نویسنده: میلتون ازراتی، اقتصاددان
والاستریت ژورنال در مقاله اخیر خود نوشته که چین آمادگی دارد تا در واکنش به جنگ تجاری قریبالوقوعی که ترامپ وعدهاش را داده، «با ضربات سوئینگ وارد رینگ شود.» با اینحال، تحلیل دقیق امور جاری نشان میدهد که تلاش زیادی برای آمادهسازی خود به خرج نمیدهد.
پیرو استعارههای بوکس، چین ظاهراً آمادگی دارد تا در اولین فرصت یک ضربه «جَب» حواله دهد. شاید پکن ضربات سنگین بیشتری برای خود دستوپا کند، اما پیداست که اقتصاد کساد چین باعث شده که این کشور نتواند کار دیگری جز حواله دادن مشت انجام دهد.
ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی خود گفت که برای تمام شرکای تجاری آمریکا دستکم ۱۰ درصد و برای کالاهای وارداتی چین دستکم ۶۰ درصد تعرفه در نظر میگیرد. با اظهارنظر اخیر سخنگوی ترامپ درباره اعمال یک تعرفه ۱۰ درصدی دیگر در رابطه با چین، ابهاماتی درخصوص این اعداد به وجود آمده است. ایجاد بلاتکلیفی جزو تاکتیکهای مذاکره ترامپی است. او هربار اعداد و ارقام مختلفی را مطرح میکند تا مخالفان را متزلزل کند و با بلاتکلیف نگهداشتن آنها نسبت به کاری که قصد انجام آن را دارد، از آنها امتیاز میگیرد.
شاید مقامات چینی هنوز ندانند که ترامپ در چه سطحی تعرفهگذاری میکند، اما بهطور حتم میدانند تعرفههایی که او در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ در دوره اول ریاستجمهوری خود در قبال واردات چین اعمال کرد، همچنان به قوت خود باقی هستند. جو بایدن در جریان کارزار انتخاباتی ریاستجمهوری ۲۰۲۰ از این تعرفهها انتقاد میکرد، اما کاترین تای، نماینده تجاری بایدن، گفت که او تعرفهها را برای تحت فشار گذاشتن پکن جهت اجتناب از رویههای تجاری ناعادلانه- که علت اصلی تعرفههای ترامپ بودند- تمدید کرد.
حزب کمونیست چین میداند که کاخ سفید بایدن به پشتوانه حمایت دوحزبی کنگره، در جنگ تجاری با چین دستکم به اندازه ترامپ تهاجمی عمل کرد و برای خودروهای برقی و قطعات و باتریهای آنها تعرفههای ۱۰۰ درصدی در نظر گرفت، به تولیدکنندگان نیمهرساناها وعده داد که درصورت فعالیت در آمریکا یارانه میگیرند و از فروش نیمهرساناهای پیشرفته و تجهیزات تولید نیمهرساناهای پیشرفته به چین جلوگیری کرد.
حزب کمونیست چین همچنین میداند که ترامپ احتمالاً هیچکدام از تصمیمات بایدن را لغو نمیکند، مگر آنکه چین در اقدامی نامحتمل از رویههای تجاری مورد مناقشه کوتاه بیاید. با اینکه تردیدی وجود ندارد که ترامپ دیوار تعرفهها را بلندتر میکند، مقامات چینی میدانند که او ارتفاع این دیوار را چندبرابر خواهد کرد. آنها همچنین حدس میزنند که اگر مذاکره با پکن خوب پیش نرود، ترامپ تعرفههای جدید خود را سنگینتر میکند که به نفع واشینگتن خواهد بود.
تدابیر متقابل چین تاکنون نتوانسته دولت کنونی واشینگتن را مرعوب کند و قطعاً دولت ترامپ را نیز تهدید نخواهد کرد. پکن تحقیقات نظارتی خود را درباره شرکت آمریکایی انویدیا آغاز کرده است؛ شرکتی که در زمینه تولید نیمهرسانا با قابلیتهای پیشرفته هوش مصنوعی فعالیت دارد.
حزب کمونیست چین همچنین تهدید کرده که محصولات بعضی از تولیدکنندگان پوشاک آمریکایی را در فهرست سیاه میگذارد و صادرات پهپادها و «ترکیبات حیاتی» را به آمریکا محدود یا مسدود میکند. اگر گذشته را الگو قرار دهیم، منظور از ترکیبات حیاتی همان عناصر خاکی کمیاب هستند.
شکی نیست که اقدامات حزب کمونیست چین دستکم بهطور جزئی به اقتصاد آمریکا لطمه میزنند و باعث لابیگری شرکتهای مربوطه میشوند، اما اقداماتی از این دست از جانب پکن به افزایش تلاش ترامپ برای ارتقای ظرفیت تولید داخلی آمریکا و محدود کردن جایگاه چین در سطح جهانی میانجامند.
یکی از مواردی که چین میتواند با آن به اقتصاد آمریکا لطمه وارد کند، تراشههای کامپیوتری سادهتر موسوم به تراشههای «قدیمی» هستند. محدودیتهای بایدن مانع از پیشرفت چین در زمینه تولید تراشههای پیشرفته شدهاند، اما تراشهسازان این کشور- از جمله شرکت بینالمللی ساخت نیمهرسانا (یا اسامآیسی و نیمهرسانای هوا هونگ)- در تولید نیمهرساناهای ساده «قدیمی» در سطح جهانی دست بالا را پیدا کردهاند. این تراشهها نقش بسزایی در تولید خودرو و لوازم خانگی دارند.
وابستگی آمریکا به واردات در سال ۲۰۲۱ آشکار شد؛ زمانی که کمبود در این حوزه مانع از آن شد که اقتصاد آمریکا پس از همهگیری کووید-۱۹ به نقطه اول بازگردد. چین هنوز نمیتواند ادعا کند که این بازار را تحت سلطه خود دارد، اما سهم این کشور در زنجیره تأمین جهانی از ۱۴ درصد در سال ۲۰۱۷ به ۱۸ درصد در سال ۲۰۲۳- آخرین دورهای که از آن اطلاع کامل داریم- افزایش یافته است.
پکن میتواند از این مسئله بهعنوان اهرم در مذاکره با کاخ سفید ترامپ استفاده کند، اما مقامات چینی احتمالاً تمایلی به استفاده از این کارت ندارند. آنها میدانند که اقتصاد نابسامان چین بشدت به صادرات این محصولات به بازارهای جهانی و بویژه آمریکا متکی است. متعاقب فروپاشی بازار املاک چین که موجب کاهش ساختوساز، خرجکرد مصرفکننده و سرمایهگذاری خصوصی شد، چین به شکل فزایندهای به صادرات و بویژه فروش تراشههای «قدیمی» به آمریکا وابسته شده است. این مسئله نقطه ضعف اساسی پکن را آشکار میکند: اختلال در تجارت چین و آمریکا به اقتصاد هردو کشور لطمه میزند، اما چین وابستگی بیشتری به تجارت با آمریکا دارد.
اگر پکن بخواهد اقتصاد داخلی خود را در سایه تعرفههای پیشنهادی ترامپ به واسطه ساختوساز، خرجکرد مصرفکننده و سرمایهگذاری شرکتهای خصوصی چینی به حرکت وادارد، اتکای چین به صادرات و تجارت با آمریکا کاهش مییابد و پکن میتواند از موضع قویتری با ترامپ وارد مذاکره شود.
اما پکن هنوز دست به کار نشده و ظاهراً هرگونه اقدام جسورانه و تحریکآمیز تا تشکیل مجلس فرمالیته حزب کمونیست چین در ماه مارس به تعویق میافتد. تا آن زمان دیگر دو ماه از به قدرت رسیدن ترامپ گذشته که او نیز بهطور حتم با ضربات «سوئینگ» وارد رینگ میشود.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
درباره نویسنده: میلتون ازراتی کمکویراستار نشریه نشنال اینترست، زیرمجموعه مرکز مطالعات سرمایه انسانی دانشگاه بوفالو، و اقتصاددان ارشد شرکت ارتباطاتی وستد در نیویورک است.