نویسنده: مایک دانگیا، نویسنده وبلاگ این خانه همیشهسبز
روزگارِ قدیم از ضوابط رفتاری مشخصی برخوردار بود که فرهنگ نهچندان رسمیِ امروزی فاقد آن است.
هرروز شاهد افزایش عدم توجه به آداب و رسوم در سراسر جهان هستیم و خوب است فکر کنیم که چه چیزی را از دست دادهایم. چه ارزشهایی وجود دارند که زمانی به کارمان میآمدند و در گذر زمان رنگ باختهاند؟
من- بهعنوان یکی از پرچمدارهای نسل هزاره- بیدرنگ بدون توجه به آداب و رسوم عمل میکنم. حتی سبک نوشتار من با سبک نوشتار بسیاری از مقالهنویسانِ قدیم تفاوت فاحش دارد.
اینطور نیست که از فرهنگ روزمره خود بیزار باشم. راستش را بخواهید، احتمالاً نمیخواهم بهطور کامل به گذشته بازگردم.
پس چرا این موضوع را پیش کشیدهام؟
من مثل قدیمیها اعتقاد دارم که هر ملیتی باید به میراث خود احترام بگذارد. من کشوری را که در آن به دنیا آمدم و دنیایی را که درحال تجربهاش هستم دوست دارم و از تمام کسانی که قبل از من اینجا بودند سپاسگزارم. من واقعاً میخواهم بهترین ابعاد گذشته را حفظ کنم و آنها را به دست آیندگان بسپارم، حتی اکنون که دائماً مشغولِ نوآوری هستیم و چیزهای جدید خلق میکنیم.
رویکرد من در قبال احترام به گذشته این است که به خاطر بیاورم چرا روند اتفاقات به این شکل بوده و به بهترین شکل ممکن نشان دهم که چرا اوضاع خوب پیش رفته است.
در مسئله آداب و رسوم به گذشته نگاه میکنم و میبینم که دنیا زمانی چقدر تشریفاتی بود و حس نوستالژی خاصی نسبت به آن دوران پیدا میکنم. حتماً خوبیهایی دارد.
امید من به این نیست که تمام و کمال به گذشته بازگردیم. من در پی آمیزهای از گذشته و حال هستم که شاید در حال حاضر امکان رسیدن به آن را نداشته باشیم. درهمآمیختن و تطبیقِ گذشته و حال بهترین راهِ ایجاد آیندهای مطلوب است.
۷ مزیت فرهنگ رسمی
رسمی بودن به چه معنی است؟ بنا به تعریف، رسمی بودن به منزله این است که طبق آداب و رسوم رفتار کنید. زندگی روزمره از آداب و رسوم فاصله گرفته است. احیای آداب و رسوم در زندگی میتواند مزایای زیر را به ارمغان بیاورد:
- شایستگی را تقویت میکند
یکی از مزایای فرهنگ مبتنی بر آداب و رسوم این است که بهتدریج انتظارات رفتاریِ مردم را بالا میبرد. از همه انتظار میرود که آداب و رسوم مشخصی را رعایت کنند و این هنجارها باعث اشاعه این باور در سطح جامعه میشوند که شایستگی مقوله مطلوبی است. چنانکه پدر و مادرِ شایسته، فرزندان خود را به انجام رفتارهای خاصی تشویق میکنند، قوانین اجتماعی مبتنی بر آداب و رسوم نیز به رفتارهای قاعدهمندتری منجر میشوند.
- فرهنگ احترام را نهادینه میکند
چیزی که ما به آن آداب و رسوم میگوییم، بهطور کلی در تعامل محترمانه با دیگران خلاصه میشود. چه بخواهید کسی را خطاب قرار دهید و چه بخواهید با افرادی که از شما مسنتر هستند وارد تعامل شوید، رعایت آداب و رسوم به منزله نزاکتی است که دنیا را مطبوعتر میکند. افرادی که اهل آداب و رسوم نیستند نیز میتوانند بانزاکت و مهربان باشند، اما به نظرم عدم رعایت آداب و رسوم شما را به سمت فردگرایی سوق میدهد و باعث میشود که توجه کمتری به احساسات دیگران نشان دهید.
- جهان را سادهتر میکند
در حضور آداب و رسوم، اصول رفتاری شفاف هستند، زود فراگرفته میشوند و اغلب اشاعه مییابند. رعایت آداب و رسوم از برخی جهات مسیرِ روشنتری را پیش پای افراد جامعه میگذارد تا شهروندی مفید و مولد باشند. در نبود این قوانین ثابت، کاریزما و شخصیت غالب میشوند که البته به خودی خود چیز بدی نیستند، اما باعث حذف شمار زیادی از آدمها میشوند. ایجاد تعادلِ سالم بین ایندو به افراد بیشتری اجازه شکوفا شدن خواهد داد.
- ایجاد هنجارهای مشترک و اعتمادسازی
مقولههای هستند که ما را از دریچه آداب و رسوم، سنتها و ارزشها به هم پیوند میدهند. برخی از این خردهفرهنگها منشأ فرهنگ فردگرایی کنونی ما هستند. من کاملاً طرفدار افرادی هستم که علایق خود را میجویند، اما اگر اندکی اهل آداب و رسوم باشیم، شاید بتوانیم زبان مشترکی خلق کنیم که میتوانید بین غریبهها اعتمادسازی کند.
- انتظارات شفافی ایجاد میکند
مقالات زیادی نوشته شده که میگویند جوانان امروزی سرگردان هستند، نمیدانند با زندگی خود چه کنند و علاقهای به مسیرهای پیشفرض پدر و مادرهای خود ندارند. پیشفرض پدر و مادرها معمولاً شامل پیدا کردن شغل، ازدواج، بچهدار شدن و مشارکت در جوامع محلی است. نمیخواهم کسی را مجبور کنم که در این مسیر قدم بردارد، اما خیلیها از اینکه آنها را به سمت این مسیر سوق دهید سود میبرند. فرهنگهای مبتنی بر آداب و رسوم به اشاعه رفتارهای سنتی میانجامند که برای نسل جوان حکمِ نردههای محافظ کنار جاده را دارند و خوشبختانه به شکوفایی منجر میشوند. اما آیا میتوان با قطعیت گفت که برداشتن نردههای محافظ ایده خوبی بوده است؟
- زندگی را سادهتر میکند
تعریف مورد علاقه من از رعایت آداب و رسوم، رعایت موبهموی قوانین است. اگر اینطور فکر کنید، پس کسی که تصمیم میگیرد فقط چند دست لباس در کمد لباسهای خود داشته باشد، به شیوه خود آداب و رسوم را رعایت میکند. رعایت آداب و رسوم با کنار زدن گزینهها و آسانتر کردن تمرکز بر مسائل دیگر، زندگی را سادهتر میکند. فرهنگ مبتنی بر آداب و رسوم باعث میشود که انتخابهای مشخصی برای همه به یک پیشفرض تبدیل شوند و زندگی روزمره را اندکی قابل پیشبینی میکند.
در عصر تغییرات مداوم، پیشبینیپذیری در برخی از موارد به ما کمک میکند که آدمهای مقیدتری باشیم.
درباره نویسنده: مایک دانگیا و همسرش مالی در وبلاگشان به نام این خانه همیشهسبز درباره تجربه زندگی ساده، هدفمند و مبتنی بر روابط انسانی در دنیای مدرن امروز مینویسند.