مطالعه انتشاریافته در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض نور شدید در طول شب می‌تواند خطر مرگومیر را تا ۳۴ درصد افزایش دهد. در مقابل، قرار گرفتن در معرض نور شدید در طول روز می‌تواند خطر مرگومیر را تا ۳۴ درصد کاهش دهد. زمان‌بندی نادرست و شدت نامناسب نوری که در مواجهه با آن قرار می‌گیریم، ریتم شبانه‌روزی را مختل می‌کند که می‌تواند موجب ابتلا به بیماری قلبی، دیابت، بیماری‌های روانی و چاقی شود و خطر مرگومیر را افزایش دهد.
شان کین، نویسنده ارشد مطالعه و متخصص خواب از دانشگاه فلیندرز، در بیانیه‌ای مطبوعاتی گفت: «اطلاعات جدید درباره تأثیر نامطلوب نور نشان می‌دهند که الگوی مواجهه با نور تا چه اندازه برای سلامتی شما حائز اهمیت است.»
با توجه به تأثیری که نور بر سلامتی دارد، بهینه‌سازی میزان مواجهه با آن مفید خواهد بود.
مواجهه با نور حائز اهمیت است
در این مطالعه همچنین بررسی شد که مواجهه با نور چه تأثیری بر مرگومیر ناشی از عوامل خطر متابولیک قلبی از جمله چاقی، فشار خون بالا، کلسترول مضر و قند خون بالا دارد؛ عواملی که همگی بر قلب، خون و عروق خونی اثر می‌گذارند.
محققان ۱۳ میلیون ساعت از داده‌های مربوط به ۸۹ هزار داوطلب را بررسی کردند که از طریق حسگرهای نوری پوشیدنی به مدت یک هفته گردآوری شده بودند. آن‌ها داده‌های حسگرها را با سوابق مرگومیر سرویس بهداشت ملی که در طول حدود ۸ سال رخ دادند، مقایسه کردند. آن‌ها همچنین مدت زمان و اثربخشی خواب را براساس داده‌های حرکتی برآورد کردند.
نتایج نشان دادند که نور، بسته به زمان مواجهه، ریتم‌های شبانه‌روزی را تقویت یا تضعیف می‌کند. ریتم‌های شبانه‌روزی تغییراتی هستند که فرد طی ۲۴ ساعت تجربه می‌کند و بر بسیاری از توابع بدن از جمله الگوهای خواب، هضم، ترشح هورمون‌ها و دمای بدن اثر می‌گذارد.
نرخ مرگومیر در بین افرادی که مواجهه کمتری با نور داشتند، ۱۷ تا ۳۴ درصد کمتر بود. براساس بیانیه مطبوعاتی، این تأثیر به دوز نور بستگی دارد و هرچه در معرض نور بیشتری قرار بگیرید، خطر مرگومیر کمتر می‌شود. نرخ مرگومیر در بین افرادی که شب‌ها مواجهه بیشتری با نور داشتند، ۲۱ تا ۳۴ درصد بیشتر بود- هرچه بیشتر در معرض نور قرار بگیرید، خطر بیشتری متوجه‌تان خواهد بود. افزایش خطر مرگومیر شامل مرگ به هر علت و به‌طور مشخص بیماری قلبی متابولیک می‌شود. «مرگ به هر علت» شامل مرگومیر ناشی از بیماری قلبی متابولیک نیز می‌شود، اما مرگومیر ناشی از دیگر بیماری‌ها از جمله سرطان و بیماری‌های عصبی را نیز شامل می‌شود.
محققان در این مطالعه نتیجه گرفتند: «به حداقل رساندن نور شبانه، به حداکثر رساندن نور روزانه و حفظ الگوی تاریک و روشن که ریتم‌های شبانه‌روزی را تقویت می‌کند، به سلامت قلب و افزایش طول عمر کمک می‌کند.»
اختلال در ریتم شبانه‌روزی
این مطالعه نشان می‌دهد که ریتم‌های شبانه‌روزی عامل اصلیِ تأثیر نور بر سلامتی هستند. ریتم‌ها به واسطه ژن‌های ساعتِ شبانه‌روزی تنظیم می‌شوند و ساختار مغزی موسوم به ساعت بدن، عملکرد آن‌ها را با یکدیگر هماهنگ می‌کند. وقتی اتفاقی مانند مواجهه با نور قبل از خواب رخ می‌دهد و ریتم مختل می‌شود، ساعت بدن دچار اختلال شده و خطر تضعیف سلامتی افزایش می‌یابد.
محققان در این مطالعه گفتند که مطالعات قبلی اختلالات ریتم شبانه‌روزی را با چاقی، دیابت و سندرم متابولیک مرتبط می‌دانند؛ مجموعه ناهنجاری‌هایی که خطر بیماری قلبی و دیابت را افزایش می‌دهند.
از سوی دیگر، ریتم‌های شبانه‌روزی پایدار می‌توانند زمینه‌سازِ ارتباط بین مواجهه با نور روشن‌تر در طول روز و کاهش خطر مرگومیر باشند. تقویت ریتم‌های شبانه‌روزی به محافظت در برابر اثرات زیان‌بارِ ریتم‌های شبانه‌روزی کمک می‌کند.
محققان افزودند که مطالعات قبلی خطر مرگومیر ناشی از هر علت را با مشکلات خواب مرتبط می‌دانستند. با این‌حال، آن‌ها دریافتند که خواب کوتاه تنها تا حدی باعث افزایش خطر مرگومیر ناشی از نور شبانه می‌شود، زیرا تغییر ریتم شبانه‌روزی بدون توجه به کیفیت خواب از افزایش خطر مرگومیر حکایت دارد.
شواهد تکمیلی
شواهد مطالعات قبلی که با حضور شب‌زنده‌دارها و افراد شیفت‌کار انجام گرفتند، مؤید یافته‌های این مطالعه هستند.
شب‌زنده‌دارها
مطالعه هم‌گروهی انتشاریافته در کرونوبیولوژی اینترنشنال، به ارتباط بین خطر مرگومیر و افرادی اختصاص داشت که خواب دیرهنگام را ترجیح می‌دهند؛ افرادی که شب‌دوست یا عموماً شب‌زنده‌دار نامیده می‌شوند. (مطالعه هم‌گروهی به مطالعه‌ای گفته می‌شود که سوژه‌ها را در یک بازه زمانی کنترل می‌کند.)
داده‌های بانک اطلاعات زیستی بریتانیا از ۴۳۳ هزار و ۲۶۸ بزرگسال ۳۸ تا ۷۳ ساله که به‌طور متوسط ۶.۵ سال تحت کنترل بودند، در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که شب‌زنده‌دارها بیشتر در معرض خطر مرگ به هر علت هستند. به گفته محققان، این امر ممکن است نتیجه تغییرات ریتم شبانه‌روزی باشد.
افراد شیفت‌کار
مطالعه هم‌گروهی انتشاریافته در مجله آمریکایی طب پیشگیرانه، اثرات شیفت‌کاری را بر خطر مرگومیر ارزیابی کرد. این مطالعه با حضور ۷۴ هزار و ۸۶۲ پرستار حرفه‌ای از مطالعه سلامت پرستاران انجام گرفت.
خانم‌هایی که پنج سال یا بیشتر بهصورت چرخشی شب‌کاری می‌کردند، در مقایسه با خانم‌هایی که هرگز شب‌کاری نمی‌کردند، بیشتر در معرض خطر مرگومیر ناشی از بیماری‌های قلبی و مرگ به هر علت قرار داشتند. خانم‌هایی که دست‌کم ۱۵ سال بهصورت چرخشی شیفت‌کار بودند، بیشتر در معرض خطر مرگومیر ناشی از سرطان ریه قرار داشتند. به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، شیفت‌کاری می‌تواند ریتم شبانه‌روزی را مختل کند.
نکاتی در رابطه با مواجهه با نور
بیورن اِکبرگ، از بنیان‌گذاران و مدیرعامل ریچارج هلث، خالق فلکس‌بیم و سخنران بین‌المللی که بارها درباره ماهیت نور صحبت کرده، نکاتی را از طریق ایمیل با اپک تایمز در میان گذاشت.
- در ساعات ابتدایی روز ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در معرض نور خورشید بمانید تا سلامت کلی‌تان بهبود یابد، زیرا این کار به تنظیم ریتم شبانه‌روزی کمک می‌کند.
- اگر مواجهه با نور کافی امکان‌پذیر نیست، ۱۰ دقیقه تراپی با نور قرمز- یعنی مواجهه با نور قرمز و نزدیک به مادون قرمز- می‌تواند مؤثر واقع شود. بهتر است این کار در اوایل روز انجام بگیرد، زیرا نور خورشید در این ساعات مملو از پرتوهای مادون قرمز است. نور قرمز از طول موج‌های نور آبی- که خواب را مختل می‌کنند- برخوردار نیست و می‌توان با خیال راحت در معرض آن قرار گرفت.
- منابع نور مصنوعی را در ساعات شب و پس از تاریکی محدود کنید. این مسئله بویژه در ۱ تا ۲ ساعت منتهی به خواب صدق می‌کند، زیرا منابع نور آبی مانند صفحه تلویزیون، کامپیوتر و تلفن همراه، چشم و مغز شما را تحریک کرده و از تولید ملاتونین قبل از خواب جلوگیری می‌کنند. ملاتونین هورمونی است که باعث ایجاد حالت خواب می‌شود.
- از نشستن زیر لامپ‌های ال‌ای‌دی در ساعات عصر اجتناب کنید. این طول موج‌ها غیرطبیعی هستند و بدن به نوری که از بالا به پایین می‌تابد واکنش شدیدتری نشان می‌دهد.
- برای آن‌که راحت‌تر به حالت خواب بروید، منابع نور مستقیم- مانند صفحه نمایش و لامپ- را از جلوی چشم‌تان بردارید، از پروژکتورهای سقفی فاصله بگیرید و زیر نور گرم بنشینید.
نور خارجی در برابر نور داخلی
اِکبرگ گفت: «هرچیزی در جهان به نور خورشید متکی است. انسان‌ها به اندازه گیاهان نیازمند انرژی خورشید هستند.»
او افزود: «نور خورشید منبع مستقیم انرژی است که بدن می‌تواند آن را از طریق پوست دریافت کند. این نور همچنین به‌طور مستقیم ریتم شبانه‌روزی را تقویت کرده و به تنظیم چرخه‌های خواب و بیداری کمک می‌کند.»
به گفته اِکبرگ، نور خورشید طیف کامل انرژی‌های الکترومغناطیسی، از پرتوهای فرابنفش گرفته تا طیف مرئی نور- آبی، سبز و قرمز- و طول موج‌های مادون قرمز را شامل می‌شود. وقتی در مواجهه با نور خورشید قرار می‌گیریم، طیف کاملی از نور را دریافت می‌کنیم که طول موج‌های مفید مانند قرمز و نزدیک به مادون قرمز را نیز شامل می‌شود.
اِکبرگ گفت: «از سوی دیگر، نورهای داخلی و بویژه چراغ‌های ال‌ای‌دی فقط طیف نور مرئی دارند و معمولاً از طول موج‌های نور آبی برخوردارند که ریتم شبانه‌روزی را در ساعات شب مختل می‌کنند.»
«نورپردازی داخل خانه به‌نحوی انجام می‌گیرد که قادر به دیدن اطراف‌مان باشیم، اما نور طبیعی خورشید جایگزینی ندارد. نور خورشید برای سلامتی مفید است اما نور داخلی شدید می‌تواند برای سلامتی مضر باشد.»
