مواجهه روزانه با فتالات‌ها از طریق پلاستیک‌ها با چند انتخاب ساده شخصی به حداقل خواهد رسید.
براساس یک مطالعه جدید، مواجهه روزانه با فتالات‌ها یعنی مواد شیمیایی که معمولاً در محصولات پلی‌وینیل کلراید مانند لوله‌های صنعتی، لوله‌های آزمایشگاهی، کیسه‌ها و سلفون‌ها به کار گرفته می‌شوند، با بیش از ۱۳ درصد از موارد جهانی مرگومیر بر اثر بیماری‌های قلبی در سال ۲۰۱۸ ارتباط دارد.
در این مطالعه به‌طور مشخص به ماده‌ای به نام «دی-۲-اتیل‌هگزیل فتالات» اشاره شده که نوعی ماده شیمیایی ماندگار است و برای افزایش انعطاف‌پذیری پلاستیک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به‌عنوان یک تهدید جدی برای سلامتی شناخته شده و عامل بیش از ۳۵۰ هزار مرگومیر ناشی از بیماری‌های قلبی در بین افراد ۵۵ تا ۶۴ ساله در سراسر جهان بوده است.
نویسندگان این مطالعه در بیانیه‌ای مطبوعاتی گفتند که یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که این ماده شیمیایی برای سلامت انسان خطرناک است. با این‌حال، آن‌ها اضافه کردند که این امر به منزله اثبات رابطه علت و معلولی نیست.
جنتا بریکسین، مدیر بخش شیمی بالینی و سم‌شناسی در دانشکده پزشکی دانشگاه اموری، در گفت‌وگو با اپک تایمز گفت: «این‌که فتالات‌ها تا این حد فراگیر هستند و می‌توانند بر دستگاه‌های اندامی مختلف اثر بگذارند، آن‌ها را به یک دغدغه جدی در قبال سلامتی تبدیل کرده است.»
قاتل خاموش
در این مطالعه که به دست محققان مرکز پزشکی لانگون در دانشگاه نیویورک انجام گرفته و به‌تازگی در مجله زیست‌پزشکی لنست انتشار یافته است، از داده‌های بهداشتی و زیست‌محیطی حاصل از پیمایش‌های جمعیتی در نقاط مختلف جهان استفاده شده تا میزان مواجهه با «دی-۲-اتیل‌هگزیل فتالات» در ۲۰۰ کشور جهان مورد ارزیابی قرار بگیرد. داده‌ها در ادامه با روند جهانی مرگومیر تطبیق داده شدند.
مناطقِ در حال توسعه بیشترین سهم را از مرگ‌ومیرهای مرتبط با قرار گرفتن در معرض «دی-۲-اتیل‌هگزیل فتالات» داشته‌اند. کشورهای جنوب آسیا و خاورمیانه درمجموع حدود ۴۲ درصد از مرگ‌ومیرهای ناشی از بیماری‌های قلبی مرتبط با «دی-۲-اتیل‌هگزیل فتالات» را به خود اختصاص داده‌اند و کشورهای شرق آسیا و منطقه اقیانوس آرام حدود ۳۲ درصد از این موارد را شامل می‌شوند.
درمجموع، خاورمیانه، منطقه جنوب و شرق آسیا و منطقه اقیانوس آرام سهم زیادی در این مرگ‌ومیرها داشته‌اند که حدود سه‌چهارم از کل موارد مرگومیر را شامل می‌شود.
براساس این مطالعه، افرادی که بیشترین مواجهه را با فتالات‌ها داشتند، با خطر بیشتر مرگومیر به هر علت- به‌ویژه بر اثر بیماری‌های قلبی‌عروقی- دست‌و‌پنجه نرم می‌کردند.
به گفته نویسندگان، این مناطق احتمالاً به دلیل افزایش تولید پلاستیک و قوانین سهل‌انگارانه در زمینه تولید، بیش از دیگر نقاط با فتالات‌ها سروکار دارند.
محققان اعلام کردند که مواجهه با «دی-۲-اتیل‌هگزیل فتالات» با افزایش التهاب در شریان‌های قلب ارتباط دارد که به مررو زمان باعث حملات قلبی یا سکته مغزی می‌شود.
دکتر لئوناردو تراسانده، نویسنده ارشد مطالعه حاضر، بر ضرورت تصویب قوانین برای کاهش مواجهه با این مواد شیمیایی مضر به‌ویژه در مناطقی تأکید دارد که به لحاظ صنعتی به سرعت در حال ترقی هستند.
دکتر جوزف مرکولا، متخصص استئوپاتی و پزشک خانواده، در گفت‌وگو با اپک تایمز گفت: «کشورهایی مانند هند، چین و اندونزی که رشد صنعتی سریعی دارند و از قوانین ایمنی کمتری برخوردارند، بیشترین بارِ بیماری‌های قلبی مرتبط با فتالات‌ها را به دوش می‌کشند. این یک زنگ خطر است. چه در یک شهر بزرگ زندگی کنید وچه ساکن روستا باشید، حق دارید که از غذاهای سالم، محصولات بی‌خطر و محیطی عاری از سموم برخوردار باشید.»
پژوهشگران قصد دارند در آینده بررسی کنند که کاهش مواجهه با فتالات‌ها به مرور زمان چه تأثیری بر نرخ مرگومیر خواهد داشت. آن‌ها قصد دارند که سایر مسائل بهداشتی مرتبط با مواد شیمیایی را نیز بررسی کنند که از جمله می‌توان به تولد زودرس اشاره کرد.
محققان برآورد کردند که تبعات اقتصادی مرگ‌ومیرهای مرتبط با «دی-۲-اتیل‌هگزیل فتالات» به ۳.۷۴ تریلیون دلار می‌رسد. مطالعه قبلی این تیم تحقیقاتی نشان داد که فتالات‌ها سالانه باعث بیش از ۹۰ هزار مرگ زودهنگام در آمریکا می‌شوند که بسیاری از آن‌ها بر اثر بیماری‌های قلبی رخ می‌دهند.
خطرات بهداشتی فراتر از بیماری‌های قلبی‌عروقی هستند
به گفته بریکسین، فتالات‌ها که به‌عنوان یک عامل شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز شناخته می‌شوند، به‌طور گسترده بر سلامتی اثر می‌گذارند، زیرا در سیستم هورمونی بدن تداخل ایجاد می‌کنند.
او افزود که فتالات‌ها در کودکان با مشکلات رشدی و رفتاری از جمله تضعیف عملکرد شناختی و اختلالات توجه ارتباط دارند. این مواد شیمیایی در بزرگسالان با مشکلات باروری از جمله کاهش کیفیت اسپرم و اختلالات قاعدگی، و افزایش خطر چاقی، مقاومت به انسولین، دیابت نوع ۲ و سرطان‌های حساس به هورمون مانند سرطان پستان ارتباط دارند.
به گفته مرکولا، یکی از نگران‌کننده‌ترین تبعات فتالات‌ها به رشد مغزی کودکان مربوط می‌شود.
او گفت: «اگر باردار باشید، مواجهه با فتالات‌ها می‌تواند به ظرفیت شناختی کودک قبل از تولد لطمه وارد کند. این آسیب به‌ویژه در دوره‌های حیاتی رشد مانند سه‌ماهه دوم بارداری به شکل قابل‌توجهی شدیدتر است.»
بریکسین افزود: «نگرانی‌هایی نیز در رابطه با نقش فتالات‌ها در بروز اختلالات تیروئیدی و بلوغ زودرس وجود دارد.»
او گفت که راهکارهای مؤثری برای کاهش مواجهه با فتالات‌ها وجود دارد، اما مسئولیت اصلی بیش از دستگاه‌های نظارتی برعهده خود افراد است.
برای کاهش مواجهه با فتالات‌ها، بریکسین تدابیر زیر را توصیه می‌کند:
- استفاده از محصولات پلاستیکی را به حداقل برسانید؛ به‌ویژه محصولاتی که کد بازیافت شماره ۳ (پلی‌وینیل کلراید) دارند.
- برای ذخیره کردن مواد غذایی و انتخاب اسباب‌بازی برای کودکان، از گزینه‌های شیشه‌ای، استیل یا اقلام فاقد فتالات استفاده کنید.
- برای مراقبت شخصی از محصولات «فاقد فتالات» استفاده کنید و از انتخاب اقلامی که در برچسب آن‌ها به کلمه «رایحهدار» اشاره شده اجتناب کنید.
- مصرف غذاهای فرآوری‌شده و بسته‌بندی‌شده را به حداقل برسانید و به‌جای آن‌ها از غذاهای تازه و کامل استفاده کنید.
- خانه‌تان را به‌طور مرتب تمیز کنید تا میزان گرد و غباری که فتالات‌ها می‌توانند در بین آن‌ها لانه کنند، به حداقل برسد.
او گفت: «کاهش مواجهه کلی مردم با فتالات‌ها در گرو ایجاد تغییرات سیاسی اعم از محدود کردن استفاده از فتالات‌ها و الزامی شدن برچسب‌گذاری شفاف است؛ اقداماتی که هنوز نتوانسته‌ایم آن‌ها را طبق یافته‌های علمی پیش ببریم.»
