Search
Asset 2

فرزند سالاری و راه کارهای اصلاحی آن

(Photo by Michel Porro/Getty Images)
(Photo by Michel Porro/Getty Images)
(Photo by Michel Porro/Getty Images)

فرزند سالاری، پدیده ای است که روز به روز در حال گسترش بوده و میزان قدرت تصمیم گیری و تسلط بر خانواده از سوی فرزندان در حال افزایش است. در این وضعیت خواسته های کودکان حتی اگر نامطلوب هم باشند بدون چون و چرا اجرا می شود و کودکان تصمیم گیرنده اصلی خانواده می شوند.

پیامدهای فرزند سالاری

از جمله پیامدهای مخرب آن می تواند شکل گیری یک رفتار پرخاشگرانه، افزایش اضطراب و استرس، انتظارات زیاد و نامعقول از اطرافیان و افزایش این انتظارات با بزرگ شدن کودک، عدم توجه کافی به مسئولیت های فردی خود، کاهش قدرت تحمل و صبر، بی توجهی به انتظارات و درخواست های دیگران، منزوی شدن، عدم تحمل کافی در مشکلات زناشویی، تحصیلی و یا شغلی…

عوامل ایجاد کننده فرزند سالاری

عواملی همچون، یادگیری مشاهده ای و الگوهای نادرست در خانواده، ندادن مسئولیت و وظایف در حد توان کودک، مشخص نبودن قوانین خانوادگی و یا بی توجهی به اجرای آن قوانین، مشخص نبودن جایگاه اعضای خانواده برای یکدیگر، برآورده شدن خواسته های کودک از طریق رفتارهای پرخاشگرانه، توجه بیش از اندازه به فرزندان و انجام دادن کارهای شخصی آنان، ساعات کاری طولانی و شاغل بودن والدین به نحوی که احساس گناه و یا کم کاری در خصوص فرزندان نموده و در پی جبران آن از طریق اجرای خواسته های آنان نمودن، کمبود اعتماد به نفس در والدین، تصور اشتباه در مورد عقده ای شدن فرزندانی که خواسته های شان  برآورده نشوند… از جمله عوامل ایجاد کننده و یا تسهیل کننده در فرزند سالاری هستند.

متاسفانه در اغلب مواقع والدین تاب تحمل را از دست داده و یا به خواسته های نادرست کودک جامه عمل می پوشانند و یا آنکه با عصبانیت و رفتارهای پرخاشگرانه کودک را تنبیه می نمایند.

از جمله راه کارهای اصلاح رفتار این گونه کودکان:

  • جدی و قاطع باشید اما عصبانی نباشید. بدون آنکه صدای تان بلند شود یا از کلمات نامناسب استفاده نمایید فقط دلیل عدم اجرای خواسته نادرست کودک را کوتاه و قاطعانه بیان نمایید و سپس سکوت کنید.
  • هر گاه رفتارهای پرخاشگرانه از کودک سر زد به آن بی توجهی نمایید ولی رفتارهای مطلوب وی را در مواقع مختلف توجه و تقویت نمایید.
  • چنانچه کودک شما با رفتارهای پرخاشگرانه و یا سر و صدا در محیط بیرونی بر خواسته خود پافشاری نماید، دست وی را گرفته و محیط را ترک نمایید.
  • به هیچ عنوان در مقابل خواسته های نادرست کودک علی رغم گریه های طولانی و یا سر و صدا ایجاد کردن، پاسخ مثبت ندهید زیرا او می آموزد که می تواند از این طریق به خواسته خودش برسد.
  • تصمیمات مهم خانوادگی همچون تعیین محل زندگی و یا مسافرت ها را خودتان بگیرید ولی در تصمیمات کوچک می توانید فرزندان را درگیر نمایید؛ تصمیماتی همچون انتخاب نوع لباس و یا غذا…
  • قوانینی برای منزل تدوین نمایید و به آنها پایبند باشید. این قوانین شامل رفتارهای کودک در منزل و بیرون هم می باشد. مثلا بگویید هر گاه برای خرید می رویم مغازه، چنانچه در خرید وسیله ای که توان خرید و یا برنامه خرید آن را نداشتیم پافشاری کنی به خانه بر خواهیم گشت، و یا بگویید ما قرار است امروز فقط این خرید را انجام بدهیم نه چیزی دیگر…
  • از محرومیت و تقویت منفی برای خاموشی رفتار می توانید استفاده کنید.

 

 

* دکترمعصومه خسروی دارای دکترای تخصصی در روانشناسی تربیتی، استادیار دانشگاه، با ۱۵ سال سابقه تدریس، تحقیق، تالیف و مشاوره در زمینه‌‌‌‌‏های تربیتی و آموزشی

اخبار بیشتر

1 دیدگاه دربارهٔ «فرزند سالاری و راه کارهای اصلاحی آن»

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

عضویت در خبرنامه اپک تایمز فارسی