نویسنده: علی رمضانیان
دو باشگاه پرسپولیس و استقلال معروف به «سرخابی‌ها» از قدیمی‌ترین باشگاه‌های ایران هستند که در سال‌های اخیر به دلیل مدیریت دولتی با فساد و مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
با وجود اینکه دولت چندین بار تلاش کرده که بخشی از سهام دو باشگاه را بفروشد به دلیل بدهی‌های زیاد و ورشکستگی این دو باشگاه، تاکنون هیچ مشتری حاضر به خریداری آنها نشده است.
در سال ۱۳۹۸ بر اساس مصوبه مجلس قرار شد که ۱۰ درصد از سهام پرسپولیس و استقلال از طریق بورس کشف قیمت و واگذار شود که بعد از کش‌و قوس‌های زیاد در شهریور ۱۴۰۱ این کار انجام شد.
با این حال، بر اساس قانون مولدسازی که می‌گوید دولت اموال مازاد خود را بفروشد، باید وزارت ورزش ۵۱ درصد دیگر از سهام باشگاه‌ها را واگذار کند.
البته موضوع تغییر مالکیت باشگاه و واگذاری سهام آن، فقط موضوع داخلی نیست، بلکه بر اساس قوانین کنفدارسیون فوتبال آسیا هم باید مالکیت باشگاه مشخص شود. بر اساس همین الزام، کنفدراسیون در نامه‌ای که برای فدراسیون فوتبال ایران ارسال کرده، تا پنجم اردیبهشت ۱۴۰۳مهلت داده تا باشگاه‌ها این واگذاری را انجام دهند.
با وجود این فشارهای داخلی و خارجی، چندین بار دولت اقدام به واگذاری کرده که با شکست همراه شد و هیچ کس سرخابی ها را گردن نگرفت. در ۱۲ دی ماه ۱۴۰۲ سازمان خصوصی‌سازی این دوباشگاه را به بورس برد که به علت نبود خریدار عرضه آن لغو شد.
همچنین در روزهای آخر پارسال، دولت از واگذاری ۵۱ درصد از سهام پرسپولیس به سازمان تامین اجتماعی بابت بدهی و واگذاری همین مقدار سهام استقلال به هلدینگ خیج فارس خبر داد.
روز ۲۲ اسفند ۱۴۰۲ در حالی که هیئت واگذاری جلسه‌ای با حضور وزرای اقتصاد، دادگستری و ورزش برای مشخص شدن سهام هر یک از خریداران جدید برگزار کرده بود، با کناره‌گیری سازمان تأمین اجتماعی، روند واگذاری دو باشگاه به هوا رفت.
برای بار سوم طی چهار ماه گذشته، سازمان خصوصی‌سازی و سازمان بورس، روز یازدهم فروردین ۱۴۰۳ را زمان عرضه مجدد سهام پرسپولیس اعلام کردند و قرار بود که بانک ملت باشگاه پرسپولیس و بانک تجارت باشگاه استقلال را بردارند.
انتشار این خبر با واکنش‌های منفی زیادی همراه شد. عبدالناصر همتی، ریٔیس سابق بانک مرکزی، درباره واگذاری استقلال و پرسپولیس به بانک‌های خصوصی، در ایکس (توییتر سابق) نوشت: «واگذاری به دو بانک مغایر با بند۱۶«قانون رفع موانع تولید» است که بانک‌ها را از بنگاه‌داری منع می‌کند.»
به دلیل همین اعتراض‌ها بود که این عرضه هم لغو شد. بر اساس گزارش «خبرآنلاین» با مخالفت بانک مرکزی این واگذاری هم به شکست انجامید.
وضع مالی فاجعه‌بار
علت اصلی بی‌سرانجامی واگذاری‌ها، بی‌انضباطی مالی، بدهی‌های دو باشگاه و از همه مهمتر ورشکستگی آنها است. باشگاه پرسپولیس به دلیل بدهی مالیاتی خود در سال‌های گذشته، دارای پرونده‌ای ۳۰۰ میلیارد تومانی است.
علاوه بر این، مهیار عسگریان، مدیرعامل شرکت توسعه گفت که دو باشگاه ۲۵۰ میلیارد تومان به شرکت توسعه و نگهداری امکان ورزشی بدهی دارند که از سال ۱۳۹۲ تسویه نشده است.
همچنین، باشگاه استقلال به بازیکنان و باشگاه‌های خارجی بابت نقل و انتقال بازیکن بدهی دارد تا جایی که پنجره این باشگاه در روزهای اخیر در سایت فدراسیون جهانی فوتبال، فیفا بسته شد.
از سوی دیگر وضعیت مالی این دو باشگاه بحرانی است. پرسپولیس در آذر ۱۴۰۲ اعلام کرده که ۱۰۰ میلیارد تومان زیان خالص دارد. باشگاه استقلال هم در بهمن ۱۴۰۲ اعلام کرده که ۱۵۱ میلیارد ریال زیان خالص ساخته‌است.
هر دو باشگاه ورشکسته‌اند
اما نکته مهمتر ورشکستگی این دو باشگاه است. طبق ماده ۱۴۱ قانون تجارت ایران: «اگر براثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود، هیئت مدیره مکلف است بلا فاصله مجمع عمومی فوق العاده برگزار کرده و صاحبان سهام را دعوت کند تا موضوع انحلال را بررسی کنند.» یعنی اگر شرکتی بیشتر از ۵۰ درصد نسبت به سرمایه، زیان انباشته داشته باشد باید اعلام ورشکستگی کند.
سرمایه باشگاه پرسپولیس مبلغ یک هزار و ۵۱ میلیارد تومان است. ولی زیان انباشته‌اش ۶۹۱ میلیارد تومان یعنی زبان انباشته حدود ۶۷ درصد از کل سرمایه شرکت است.
همین وضعیت برای باشگاه استقلال هم صدق می‌کند. سرمایه باشگاه استقلال یک هزار و ۷۱ میلیارد تومان است. ولی زیان انباشته آن ۷۷۰ میلیارد تومان است یعنی حدود ۷۲ درصد از سرمایه شرکت سوخت شده است. بنابراین هر دو شرکت ورشکسته هستند.
به بیان ساده، سود انباشته، سود سالانه شرکت‌هاست که بین سهامداران تقسیم نشده و نزد شرکت می‌ماند. اگر شرکت زیان‌ده باشد این رقم طی سال‌های متمادی تبدیل به زبان انباشته شده و موجب ورشکستگی شرکت‌ها می‌شود.
این وضعیت مالی، سبب شده تا تمامی مشتریان از خرید سهام دو باشگاه منصرف شوند. با این وجود دولت تحت فشار است و تلاش می‌کند تا به هر روشی که شده این دو باشگاه را از سر خود باز کند ولی تا امروز موفق نشده؛ چراکه طی چهل و پنج سال مدیریت دولتی، این دو باشگاه را به زیان‌ده‌ترین شرکت‌های دولتی ایران تبدیل کرده است.
نویسنده: علی رمضانیان
نظرات بیان شده در مقاله نقطه‌نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکس‌کننده موضع اپک تایمز نیست.
