نویسنده: استو سِورک
استو سورک پس از ۳۰ سال خدمت در نیروی دریایی آمریکا بهعنوان نیروی فعال و آماده به خدمت، با تجربه عملیاتی قابلتوجه در خاورمیانه و غرب اقیانوس آرام، با درجه ناخدایی بازنشسته شد. سِورک دانشآموخته آکادمی نیروی دریایی آمریکا بوده و بهعنوان یک اقیانوسشناس و تحلیلگر سیستم شناخته میشود. آنچه در ادامه میخوانید تحلیل او از همکاری حزب کمونیست چین با کشورهای گروه هفت است.
چین کمونیست و کشورهای گروه هفت مثل آب و روغن هستند: کمونیسم در برابر سرمایهداری (برخی از آنها به سوسیالیسم گرایش دارند)، سوداگرایی در برابر بازار آزاد و سارقان مالکیت معنوی در برابر حامیان مالکیت معنوی.
جهان غرب- از جمله نهادهای بینالمللی مانند صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی و سرمایهگذاران چندملیتی- در چند دهه گذشته با این امید که حزب کمونیست چین رفتار ستیزهجویانه خود را در عرصه جهانی بهبود میبخشد، به رشد اقتصادی این کشور کمک کردند. غرب انتظار داشت چین از آزار و اذیت گروههای اقلیت، سرقت فناوری و اسرار نظامی و بهکارگیری ترفندهای تجاری ناعادلانه با هدف قبضه کردن بازارهای خارجی دست بکشد.
این انتظار که رژیم چین با دسترسی به نهادهای مالی بینالمللی و سازمان ملل از داخل به جامعهای بازتر و «آزادتر» تبدیل میشود، با تداوم اقدامات حزب کمونیست که همواره در پی بهرهبرداری شخصی از این سازمانها بوده، کمرنگ شده است. در گزارشهای خبری از جاسوسی چین، تولید مازاد بر ظرفیت، اعطای یارانههای دولتی به صنایع، اقدامات تجاوزکارانه ارتش چین (ارتش آزادیبخش خلق) در آبهای سرزمینی و حریم هوایی تایوان و توسل به کار اجباری در ترکستان شرقی (که به نام «منطقه خودمختار سینکیانگ اویغور» هم شناخته میشود) صحبت میشود.
چین در جریان جنگ اطلاعاتی خود بهطور متناوب به محکوم کردن بیانیههای عقلانی کشورهای گروه هفت میپردازد، بویژه زمانیکه آنها از رفتار نابکارانه رژیم کمونیستی چین پرده برمیدارند.
موضوع را بیشتر باز میکنیم.
گروه هفت
گروه هفت یک سازمان بینادولتی است که از بزرگترین اقتصادهای توسعهیافته جهان- فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، آمریکا، بریتانیا، و کانادا- تشکیل شده است.
رهبران گروه هفت بهطور متناوب برای بحث بر سر مسائل اقتصادی و پولی بینالمللی با ریاست چرخشی اعضا گردهم میآیند. رهبران گروه هفت پیشتر درباره موضوعات مهمی مانند بحران بدهی، تحریمها و کمبودهای نفتی، همهگیری کووید-۱۹ و ابعاد مختلف ارتباط گروه هفت با چین کمونیست صحبت کردهاند.
برای نمونه، در بیانیه دسامبر گذشته گروه هفت پس از کنفرانس مجازی اعضا به موارد زیر اشاره شد: «ما سعی داریم شرایط رقابتی یکسانی را برای کارگران و شرکتهای خود ایجاد کنیم. ما به دنبال رفع چالشهای ناشی از سیاستها و رفتارهای خارج از عرف بازار چین هستیم که اقتصاد جهانی را مختل میکنند. ما با اقدامات نابکارانه، مانند انتقال غیرقانونی فناوری یا افشای دادهها مقابله خواهیم کرد و به مقاومت در برابر زورگویی اقتصادی ادامه خواهیم داد.»
تمرکز قابلتوجهی نیز روی موضوعاتی مانند حقوق بشر، صلح و ثبات در تنگه تایوان و نظامیسازی دریای چین جنوبی وجود داشته است. اعضای گروه هفت در بیانیههای چند سال گذشته به شیوههای مختلف به این دغدغهها پرداختهاند و رسانههای دولتی چین نیز گلایههای خود را از زبان دیپلماتهای چینی و دیگران بازتاب دادهاند.
برای نمونه، مقالهای در اکتبر ۲۰۲۳ در گلوبال تایمز منتشر شد که بیانیه مشترک گروه هفت در نقد ترفندهای تجاری ناعادلانه چین را محکوم میکرد: «مقامات و تحلیلگران چینی اتهامات گروه هفت مبنی بر زورگویی اقتصادی پکن را تکذیب کرده و افزودند که این گروه به رهبری آمریکا سعی دارد گروهکی انحصاری از کشورهای ثروتمند تشکیل دهد تا با ایجاد اختلال در فرایند همکاری و توسعه جهانی به حفظ منافع خود بپردازد.»
گلایههای چین کمونیست ادامه دارد
با توجه به رویدادهای اخیر، این گزیده از بیانیه ماه دسامبر گروه هفت از اهمیت ویژهای برخوردار است: «ما از چین میخواهیم که در حیطه روابط دیپلماتیک و روابط کنسولی طبق تعهدات کنوانسیون وین عمل کند و از انجام فعالیتهای مداخلهجویانه با هدف تضعیف امنیت و ایمنی جوامع، یکپارچگی نهادهای دموکراتیک و شکوفایی اقتصادی ما دست بردارد.»
درست در روز ۲۳ آوریل، والاستریت ژورنال از «بازداشت چهارمین جاسوس ادعایی چین در آلمان در ۲۴ ساعت گذشته» خبر داد. در این مقاله به نقل از وزیر کشور آلمان آمده است: «اگر تأیید شود که سرویسهای اطلاعاتی چین در پارلمان اروپا جاسوس داشتهاند، یعنی چین دارد از داخل به دموکراسی اروپا حمله میکند.» تحقیقات در دست انجام است اما به نظر میرسد که موج جاسوسان چینی بازداشتی تأثیر بسزایی روی بیانیه رهبران گروه هفت داشته باشد.
چنانکه پولیتیکو-یوروپ پیشتر درباره حضور جاسوسان چینی در بروکسل گزارش داده، اینها صرفاً آخرین موارد جاسوسبازی در اروپا هستند: «مقامات بلژیکی میگویند از هر پنج روزنامهنگار چینی که در بروکسل فعالیت دارند، یک نفر در مظان اتهام جاسوسی است. تعداد مظنونان چینی که گمان میرود در بروکسل باشند، بهقدری زیاد است که بعضیها آن را دستمایه شوخی قرار میدهند.»
آخرین کنفرانس گروه هفت در ایتالیا در ماه آوریل با صدور بیانیهای تند درباره حقوق بشر چین به پایان رسید: «ما همچنان نگران وضعیت حقوق بشر در چین از جمله منطقه سینکیانگ و تبت هستیم. ما نگرانی خود را درخصوص بدتر شدن وضعیت کثرتگرایی و حقوق مدنی و سیاسی در هنگکنگ از زمان تصویب قانون امنیت ملی ۲۰۲۰ ابراز میکنیم. ما این نگرانیها را با تصویب فرمان حفاظت از امنیت ملی تحت ماده ۲۳ قانون اساسی که استقلال، حقوق بشر و آزادیهای اساسی هنگکنگ را بیش از پیش به ورطه نابودی میکشاند، جدی میدانیم.»
سه روز بعد، گلوبال تایمز به نقل از وانگ ونبین، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، بیانیه گروه هفت را «سوءتعبیر عامدانه این کشورها از حقیقت و مداخله آشکار در امور داخلی چین» دانست. وانگ انتقادات گروه هفت را نامربوط دانست و مدعی شد که براساس قانون جدید امنیت ملی، «هنگکنگ نظم و قانون را برقرار کرده و در مسیر رونق قرار گرفته و سینکیانگ و تبت نیز به هماهنگی اجتماعی، رفاه و ثبات رسیدهاند و گروههای قومی از زندگی خوب و خوشی برخوردارند.»
«احیای نظم از نظر چینیها» ظاهراً به معنی از بین بردن آزادی، خودمختاری و دموکراسی برای هنگکنگیها است؛ روندی که از زمان تصویب قانون امنیت ملی در سال ۲۰۲۰ ادامه داشته است. «رونق و ثبات چینی» نیز عملاً به منزله نسلکشی فرهنگی اویغورها و تبتیها است.
بیانیه گروه هفت در مورد حقوق بشر در چین درست و دقیق بود!
سخن پایانی
شی جینپینگ، رهبر چین، در موعظههای خود درباره همزیستی مسالمتآمیز چین، گشایش اقتصادی ادامهدار و همکاری حقیقت را وارونه جلوه میدهد و کشورهای گروه هفت این حقایق را بهطور غیرمستقیم با تکیه بر واقعیت عیان میکنند.
حتی کشورهای چپگرا نیز که به لحاظ تاریخی به تعامل با چین تمایل دارند، نگران ترفندهای تجاری تهاجمی چین هستند. رابرت کاتنر، از چهرههای نئولیبرال، در ۳۰ آوریل در پراسپکت نوشت که یکی از موانع برقراری روابط حسنه با چین افزایش سوداگری این کشور است که بویژه در الگوی تولید مازاد بر ظرفیت صنایع پکن مشهود است.
برای نمونه، کاتنر خاطرنشان کرد که «کمکهای دولتی به صنعت خودروی چین با اعطای یارانه با نرخ بهره صفر یا کمتر، کمک به بخش فولاد و باتریسازی برای خودروهای الکتریکی و حمایت مستقیم دولت» باعث قیمتشکنی چین در بازار جهانی خودروهای الکتریکی شده و این کشور محصولات خود را با قیمتی «بسیار کمتر از هزینه تولید» روانه بازار میکند.
نتیجه؟ پنجبرابر شدن صادرات خودروهای چینی در سه سال گذشته که نتیجه مستقیم همین ترفند تجاری ناعادلانه بوده است. این همان چیزی است که شی آن را «همکاری به شیوه چینی» مینامد.
با استقرار کشتیها و هواپیماهای ارتش آزادیبخش خلق در اطراف تایوان و استفاده کشتیهای گارد ساحلی چین از آبپاش علیه کشتیهای فیلیپینی در دریای فیلیپین غربی، رهبران تایوان و فیلیپین نیز به معنی «همزیستی مسالمتآمیز به شیوه چینی» پی بردهاند. این عبارت به معنی همزیستی مسالمتآمیز براساس شرایط حزب کمونیست است.
اینکه چینیهای کمونیست بیانیههای عمومی گروه هفت را نشنیده میگیرند، جای تعجب ندارد!
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.