در حالیکه مذاکرات میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده درباره احیای محدودیتهای برنامه هستهای ایران وارد دور سوم میشود، یک مؤسسه تحقیقاتی مستقل آمریکایی از تقویت تدابیر امنیتی پیرامون دو تونل عمیق در نزدیکی سایت هستهای نطنز خبر داده است.
رویترز به نقل از مؤسسه «علوم و امنیت بینالمللی»، اعلام کرد که تصاویر ماهوارهای جدید حاکی از آن است که جمهوری اسلامی با ایجاد محیطی با دیوارهای امنیتی بلند، در حال تکمیل ساخت این تأسیسات زیرزمینی است که در زیر کوه «کلنگگزلا» قرار دارند.
دیوید آلبرایت، رئیس این مؤسسه، اعلام کرد که سطح پیشرفت این پروژه نشان میدهد تونلها ممکن است بهزودی وارد مرحله عملیاتی شوند. او همچنین افزود که «ممانعت ایران از ورود بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به این سایتها، نگرانیها درباره استفاده احتمالی از این تأسیسات برای ذخیره اورانیوم غنیشده یا سانتریفیوژهای پیشرفته را افزایش داده است.»
جمهوری اسلامی اعلام کرده که سانتریفیوژهای پیشرفته در یک مجتمع جدید مونتاژ خواهند شد و جایگزین تأسیساتی در نزدیکی مجتمع نطنز میشوند که در سال ۲۰۲۰ در جریان یک عملیات خرابکارانه تخریب شد.
به گفته آلبرایت، عمق این تونلها بسیار بیشتر از سایت غنیسازی اورانیوم فردو در نزدیکی قم است. تصاویر ماهوارهای مربوط به ۲۹ مارس سال جاری نشان میدهد که ورودیهای تقویتشدهای به تونلها ایجاد شده، دیوارهایی بلند در مسیر پیرامونی کوه ساخته شدهاند و عملیات خاکبرداری برای نصب بخشهای بیشتری از دیوار در جریان است.
این مؤسسه پیشتر نیز در سال ۱۳۹۹، با استناد به تصاویر ماهوارهای، گزارشی منتشر کرده بود که در آن به پیشرفت سریع احداث تأسیسات جدید زیرزمینی در سایت هستهای نطنز، در دل کوههای اطراف، اشاره کرده بود.
این گزارش همچنین اشاره کرد که ضلع شمالی این محیط امنیتی به حلقه حفاظتی تأسیسات نطنز متصل میشود.
پیشتر در خرداد ماه ۱۴۰۲، آسوشیتدپرس با استناد به تصاویر ماهوارهای خبر داد که جمهوری اسلامی با حفر تونلهای زیرزمینی عمیق در نزدیکی تأسیسات نطنز در حال احداث سایت هستهای جدیدی است که از آسیب سلاحهای پیشرفته ایالات متحده در امان باشد.
به گفته این خبرگزاری آمریکایی این تونلها در دل رشته کوههای زاگرس در چنان عمقی واقع شده که «بعید است پیشرفتهترین بمبهای آمریکایی نیز بتوانند به آن آسیب بزنند.»
این گزارش همچنین اضافه کرده بود که حفاری در نزدیکی نطنز با هدف «ساخت نسل تازهای از سانتریفیوژها و همچنین مکانی جدید برای غنیسازی اورانیوم»، در دست انجام است.
در واکنش، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی، انتشار گزارشهایی از ساخت تأسیسات جدید هستهای در کوهای زاگرس را «اراجیف» خواند و این گزارش را «جوسازی و عملیات روانی» خواند که به گفته او از سوی «دشمن صهیونیستی» منتشر میشود.
این تحولات در حالی رخ میدهد که تهدیدات آشکار و ضمنی آمریکا و اسرائیل در مورد حمله احتمالی به تأسیسات هستهای جمهوری اسلامی همچنان ادامه دارد.
دور بعدی مذاکرات جمهوری اسلامی با ایالات متحده روز شنبه ششم اردیبهشتماه در عمان و با حضور استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، برگزار خواهد شد.