رئیس سازمان جهانی بهداشت یک‌بار دیگر در مورد همه‌گیری به‌اصطلاح «بیماری ایکس» هشدار داد و گفت: «مسئله فقط زمان است و اما و اگری وجود ندارد.»
در اجلاس جهانی دولت‌ها که هفته گذشته در امارات متحده عربی برگزار شد، تدروس قبریسوس، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت، خطاب به اعضا گفت که پیش‌بینی‌های قبلی او درباره ویروس کرونا به حقیقت پیوست. وی افزود که جامعه جهانی برای مواجهه با یک همه‌گیری جدید آمادگی ندارد.
قبریسوس خطاب به حاضران که کلاوس شواب، رئیس جنجالی مجمع جهانی اقتصاد، نیز بین آن‌ها بود گفت: «امروز که این‌جا هستیم، همه‌گیری کرونا را با میلیون‌ها کشته پشت سر گذاشته‌ایم و با شوک اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آن که تا امروز ادامه یافته است، دست‌و‌پنجه نرم می‌کنیم.»
«شاید از دل ویروس، آنفولانزا بیرون بیاید، یا یک کروناویروس جدید یا عامل بیماری‌زای دیگری که هنوز شناختی از آن نداریم. به همین‌خاطر است که آن را بیماری ایکس می‌نامیم. این‌طور که پیداست، جهان برای مواجهه با بیماری ایکس و وقوع یک همه‌گیری جدید آمادگی ندارد.»
او جزئیات بیشتری درباره همه‌گیری احتمالی بعدی ارائه نداد و به این گفته بسنده کرد که دولت‌های سراسر جهان از آمادگی لازم برخوردار نیستند.
او تصریح کرد که کرونا نوعی بیماری ایکس بود و ویروس کرونا را عامل بیماری‌زای جدیدی خواند که به شیوع مرضی جدید منجر شد. اما بیماری‌های ایکس دیگری در راه هستند. او گفت که اصطلاح بیماری ایکس اولین‌بار در سال ۲۰۱۸ مورد استفاده قرار گرفت و افزود: «آن‌روز که در اجلاس جهانی دولت‌ها صحبت کردم، از بیماری ناشناخته‌ای گفتم که هنوز اطلاعی از شیوع آن نداشتیم اما می‌بایست خود را برای مواجهه با آن آماده می‌کردیم.»
رئیس سازمان جهانی بهداشت، که در اوایل همه‌گیری به دلیل رابطه نزدیک خود با حزب کمونیست چین مورد انتقاد قرار گرفته بود، هشدار داد که «درس‌های دردناکی که از همه‌گیری کرونا گرفتیم، در آستانه فراموشی هستند، زیرا توجه جهان به بحران‌های دیگر معطوف شده است.»
آقای تدروس در ماه ژانویه با اشاره به موضوع «بیماری ایکس» در نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس، به تیتر یک خبرها تبدیل شد. وی از دولت‌های سراسر جهان خواست تا پیمان مبارزه با همه‌گیری‌ها را امضا کنند.
او در داووس گفت: «پیمان مبارزه با همه‌گیری‌ها می‌تواند همه تجربه‌ها، چالش‌ها و راه‌حل‌ها را در یک دستور کار واحد تجمیع کند.» این پیمان به ما کمک می‌کند که با وضعیت بهتری برای آینده آماده شویم. بحث بر سر منافع مشترک جهانی است و نباید منافع محدود ملی را بهانه کنیم.»
دروغ‌ها
آقای تدروس در واکنش به این‌که برخی می‌گویند سازمان جهانی بهداشت و تعدادی از دولت‌ها از نو به دنبال واکسیناسیون اجباری، قرنطینه و اعمال محدودیت‌های مشابه دوران کرونا هستند، این ادعاها را بی‌پایه‌و‌اساس خواند.
او افزود که دولت‌ملت‌ها برای جلوگیری از همه‌گیری‌های آتی باید پیمان مبارزه با همه‌گیری‌ها را امضا کنند.
آقای تدروس در جریان اجلاس سران دولت‌ها در امارات متحده عربی به انتقاد از اظهارات مخالفان پرداخت: «می‌گویند این کار به منزله قدرت‌طلبی سازمان بهداشت جهانی است و امضای پیمان مبارزه با همه‌گیری‌ها به منزله تسلیم حق حاکمیت کشورها به این سازمان خواهد بود. این پیمان به سازمان اجازه می‌دهد تا اعمال محدودیت‌ها یا انجام واکسیناسیون اجباری را به دیگر کشورها تحمیل کند که اصل آزادی را زیر پا می‌گذارد. می‌گویند سازمان به مردم اجازه مسافرت نخواهد داد و قصد دارد زندگی مردم را کنترل کند.»
دبیرکل سازمان جهانی بهداشت مدعی شد که «این‌ها تنها بخشی از دروغ‌هایی است که منتشر می‌کنند» و افزود: «این ادعاها به‌طور کلی و از همه جهات کذب هستند. کسانی که چنین ادعایی را مطرح می‌کنند، یا بی‌اطلاع هستند و یا دروغ می‌گویند.»
بشدت معیوب
منتقدان برنامه‌های سازمان جهانی بهداشت، از جمله اتحاد بین‌المللی دفاع از آزادی می‌گویند که امضای این پیمان الزام‌آور، قدرت را به سازمان بهداشت جهانی محول می‌کند.
اتحاد بین‌المللی دفاع از آزادی گفت: «تأکید می‌کنیم که پیمان مبارزه با همه‌گیری‌ها نباید تعهدات بین‌المللی ما را در خصوص دفاع از آزادی بیان به حاشیه ببرد و محدودیت‌های احتمالی، از جمله مواردی که به‌خاطر سلامت عمومی وضع می‌شوند، باید با حداکثر خویشتن‌داری و با کم‌ترین بازدارندگی ممکن به اجرا درآیند.»
با توجه به این‌که جامعه آزاد بدون آزادی بیان از معنا تهی خواهد شد، نباید اجازه دهیم چالش‌های فزاینده‌ای که در راستی‌آزمایی اطلاعات در دنیای فناوری‌محور امروزی با آن‌ها مواجهیم، آزادی بیان ما را بی‌جهت محدود کنند.»
در سال ۲۰۲۳، بنیاد محافظه‌کار هریتج، پیمان مبارزه با همه‌گیری‌ها را «بشدت معیوب» خواند و افزود که «این پیمان به دلیل ضعف در استفاده از درس‌های همه‌گیری کرونا سزاوار حمایت آمریکا نیست» و هشدار داد «درصورتی‌که دولت بایدن پیمان همه‌گیری را امضا کند، سنا باید جلوی تأیید و تصویب آن را بگیرد.»
بنیاد هریتج همچنین هشدار داد که «در پیش‌نویس معاهده هیچ اشاره‌ای به این مسئله نشده که اگر کشوری نتواند هشدارهای لازم در خصوص شیوع بیماری را به جامعه بین‌المللی بدهد یا اطلاعات لازم را در اسرع وقت به اشتراک بگذارد، چه عواقبی گریبان‌گیر آن خواهد شد؛ درست مثل رفتاری که چین در جریان همه‌گیری کرونا از خود نشان داد.» ویروس کرونا اولین‌بار در اواخر سال ۲۰۱۹ در ووهان چین پخش شد، اگرچه حزب کمونیست درنهایت توانست از ادامه تلاش‌های بین‌المللی برای بررسی منشاء ویروس جلوگیری کند.
سازمان بهداشت جهانی گفته که آخرین مهلت امضای این پیمان مه ۲۰۲۴۴ است.
