قتل شش گروگان به دست حماس از آغاز مرحله‌ای جدید در جنگ اسرائیل و حماس حکایت دارد: تلاشی برای ایجاد تفرقه در جامعه اسرائیل.
این سازمان تروریستی که از سال ۲۰۰۷ در نوار غزه حکمرانی می‌کند و موجب آغاز جنگ کنونی با قتل عام خود در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در اسرائیل شده است، پس از کشف اجساد گروگان‌ها به دست ارتش اسرائیل در ۳۱ اوت اعلام کرد که دستورالعمل جدیدی را در اختیار نگهبانان گروگان‌های باقی‌مانده قرار داده است.
خذیفه کحلوت، سخنگوی حماس، که به ابوعبیده معروف است، گفت که دستورات جدید پس از نجات موفق چهار گروگان به دست اسرائیل در نصیرات در ماه ژوئن صادر شد.
کحلوت در ۲ سپتامبر گفت: «به صراحت می‌گوییم که در پی واقعه نصیرات دستورات جدیدی برای مجاهدینی که از زندانیان مراقبت می‌کنند صادر شد تا درصورت ورود ارتش اشغالگر به بازداشتگاه بدانند چه برخوردی باید با آن‌ها داشته باشند.»
اسرائیل گفت که معتقد است حماس به نگهبانان گروگان‌ها دستور داده درصورتی‌که گمان می‌کنند نیروهای اسرائیلی در حال نزدیک شدن هستند، گروگان‌ها را بکشند.
اجساد شش گروگان کشته شده– هرش گلدبرگ-پولین، عدن یروشلمی، اوری دنینو، الکس لوبنوف، کارمل گات و آلموگ ساروسی- در ۳۱ اوت در تونلی زیرزمینی در رفح پیدا شد.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در کنفرانس مطبوعاتی خود در ۲ سپتامبر گفت که این شش نفر از پشت سر مورد اصابت گلوله قرار گرفتند.
دنیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل، در ۱ سپتامبر گفت که نیروهای ارتش اجساد را در تونلی در یک کیلومتری مکانی که چند روز قبل فرهان الکادی را در آن‌جا نجات دادیم، پیدا کردند.
هاگاری گفت: «از زمان شناسایی فرهان، به نیروها دستور داده شده که با احتیاط بیشتر- حتی بیشتر از حد معمول- و توجه به این نکته که ممکن است گروگان‌های بیشتری در منطقه باشند، وارد عمل شوند. ما اطلاعاتی از محل دقیق گروگان‌ها نداشتیم. نبرد روی زمین ادامه داشت و نیروهای ما حتی در نبرد دیروز تروریست‌ها را از بین بردند.»
گزارش‌های ضدونقیضی درباره زمان شلیک به گروگان‌ها وجود دارد. کالبدشکافی در ۱ سپتامبر نشان داد که آن‌ها ۴۸ تا ۷۲ ساعت قبل در ساعات پایانی ۲۹ اوت یا بامداد ۳۰ اوت به قتل رسیده‌اند.
اما تحقیقات اولیه ارتش اسرائیل حاکی از آن است که نگهبانان حماس در بیرون از تونل سربازان ارتش اسرائیل را در ۳۱ اوت در حال نزدیک شدن به تونل رؤیت کردند و به همین دلیل گروگان‌ها را به قتل رساندند و پا به فرار گذاشتند.
الیوت چوداف، تحلیلگر نظامی اسرائیلی، به اپک تایمز گفت که نحوه برخورد حماس با گروگان‌ها از انگیزه‌های درونی آن‌ها حکایت دارد.
چوداف گفت حماس برخلاف قتل‌های قبلی اجساد گروگان‌ها را رها کرد تا بین مردم اسرائیل تفرقه بیاندازد.
چوداف آدم‌ربایی‌ها را به دو دسته تقسیم کرد.
او گفت در یک آدم‌ربایی جنایی، نظیر مواقعی که فردی را برای باج‌گیری گروگان می‌گیرند، آدم‌ربا به‌ازای گروگان خود چیزی مانند پول طلب می‌کند.
مبادله مستقیم انجام می‌گیرد. این کار به نفع آدم‌ربایان است تا از گروگان‌ها محافظت کرده و مدرکی دال برای سلامتی آن‌ها ارائه کنند. بدین ترتیب، ارزش مبادله آن‌ها حفظ می‌شود.
چوداف افزود نوع دیگری از آدم‌ربایی وجود دارد که انگیزه‌ای پشت آن نیست. یک رژیم تمامیت‌خواه ممکن است برای اطمینان از خوش‌رفتاری مردم اقدام به گروگان‌گیری کرده و تهدید کند که درصورت مقابله به مثل مردم جانِ گروگان‌ها را می‌گیرد.
به گفته او، تاکتیک‌های حماس ترکیبی از هردو انگیزه را شامل می‌شوند؛ اما انگیزه دوم پررنگ‌تر است. حماس در نوامبر ۲۰۲۳، ۱۰۵ گروگان را با ۲۴۰ زندانی فلسطینی که زیر دست اسرائیلی‌ها بودند، مبادله کرد.
او گفت که اسرائیل می‌گوید برای جان گروگان‌های خود ارزش قائل است و برای بازپس‌گیری اجساد کشته‌ها نیز تلاش می‌کند.
او گفت یحیی سنوار، رهبر حماس در غزه، برای جان گروگان‌های قبلی که مبادله شدند، ارزش چندانی قائل نبود.
چوداف افزود: «تعداد گروگان‌ها بیش از حد نیاز او بود و دراصل به بیش از ۲۰۰ نفر می‌رسید. او می‌دانست که برای مذاکره و دریافت ضمانت به ۲۰۰ گروگان نیاز ندارد. از این‌رو، ۱۰۰ گروگان اول را پیشکش کرد.»
او گفت سنوار وضعیت را به این شکل می‌دید که «هرچه پیش آمد، خوش آمد.» چند روز آتش‌بس به دست آورد و چند فلسطینی را نیز آزاد کرد.
او گفت اگر حماس واقعاً برای این مبادله‌ها ارزش قائل بود، سنوار می‌توانست به این کار ادامه دهد و هربار چند گروگان را به‌ازای «یک دسته» زندانی فلسطینی آزاد کند و چند روز آتش‌بس به دست آورد.
او گفت که حماس چنین کاری نکرد.
او افزود: «آن‌ها توافق را نقض کردند و اساساً همه چیز به هم ریخت.»
«این اولین علامتی بود که نشان داد مبادله گروگان‌ها که از شانس خوب‌شان در زندان‌های اسرائیل نگهداری می‌شدند، واقعاً هدف اصلی آن‌ها نبود.»
چوداف با اشاره به کشتن شش گروگان گفت که تروریست‌ها قبل از آن‌که تا سرحد مرگ بجنگند و شهید شوند، از روی ناامیدی به گروگان‌ها شلیک کردند و حتی آن‌ها را زنده یا مرده با خود نبردند.
او گفت اسرائیل معمولاً روی یافتن اجساد، گردآوری اطلاعات از بازجویی‌ها، کامپیوترهای ضبط‌شده و دیگر منابع کار می‌کند و سپس به جستجو می‌پردازد.
«آن‌ها در این مورد گروگان‌ها را به قتل رساندند و اجسادشان را عمداً به‌عنوان یک پیام برای اسرائیل همان‌جا رها کردند تا نشان دهند به جایی رسیده‌اند که قرار است شروع به کشتن گروگان‌ها کنند که از قضا در موارد گروگان‌گیری باعث ورود تیم‌های ضربت به محل گروگان‌گیری می‌شود، زیرا هرکسی را هم که بتوانند نجات دهند غنیمت است.»
او گفت: «حماس می‌گوید وارد مرحله دیگری شده است. می‌خواهیم گروگان‌ها را بکشیم و این هم شواهد ماست. ما آن‌ها را با روش‌های قتلِ اعدام‌گونه برای شما گذاشتیم. و این کاری است که حماس به خوبی از پس آن برمی‌آید. ما بین کسانی که می‌خواهند گروگان‌ها به هر قیمتی که شده- حتی پیروزی حماس- آزاد شوند و کسانی که می‌گویند گروگان‌ها را می‌خواهند اما نباید به هر قیمتی اقدام به آزادی آن‌ها کرد تفرقه می‌اندازیم.»
این تفرقه در ۲ سپتامبر با تظاهرات گسترده در اسرائیل و اعتصاب عمومی یک‌روزه که به دعوت بزرگ‌ترین اتحادیه کارگری کشور انجام گرفت مشهود بود. معترضان خواستار آن بودند که نتانیاهو برای بازگشت گروگان‌ها تلاش بیشتری به خرج دهد.
دولت اسرائیل واکنش نشان داد و بتسالل اسموتریچ، وزیر دارایی این کشور، اتحادیه کارگری را به بازی در زمین حماس متهم کرد.
سخنان کحلوت راهبرد تفرقه‌اکنی را تأیید می‌کند:
کحلوت گفت: «پافشاری نتانیاهو روی آزادی زندانیان از طریق فشار نظامی به‌جای توافق به این معنی است که آن‌ها در کفن به آغوش خانواده‌های خود بازخواهند گشت.» او افزود: «خانواده‌های گروگان‌ها باید بین زنده و مرده آن‌ها یکی را انتخاب کنند.»
حماس ویدئوهایی را که قبل از کشتن گروگان‌ها ضبط کرده بود منتشر کرده است. گروگان‌ها در این ویدئوها نتانیاهو را بابت بازداشت و اسارت خود مقصر می‌دانند، خواستار مذاکره برای آزادی خود شده و از اسرائیلی‌ها می‌خواهند که برای آن‌ها دست به تظاهرات بزنند.
آن‌ها به‌طور حتم در ویدئوهایی که به دست قاتلان‌شان ضبط شده تحت فشار قرار دارند. عدن یروشلمی یکی از گروگان‌ها بود که وقتی جسدش را پیدا کردند فقط ۳۵ کیلوگرم وزن داشت.
بسیاری بر این باور هستند که توافق به مراحل نهایی خود نزدیک شده است، اما چوداف می‌گوید گمان نمی‌کند چنین چیزی صحت داشته باشد.
او گفت: «ما هرگز به توافق نزدیک نبوده‌ایم. ما به توافق بر سر چارچوبی نزدیک بودیم که قرار بود براساس آن شروع به مذاکره کنیم. تفاوت زیادی وجود دارد.»
