پزشکان متخصص توضیح میدهند که به تأخیر انداختن مکرر ادرار به مشکلات جدی برای مثانه و آسیبدیدگی احتمالی کلیه منجر میشود.
وقتی مثانه نیاز به تخلیه دارد، خیلیها علائم بدن را به دلیل کار یا حتی سرگرمی نادیده میگیرند.
اینکه گاهی توالت رفتن را به تعویق بیندازید، ضرری ندارد؛ اما اگر به عادت تبدیل شود، برای سلامتی عواقب جدی خواهد داشت.
دکتر جیسون کیم، دانشیار بالینی اورولوژی در دانشکده پزشکی رنسانس در دانشگاه استونی بروک نیویورک، به اپک تایمز گفت: «اول به خودتان یاد میدهید که به توالت نروید، اما درنهایت اتساع ادرار و کشیدگی مثانه باعث ضعیف شدن دیواره مثانه خواهد شد.»
شناخت عملکرد مثانه
ادرار کردن سیستم عصبی پیچیدهای دارد. ادراری که در کلیهها تولید میشود، از طریق لولههایی به نام حالب به مثانه میریزد که آن هم ظرفیت محدودی دارد.
کیم گفت: «ظرفیت طبیعی مثانه ۴۰۰ تا ۶۰۰ سیسی است اما در بیمارانی که مشکل دفع ادرار دارند، ممکن است چندصد سیسی یا بیشتر افزایش پیدا کند.»
وقتی ظرفیت مثانه به نصف میرسد، گیرندههای عصبی به مغز سیگنال میدهند. به گفته کیم، مغز سپس به مثانه دستور میدهد که تا زمان مناسب صبر کند.
کیم میگوید وقتی تصمیم میگیریم ادرارمان را خالی کنیم، مغز سیگنال میفرستد تا عضله اسفنکتر مثانه که ادرار را در خودش نگهمیدارد شل شود و سپس عضلات مثانه را منقبض میکند تا ادرار از آن خارج شود.
خطرات نگه داشتن مزمن ادرار برای سلامتی
دکتر آنوراگ کی. داس، رئیس بخش اورولوژی بیمارستان دانشگاه نورثول استیتن آیلند نیویورک، به اپک تایمز گفت: «افراد جوان یا میانسال و بویژه افرادی که شیفتی کار میکنند یا به توالت دسترسی محدود دارند، اغلب ادرارشان را برای یک مدت طولانی نگهمیدارند.»
داس گفت: «مثانه این افراد به مرور زمان دچار کشیدگی میشود و میتواند مقدار کمی را نگهدارد. این افراد که هر ۸ تا ۱۲ ساعت یکبار ادرار میکنند، شامل رانندگان کامیون، معلمها و پرستارها هستند.»
داس افزود: «افراد جوان و سالم ممکن است فوراً دچار مشکل نشوند، اما مثانهشان با افزایش سن دیگر بهطور کامل تخلیه نمیشود که ممکن است باعث ابتلا به عفونت، احساس عدم تخلیه کامل و تکرار دفعات ادرار شود، زیرا مثانه فقط تا نصف یا حتی کمتر تخلیه میشود.»
بعضیها که ادرار خود را به شکلی بیمارگونه نگهمیدارند، دچار سندرم هینمن (مثانه نوروژنیک غیرنوروژنیک) میشوند. این افراد بعد از آنکه یاد میگیرند ادرارشان را برای یک مدت طولانی نگهدارند، برای تخلیه به مشکل میخورند. نگهداشتن طولانیمدت ادرار میتواند باعث برگشت آن به کلیهها شود. داس میگوید که این کار در برخی موارد باعث آسیب شدید کلیه و نارسایی کلیوی میشود.
چرا در ادرار کردن مشکل دارید
به گفته کیم، نگهداشتن ادرار جزو عوامل خطر مشکلات مثانه است؛ اما دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است بابت آنها در ادرار کردن مشکل پیدا کنید.
برای نمونه، پروستات در تقریباً تمام مردان مسن بزرگ شده و باعث انسداد خروجی مثانه یا انقباض مجرای ادرار میشود. کیم مجرای ادرار را به شلنگ باغچه تشبیه میکند. «تصور کنید پای خود را روی شلنگ میگذارید تا جریان آب را متوقف کنید. این همان اتفاقی است که با بزرگ شدن پروستات رخ میدهد.»
او افزود که خانمها ممکن است وضعیتی مانند افتادگی اندام لگن را تجربه کنند که باعث افتادگی مثانه میشود. این امر باعث پیچخوردگی مجرای ادرار شده و خروجی مثانه را مسدود میکند.
به گفته کیم، درمان مشکلات تخلیه که بر اثر به تأخیر انداختن ادرار ایجاد شدهاند، به این بستگی دارد که چه زمانی به مشکل رسیدگی کنید.
گزینههای درمان و پیشگیری
کیم به بیماران جوان توصیه میکند که هرسه تا چهار ساعت یکبار- حتی درصورت عدم نیاز- به توالت بروند. اگر فکر میکنید ادرار ندارید، «به زور ادرار کنید.» تمرینات لگنی نیز میتوانند به کنترل بهتر مثانه کمک کنند.
تأخیر در تخلیه ادرار باعث کشیدگی مثانه میشود که عفونتهای مکرر دستگاه ادراری را به دنبال دارد.
کیم گفت: « به ادرار گرم و عفونی فکر کنید… به نوعی تشدید میشود که حتی اگر آنتیبیوتیک بخورید، عفونت عود خواهد کرد.»
کیم گفت: «در مواردی که هیچکدام از این گزینهها جواب نمیدهند، نورومدولاسیون ساکرال را توصیه میکنیم که تقریباً برای مثانه شبیه ضربانساز عمل میکند. در این روش، الکترود را در نزدیکی عصبها قرار میدهیم و آن را به دستگاهی وصل میکنیم که عصبها را برانگیخته میکند.»
اگر این روش نیز جواب نداد، بیماران میتوانند سوندگذاری متناوب را امتحان کنند. در این حالت باید روزی چند مرتبه داخل مثانه سوند بگذارند تا ادرارشان را تخلیه کنند.
مداخله زودهنگام بسیار حائز اهمیت است.
داس گفت: «بسیاری از افراد نگهداشتن ادرار را از دوران کودکی یا دبیرستان شروع میکنند. معاینه زودهنگام این افراد و تشریح عملکرد سیستم ادرار و مشکلاتی که این کار در درازمدت ایجاد میکند، بسیار حائز اهمیت است.»