنند. تأخیر در امر تشخیص می‌تواند تأثیر بسزایی روی درمان بیمار بگذارد.
دکتر چارلز چیو، استاد طب آزمایشگاهی و بیماری‌های عفونی در دانشگاه کالیفرنیا-سان‌فرانسیسکو و نویسنده ارشد مطالعه حاضر، در بیانیه‌ای مطبوعاتی گفت: «فناوری ما به شکل فریبنده‌ای ساده است. با جایگزین کردن آزمایش‌های متعدد با یک آزمایش واحد می‌توانیم حدس و گمان‌های زمان‌بر را از فرایند تشخیص و درمان عفونت‌ها کنار بگذاریم.»
این آزمایش از روز اول تأثیر خود را در دنیای واقعی نشان داده است. در یک مورد مهم، نتایج آزمایش بسرعت به درمان عفونت نامشخص یک پسر جوان اهل ویسکانسین کمک کردند.
تیم دانشگاه کالیفرنیا-سان‌فرانسیسکو در سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۳ حدود ۵ هزار نمونه مایع مغزی نخاعی را آنالیز کرد. معلوم شد که بیش از ۱۴ درصد از نمونه‌ها عفونی بودند و آزمایش جدید در ۸۶ درصد از موارد موفق شد عامل بیماری‌زا را شناسایی کند.
چیو در بیانیه مطبوعاتی خود گفت: «آزمایش توالی‌یابی کامل متاژنوم ما در تشخیص عفونت‌های عصبی بهتر از هر آزمایش دیگری عمل می‌کند.»
تحولات آتی
این فناوری بویژه در آزمایش‌های تنفسی به سیر تکاملی خود ادامه می‌دهد.
آنالیز مایع مغزی نخاعی فعلی شامل بیش از ۱۰۰ مرحله می‌شود و انجام آن ۲ تا ۷ روز طول می‌کشد، اما آزمایش جدید سریع‌تر به نتیجه می‌رسد. چیو گفت: «هدف این بود که کل فرایند در عرض ۱۲ تا ۲۴ ساعت به پایان برسد و نتیجه را ظرف همان روز یا روز بعد آماده کنیم.»
یافته‌های هردو مطالعه نشان می‌دهند که آزمایش توالی‌یابی کامل متاژنوم می‌تواند ویروس‌های تنفسی را که احتمالاً عامل همه‌گیری‌ها هستند- از جمله سارس-کروناویروس-۲ که باعث شیوع کرونا می‌شود- در حدود یک روز شناسایی کند، حتی اگر مقدار ویروس ناچیز باشد.
تست‌های آنالیز مایع مغزی نخاعی و توالی‌یابی کامل متاژنوم تنفسی از سازمان غذا و دارو نشان اختراع پیشگام دریافت کرده‌اند. این نشان به تولیدکنندگان اجازه می‌دهد که برای رسیدگی به مشکلاتی که در مرحله بررسی پیش از عرضه برای دستگاه رخ می‌دهند، از کارشناسان سازمان غذا و دارو کمک بگیرند.
