به دنبال انتشار گزارش‌هایی در مورد تحت‌فشار قرار گرفتن یک نماینده پارلمان کانادا توسط حزب کمونیست چین، تنش دیپلماتیک بین اتاوا و پکن شدت گرفت و موضوع اخراج یک دیپلمات چینی از کانادا نیز مطرح شده است.
سازمان اطلاعات کانادا به تازگی اعلام کرد که رژیم کمونیستی چین با هدف جلوگیری از فعالیت‌ها و «مواضع ضد چینی» مایکل چونگ، سیاستمدار چینی‌تبار کانادا تلاش کرده که جزئیاتی در مورد بستگان چونگ در هنگ‌کنگ به دست بیاورد.
مایکل چونگ ۵۱ساله، در سال ۲۰۲۱ طرحی را در پارلمان کانادا ارائه کرد که به موجب آن، رفتار چین با جمعیت اقلیت مسلمان اویغور، نسل‌کشی شناخته شد.
در پی انتشار گزارش سرویس اطلاعات و امنیت کانادا، روز پنج‌شنبه، چونگ از جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا و دولت او، به دلیل اخراج نکردن دیپلمات چینی که سرویس اطلاعات و امنیت کانادا گفته در توطئه پکن علیه او نقش داشته است، انتقاد کرد.
چونگ در بیانیه‌ای گفت: «مانند بسیاری از کانادایی‌ها، من هم در خارج از کشور خانواده دارم. هدف قرار دادن خانواده‌های ما در خارج از کشور (توسط دولت چین) برای ارعاب و اجبار کانادایی‌ها در داخل کشور، یک تهدید جدی و ملی است.»
در واکنش به این اعتراض جاستین ترودو نیز اعلام کرد که از این موضوع بی‌خبر بوده و این موضوع در حدی نیست که به سطح بالاتری ارتقا یابد، چون به اندازه کافی یک نگرانی مهم تلقی نمی‌شود.
اما پس از آن ملانی جولی، وزیر خارجه کانادا اعلام کرد که این کشور در حال بررسی موضوع اخراج دیپلمات‌های چینی است. او همچنین اضافه کرد که از معاون خود خواسته است که سفیر چین در اتاوا را احضار کند و به او بگوید که کانادا مداخله در امور داخلی خود را تحمل نخواهد کرد و آنچه اتفاق افتاده کاملاً غیرقابل قبول است.
او همچنین گفت: «همه گزینه‌ها از جمله اخراج دیپلمات‌ها روی میز باقی می‌مانند، زیرا ما عواقب این رفتار را در نظر می‌گیریم.»
در واکنش به این حادثه، کونگ پیوو، سفیر چین در کانادا، هرگونه اتهام در این باره را رد کرد و نسبت به اخراج دیپلمات‌های خود هشدار داد.
کونگ پیوو در بیانیه‌ای گفت: «چین قویاً از طرف کانادایی می‌خواهد که این رفتار سیاسی را متوقف کند و وارد راهی اشتباه و خطرناک نشود. اگر طرف کانادایی به اقدامات تحریک‌آمیز ادامه دهد، چین نیز تا انتهای راه خواهد آمد.»
پیش از این نیز گزارش‌هایی از تلاش چین برای مداخله در انتخابات کانادا و نفوذ به دولت‌های کانادا ارائه شده بود.
میشل جونو – کاتسویا، رئیس سابق میز آسیا و اقیانوسیه در سرویس اطلاعات امنیتی کانادا (CSIS) در ۲۸ اسفند‌ماه اعلام کرد که طی ۴ دهه گذشته عواملی که برای حزب کمونیست چین کار می‌کردند به دولت‌های تمام نخست‌وزیران کانادا نفوذ کرده و این دولت‌ها را مورد تهدید قرار داده‌اند.
همچنین نشریه گلوبال نیوز در نوامبر ۲۰۲۲ با استناد به اسناد اطلاعاتی فاش شده، عنوان کرد که ترودو در ژانویه ۲۰۲۲ در مورد یک شبکه مداخله در انتخابات به رهبری پکن مطلع شده است. در این گزارش آمده است که حزب کمونیست چین حداقل ۱۱ نامزد فدرال را در انتخابات ۲۰۱۹ حمایت مالی کرده است.
به دنبال انتشار این گزارش، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا وعده داد با تعیین یک بازرس ویژه مستقل، در مورد دخالت رژیم چین در انتخابات کانادا تحقیق و تفحص شود و همچنین راهکارهایی برای پیشگیری از هرگونه مداخله در انتخابات کانادا فراهم شود.
