بسیاری از مردم، حالت پرخاشگرانه دارند و یا ظاهرشان به گونهای است که انسان تصور میکند که فرد مقابل وی پرخاشگر باشد.
پرخاشگری تا زمانی که به بهبود ارتباط و یا تقویت آن کمک کند، سازنده است و تنها زمانی که باعث نارضایتی و وارد شدن هر نوع آسیبی به رابطهها شود مخرب و مضر خواهد بود.
پرخاشگر دارای چهار نوع خصوصیت است:
۱. حالت تحکّم و دستوری
۲. استدلال طلبی
۳. تخاصم
۴. پرخاشگر کلامی
دو مورد اول از خصوصیات مثبت و دو مورد دوم از بعد منفی است. تحکم آمیزی عبارت است از احقاق حق خود بدون پایمال کردن حق دیگران. تحکّم ممکن است ناشی از مقاومت در برابر فشار دیگران باشد.
استدلال طلبی نیز نوعی گرایش به گفتگو درباره موضوعی است که ممکن است منجر به رد عقاید دیگران شود. استدلال طلبی از این بابت مثبت است که ممکن است باعث تقویت باور دیگران و یا اصلاح نگرش آنان باشد.
تخاصم، همان تمایل به زور و بروز عصبانیت است. این مهم است که بدانیم فرد مقابل ما، فردی تحکم آمیز و استدلالی، اما عاری از عصبانیت باشد. بر عکس تحکم آمیزی و استدلالی بودن، تخاصم مستلزم زودرنجی، منفی گرایی، تنفر، شک و تردید و خصوصیتهای منفی دیگر نیز میتواند باشد.
پرخاشگری کلامی یا تخاصم، شباهتی با استدلالی بودن ندارند. برخیها میگویند، زمانی که فردی توانایی مدیریت کردن روابط خود را ندارد، به پرخاشگری کلامی متوسّل میشود. دانستن چگونگی اداره بحث و نیز هدایت آن به سمت بحث سازنده، راه حلی برای جلوگیری از تهاجم و تخریب رابطه هاست.
امروزه بسیاری از ناملایمات زندگی زوجهای جوان، ناشی از بیتوجهی به موضوع هدایت بحثهاست، بطوری که این بی توجهی، منجر به پرخاشگری، تهاجم، تخریب و گسست رابطهها میشود.
چنانچه مباحث استدلالی پیش بروند و دیدگاهها و نقطه نظرها مبتنی بر دلایل و استدلال مطرح شوند واز هرگونه قضاوتهای فوری و سریع و غیرمنطقی پرهیز شود، شاید برخی از مشکلات زناشویی جوانان نیز رفع و رجوع شود و یا اگر هم اختلافاتی وجود داشته باشد، به دلایل ملایم کردن تناقضها، قابلیت حل اختلاف وجود داشته باشد.
ادامه دارد…
دکتر مجید مجدنیا دارای مدرک دکترای تخصصی ارتباطات، کارشناس علوم اجتماعی دانشگاه علامه طبابایی، مدرس، مترجم و پژوهشگر علوم ارتباطات هستند. وی ۲۰ سال تجربه مدیریت در حوزه آموزش و پژوهش در سیستم بانکی و ۱۵ سال تجربه تدریس در دانشگاههای ایران را داراست.
در مقالات دیگر از دکتر مجید مجدنیا به بحث ارتباطات بیشتر خواهیم پرداخت.
وبسایت ایشان: www.majdnia.ir
اپکتایمز در ۳۵ کشور و به ۲۱ زبان منتشر میشود.