انتظار میرود همزمان با محدودتر شدن بازار گاز طبیعی مایع، اروپا در سال ۲۰۲۵ با بحران انرژی دیگری مواجه شود. این وضعیت میتواند منجر به دور جدیدی از افزایش قیمتها شود؛ آنهم در زمانی که اقتصادهای شکننده اروپا تلاش میکنند از تأثیرات افزایش قیمتهای قبلی رهایی یابند.
بر اساس مطالعهای که در تاریخ ۱۷ ژانویه توسط مؤسسه بینالمللی تحقیقات انرژی منتشر شده، دلایل متعددی برای احتمال بروز بحران در بازار گاز طبیعی مایع اروپا در سال ۲۰۲۵ وجود دارد. یکی از این دلایل توقف توافقنامه ترانزیت اوکراین است که از تاریخ ۱ ژانویه ۲۰۲۵ به اجرا درآمده و انتقال گاز طبیعی روسیه از طریق خطوط لوله به اروپا را متوقف کرده است.
عامل دیگری که به بحران انرژی احتمالی اروپا در سال ۲۰۲۵ دامن میزند، کاهش عرضه گاز از سوی بریتانیا است. این کاهش به دلیل سیاستهای دولت کارگر علیه تولیدکنندگان نفت و گاز، از جمله وضع مالیاتهای جدید و ممنوعیت حفاری نفت در دریای شمال برای تحقق اهداف زیستمحیطی این کشور، پیشبینی میشود.
عامل سوم، پیشبینی افزایش ۱۰ درصدی تقاضای گاز طبیعی مایع در سال ۲۰۲۵ نسبت به سال قبل است که میتواند فشار بیشتری بر بازار محدود این محصول وارد کند.
ترکیب کاهش عرضه و افزایش تقاضا در بدترین زمان ممکن برای اقتصادهای شکننده اروپا رخ میدهد. ذخایر گاز طبیعی اروپا بهسرعت کاهش یافته و باعث افزایش قیمتها در سال ۲۰۲۴ شده است.
فانیس ماتسوپولوس، تحلیلگر نفت و عضو هیئت اجرایی اتاق بازرگانی و صنعت آتن، در ایمیلی به اپک تایمز گفت: «اروپا در میانه موجی از رویدادهای ژئوپلیتیکی گرفتار شده که آن را به سوی دومین بحران انرژی سوق میدهد.»
او افزود: «ادامه جنگ روسیه و اوکراین بهطور مداوم عرضه گاز روسیه به اروپا را مختل میکند، در حالی که تنشها در نقاط حساس مانند تنگه هرمز و دریای سرخ میتواند تأمین گاز از خاورمیانه را نیز کند کند.»
ژان-باپتیست واوتیه، کارشناس مالی و سخنران در مجمع جهانی اقتصاد، جنگ اوکراین و تحریمهای همراه آن و همچنین بیثباتی کلی در خاورمیانه را از منابع اصلی بحران انرژی اروپا میداند.
فانیس ماتسوپولوس در ایمیلی به اپک تایمز گفت: «تصمیم برای کاهش وابستگی به نفت و گاز روسیه، هزینه کلی تأمین انرژی را برای کشورهای اروپایی که از نظر انرژی خودکفا نیستند—همچنین ایران—افزایش داده است.»
ماتسوپولوس آلمان را بهعنوان کشوری که بیشترین ضربه را خورده است میبیند، زیرا این کشور بهشدت به روسیه برای تأمین نیازهای انرژی خود وابسته است. او گفت: «وقتی روسیه به اوکراین حمله کرد، قیمت گاز طبیعی و نفت خام سر به فلک کشید و در نتیجه، این مزیت رقابتی آلمان از بین رفت. امروز، ما دقیقاً در همان نقطه ایستادهایم.»
او افزود: «متأسفانه بزرگترین اقتصاد اتحادیه اروپا و بزرگترین تأمینکننده بودجه اتحادیه نتوانست انتظارات تاریخی شهروندان اروپایی را برآورده کند و با کوتهفکری و عدم دوراندیشی در مسئله ثبات انرژی اروپا، باعث هرجومرج شد.»
ماتسوپولوس چند راهحل برای این مشکل پیشنهاد میکند. یکی از آنها متنوعسازی منابع انرژی است که هماکنون شامل واردات بیشتر از ایالات متحده و قطر میشود.
او گفت: «این کار تأمین پایدار گاز طبیعی برای کارخانههای وابسته به گاز در اروپا را تضمین میکند.»
راهحل دیگر تسریع انقلاب سبز است. ماتسوپولوس توضیح داد: «اروپا واردکننده گاز طبیعی و نفت بود و تنها راه خروج از این وضعیت بسیار سخت، تقویت نفوذ انرژیهای سبز در تمام جنبههای اقتصادی است.»
راهحل سوم شامل گسترش زیرساختهای گاز طبیعی مایع از طریق ساخت پایانههای بیشتر برای تسهیل واردات نفت از ایالات متحده و قطر است، مانند پایانههای الکساندروپولیس در یونان و ویلهلمشافن لوبمین در آلمان.
با این حال، گزارش مؤسسه بینالمللی تحقیقات، در خصوص انرژیهای تجدیدپذیر بهعنوان یک راهحل ابراز تردید کرده است. در این گزارش آمده: «وابستگی فزاینده اروپا به باد و خورشید که بهصورت متناوب کار میکنند، به معنای نیاز به انرژی پشتیبان گرانتر خواهد بود و این هزینههای مصرفکنندگان را افزایش میدهد.»
در همین حال، این گزارش اشاره میکند که آینده صادرات گاز طبیعی مایع ایالات متحده نامشخص است، زیرا ممکن است دادگاههای ایالات متحده تلاشهای دونالد ترامپ برای لغو توقف مجوزهای صادرات گاز طبیعی مایع که توسط جو بایدن اعمال شده بود، به چالش بکشند.
ژان-باپتیست واوتیه معتقد نیست که بحران انرژی اروپا راهحل سریعی داشته باشد، چراکه مصرف انرژی سالانه همچنان افزایش مییابد و انرژیهای تجدیدپذیر تنها بخش کوچکی از نیازهای اروپا را تأمین میکنند.
او گفت: «هر سیاستی که هدف آن تغییر ترکیب منابع انرژی یا کاهش مصرف کلی باشد، سالها، اگر نگوییم دههها، زمان میبرد و بیشتر کشورهای اروپایی با کسری بودجه و بدهی عمومی بالا مواجه هستند، بنابراین نمیتوانند بهراحتی سرعت این روند را افزایش دهند. تنها راه ممکن برای کاهش بیشتر این بحران، سرمایهگذاری عظیم در سطح اروپا است، همانطور که گزارش اخیر دراگی پیشنهاد کرده است. اما به نظر نمیرسد این مسیر فعلی کمیسیون اروپا باشد!»
گزارش دراگی، گزارشی است که در سال ۲۰۲۴ درباره رقابتپذیری اروپا و آینده اتحادیه اروپا منتشر شد. این گزارش توسط ماریو دراگی، رئیس پیشین بانک مرکزی اروپا و نخستوزیر پیشین ایتالیا، نوشته شده است.