زندگی کردن در سایه یک بیماری مزمن می‌تواند شما را تنها و مستأصل کند، اما امکان بهبودی وجود دارد.
با دکتر ساینا مک‌کلاف، متخصص تغذیه، همراه شوید تا به حقایق غذا و سلامتی پی ببرید. او که یک دانشمند تحصیل‌کرده و روزنامه‌نگار است، حقایق و اطلاعات خود را در رابطه با یک زندگی سالم، شاد و آزاد به اشتراک می‌گذارد.
دکترم گفت: «دیگر کاری از دست ما برنمی‌آید.»
۳۰ ساله بودم و بیشتر روزها به دلیل درد و ضعفِ جانکاهی که از آن رنج می‌بردم، در برخاستن از روی تخت مشکل داشتم. پس از مراجعه به پزشکان پرشمار و انجام آزمایش‌های بی‌پایان که بیش از دو دهه به طول انجامید، به من گفتند که علائم به «سرم» مربوط می‌شوند. اما می‌دانستم که یک جای کار می‌لنگد. باور نمی‌کردم که بهبودی غیرممکن باشد.
من و شوهرم کارآگاه‌بازی درآوردیم و در مقالات علمی سرک کشیدیم و پیش خود گفتیم که مشکل سلامتی من از «روده نشت‌پذیر» نشأت می‌گیرد که گلوتن و ترکیبات شیمیایی مصنوعی مانند غذاهای اصلاح‌شده ژنتیکی، آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌ها باعث تحریک آن می‌شوند.
با روی آوردن به یک رژیم غذایی ارگانیک و فاقد گلوتن، پروتکل‌هایی مانند سندرم روده و روان‌شناسی، پالئو، رژیم غذایی حذفی و رژیم غذایی کاندیدا را امتحان کردم، اما علائم رو به وخامت رفت و حساسیت‌های غذایی‌ام به‌قدری شدید شد که حتی خوراکی‌های سالم مانند سیب و موز هم حالم را بد می‌کردند. با وجود این‌که همه چیز را می‌پختم و فقط غذاهای ارگانیک می‌خوردم، سلامتی‌ام رو به افول می‌رفت.
در روزهای بدحالی، بیشتر روی زمین دراز می‌کشیدم. به‌قدری ضعیف بودم که نمی‌توانستم از پله‌ها بالا بروم یا روی پایم بایستم و ظرف بشورم. بدنم به‌قدری درد می‌کرد که نمی‌توانستم یک فنجان را نگه‌دارم. احساس می‌کردم دنده‌هایم با هر نفسی که می‌کشم می‌شکنند. عضلاتم بتدریج تحلیل می‌رفتند و به‌رغم این‌که تقریباً همیشه درحال غذا خوردن بودم، ظرف مدت یک ماه حدود ۷ کیلوگرم وزن کم کردم.
می‌دانستم که اگر نتوانم جلوی وخامت حالم را بگیرم، آن‌قدر زنده نمی‌مانم که مراسم فارغ‌التحصیلی یا ازدواج فرزندانم را ببینم. طب غربی پاسخی بجز دارو نداشت. پس تسلیم خواسته خداوند شدم.
به یک پزشک طب عملکردی مراجعه کردم که تشخیص داد در مرحله پیشرفته یک بیماری خودایمنی- روماتیسم مفصلی- هستم و با مسمومیت آرسنیک، روده نشت‌پذیر و یک سوءتغذیه مهلک دست‌و‌پنجه نرم می‌کنم.
تشخیص او به حکم اعدام می‌مانست و باعث شد که برچسب «بیماری خودایمنی» تا ابد همراهم باشد. با توجه به این‌که طب متعارف فقط امکان کنترل علائم را فراهم می‌کند و امیدی به بهبودی کامل ندارد، پذیرش این واقعیت کمرشکن بود.
پس اجازه ندادم که یک برچسب معرف من باشد و دیدگاهم را تغییر دادم. باور داشتم که اگر انتخاب‌های مربوط به سبک زندگی باعث ابتلای من به این بیماری شده باشند، این انتخاب‌ها می‌توانند قدرت شفابخش هم داشته باشند.
امروز که بیش از نه سال از آن روزها می‌گذرد، دیگر درحال بهبودی نیستم، بلکه کاملاً بهبود پیدا کرده‌ام و انرژی بیشتری نسبت به ۲۰ سالگی‌ام دارم.
بهبودی ممکن است
طب متعارف در درمان ترومای حاد دست بالا را دارد، اما بیماری‌های مزمن و خودایمنی را دردی مادام‌العمر می‌داند که باید با دارو «کنترل» شوند و بندرت امکان بهبودی را فراهم می‌کند. با این‌حال، مقالات علمی چیز دیگری می‌گویند. مطالعات موردی و آزمایشات بالینی متعددی وجود دارد که نشان می‌دهند بیماری‌های مزمن قابل درمان هستند.
التهاب مفصل
من با تغییر سبک زندگی از جمله اتخاذ یک رژیم غذایی پرچرب و بدون غلات و ایجاد ذهنیت مثبت و عدم اتکا به دارو، روماتیسم مفصلی‌ام را درمان کردم. تقریباً یک دهه از آن روزها می‌گذرد و به‌طور کامل از شر این بیماری خلاص شده‌ام.
اصلاح رژیم غذایی نقش مهمی در درمان روماتیسم مفصلی دارد. یک کارآزمایی بالینی در سال ۲۰۲۱ در مجله تغذیه انتشار یافت که نشان می‌دهد بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی با سه ماه رژیم غذایی فاقد گلوتن، لاکتوز و گوشت، با کاهش قابل‌توجه درد و بهبود سلامت جسمانی و روانی مواجه شدند.
مطالعه سال ۲۰۱۴ در مجله متابولیسم سلولی، فستینگ را روشی برای کاهش درد و التهاب می‌داند. براساس یک کارآزمایی بالینی دوساله، ترکیب فستینگ و گیاه‌خواری نیز به تسکین علائم کمک می‌کند.
کارآزمایی بالینی سال ۲۰۰۲ نشان داد که رژیم غذایی مدیترانه‌ای در مقایسه با رژیم غذایی غربی، باعث کاهش درد، عملکرد فیزیکی بهتر و افزایش شور و نشاط می‌شود.
سرطان
براساس مطالعه سال ۲۰۲۴ در مجله سرطان‌ها، پدیده رگرسیون خودبه‌خودی تومور- که در آن تومورها بدون درمان‌های متعارف تحلیل می‌روند و ناپدید می‌شوند- و پدیده برگشت تومور- که در آن سلول‌های سرطانی به سلول‌های طبیعی تبدیل می‌شوند- از قرن‌ها پیش در انسان‌ها مشاهده شده است. فستینگ و تب به‌عنوان دو محرک بالقوه بهبودی شناخته می‌شوند.
مطالعه سال ۲۰۱۱ در مجله علوم طبیعی، زیست‌شناسی و پزشکی تأیید کرد که بهبود خودبه‌خودی سرطان به‌عنوان واقعیتی انکارناپذیر پذیرفته شده و پدیده‌ای نادر نیست. براساس این مطالعه، در سال ۲۰۰۲ هرماه بیش از چهار مقاله در ژورنال‌های پزشکی منتشر می‌شد که از بهبودی حکایت داشتند.
بیماری قلبی
یک کارآزمایی بالینی مهم در سال ۱۹۹۸ نشان داد که تغییر سبک زندگی نه‌تنها روند بیماری عروق کرونر قلب را متوقف می‌کند، بلکه باعث درمان آن می‌شود. بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر متوسط تا حاد در این کارآزمایی تصادفی و کنترل‌شده به دو گروه تقسیم شدند: گروه کنترل با مراقبت‌های استاندارد و گروه آزمایش با تغییرات سنگین در سبک زندگی از جمله رژیم غذایی کاملاً گیاهی حاوی ۱۰ درصد چربی، ورزش هوازی، کنترل استرس، ترک سیگار و گروه پشتیبانی.
پنج سال گذشت و معلوم شد گروهی که تحت مراقبت‌های استاندارد بودند، دچار افزایش انسداد عروق کرونر شدند که می‌تواند به احساس درد در قفسه سینه و حمله قلبی منجر شود، زیرا عروق کرونر به قلب خون‌رسانی می‌کنند. در مقابل، گروهی که سبک زندگی‌شان را تغییر دادند، با کاهش انسداد عروق کرونر و ناراحتی‌های قلبی کمتر مواجه شدند.
براساس یک مطالعه روایتی در سال ۲۰۲۰ که در مجله تغذیه انتشار یافت، آزمایشات اخیر در رابطه با رژیم غذایی مدیترانه‌ای نشان می‌دهند که مصرف چربی‌های سالم نسبت به رژیم‌های سنتی کم‌چرب و کم‌کلسترول نقش مهم‌تری در پیشگیری از مرگ‌و‌میر ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی و بیماری‌های قلبی دارند.
اضطراب و افسردگی
مجموعه گزارشات موردی که در سال ۲۰۲۴ در مجله پیشگامان تغذیه انتشار یافت، نشان داد که سه فرد بزرگسال به کمک رژیم کتوژنیک توانستند از افسردگی و اختلال اضطراب فراگیر بهبود پیدا کنند. بهبودی کامل آن‌ها طی ۱۲ هفته حاصل شد.
یک مطالعه چتری در سال ۲۰۲۳ نشان داد که ورزش به تسکین افسردگی و اضطراب خفیف تا متوسط در بزرگسالان کمک می‌کند و تأثیر آن مشابه اثربخشی داروهای استاندارد یا اندکی بیشتر از آن‌ها است. تمام اشکال تمرینی مورد بررسی- مقاومتی، هوازی، یوگا و ترکیبی- سودمند بودند. همچنین مطالعه سال ۲۰۲۴ نشان داد که تمرینات هوازی افسردگی را تسکین می‌دهند.
براساس یک مطالعه چتری، ورزش کردن به طرق مختلف از جمله افزایش سطح هورمون‌های شیمیایی «حال‌خوب‌کن» مانند سروتونین و نوراپی‌نفرین، کاهش التهاب سیستمیک و تعدیل هورمون‌ها به بهبود علائم افسردگی کمک می‌کند.
بیماری آلزایمر
براساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۶ در مجله سالخوردگی انتشار یافت، زوال شناختی در مراحل اولیه بیماری آلزایمر قابل درمان است.
برخی از بیماران با به‌کارگیری یک برنامه درمانی جامع و شخصی‌سازی‌شده با بهبود قابل‌توجه عملکرد شناختی خود مواجه شدند و برخی از آن‌ها عملکرد طبیعی خود را بازیافته و کار خود را از سر گرفتند.
در یک مورد، حجم مغز بیمار در ناحیه کلیدی هیپوکامپ (که با حافظه و یادگیری سروکار دارد) تنها ظرف مدت ۱۰ ماه از حجم کمتر از میانگین (صدک ۱۷) به حجم بالای میانگین (صدک ۸۳) رسید که با بهبود عملکرد حافظه و تفکر همراه بود.
داروها به تنهایی نمی‌توانند روند بیماری آلزایمر را معکوس کنند. به گفته نویسندگان، درمان‌های ترکیبی با هدف گرفتن استرس، رژیم غذایی، فعالیت جسمانی و محیط نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کنند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ نشان داد که رویکردهای جامع و شخصی‌سازی‌شده باعث بهبود عملکرد شناختی در اوایل آلزایمر می‌شوند.
دیابت نوع ۲
بررسی ۹۹ مطالعه در سال ۲۰۱۹ که در مجله تغذیه انتشار یافت، نشان داد که روند بیماری دیابت نوع ۲ با محدود کردن کربوهیدرات، رژیم غذایی کم‌کالری یا جراحی چاقی معکوس یا کند می‌شود.
مطالعه دیگری نشان داد که رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات (مصرف کمتر از ۲۰ گرم کربوهیدرات در روز) و کم‌کالری موجب بهبود سطح قند خون و کاهش وزن و رفع نیاز به داروهای دیابت در بیماران مبتلا به چاقی و دیابت نوع ۲ می‌شود.
هردو برنامه غذایی اثربخش بودند، اما رژیم کم‌کربوهیدرات مؤثرتر بود، به‌نحوی که بیش از ۹۵ درصد از داوطلبان پس از ۲۴ هفته داروهای دیابت خود را قطع کردند یا مصرف آن‌ها را به حداقل رساندند. این آمار در مورد گروه رژیم کم‌کالری ۶۲ درصد بود.
لوپوس
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۶ در مجله تحقیق و التهاب مفصل انتشار یافت، بهبودی کامل بیماران مبتلا به لوپوس را در یک دوره ۳۲ ساله مورد بررسی قرار داد. حدود ۱۵ درصد از بیماران دست‌کم طی ۳ سال به‌طور کامل بهبود پیدا کردند، اما ۴.۳ درصد دست‌کم طی ۱۰ سال بهبود یافتند. بهبودی کامل به منزله زندگی بدون علائم، آزمایش طبیعی و عدم نیاز به دارو است.
اسکلروز جانبی آمیوتروفیک
در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۶ در مجله عصب‌شناسی انتشار یافت، داده‌های ۳ هزار و ۱۳۲ بیمار مبتلا به اسکلروز جانبی آمیوتروفیک مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد که پیشرفت بیماری در ۷ درصد از بیماران طی ۱۸ ماه متوقف شد و روند بیماری در ۱ درصد از بیماران بهبود پیدا کرد. این آمار ناچیز است اما نشان می‌دهد که امکان بهبودی وجود دارد. دکتر ریچارد بدلک، پژوهشگر اصلی مطالعه، ۶۲ مورد بهبودی را در رابطه با اسکلروز جانبی آمیوتروفیک تأیید کرد. در این بین افرادی بودند که بعد از استفاده از دستگاه کمک‌تنفسی به‌طور مستقل شروع به نفس کشیدن کردند، بعد از استفاده از صندلی چرخ‌دار شروع به دویدن کردند و بعد از استفاده از دستگاه‌های کمک‌گفتاری به‌طور مستقل شروع به صحبت کردند.
بیماری پارکینسون
مردی ۶۵ ساله که بیماری پارکینسون داشت، برای درمان کلسترول بالا روزانه ۲۵۰ میلی‌گرم نیاسین مصرف می‌کرد. سطح کلسترول خون او کاهش یافت اما علائم پارکینسون او نیز به لحاظ عملکرد حرکتی، عملکرد شناختی و کیفیت خواب بهبود پیدا کردند و خبری هم از عوارض جانبی نبود. به گفته محققان، نیاسین به دلیل اثرات ضدالتهابی به‌طور بالقوه می‌تواند روند بیماری پارکینسون را معکوس کند.
پروژه بهبودی از پارکینسون مطالعات موردی افرادی را که بهبود پیدا کرده‌اند گردآوری کرده است.
آسم
براساس مطالعه سال ۲۰۲۲، بهبودی آسم در کودکان شایع است و بسیاری از آن‌ها با افزایش سن بر این بیماری غلبه می‌کنند. بهبودی در بین بزرگسالان نیز امکان‌پذیر بوده و احتمال آن بین ۲ تا ۵۲ درصد است. برخی از داوطلبان حاضر در مطالعه به بهبودی کامل رسیدند که به منزله قطع علائم، عدم نیاز به دارو و عملکرد عادی ریه است.
یک کارآزمایی بالینی در سال ۲۰۰۷ نشان داد که ۸ هفته محدودیت کالری روزانه باعث بهبود علائم آسم و عملکرد ریه می‌شود. داوطلبان به‌طور متناوب یک روز هرچه می‌خواستند میل می‌کردند و روز بعد کمتر از ۲۰ درصد از کالری دریافتی معمول خود را مصرف می‌کردند.
بهترین کاری که قادر به انجام آن هستیم؟
معکوس کردن روند بیماری صرفاً یک امکان نیست، بلکه همه‌جا درحال رخ دادن است. علم نشان داده است که بیش از یک راهکار برای آن وجود دارد. مهم این است که راهکار مناسب خودتان را پیدا کنید. اما هر سفری با یک قدم اولیه شروع می‌شود: باور به این‌که بهبودی ممکن است؛ ذهنیتی که در نظام پزشکی امروزی اغلب نادیده گرفته می‌شود.
براساس مطالعه سال ۲۰۱۹، به‌رغم شواهد فزاینده‌ای که نشان می‌دهند دیابت نوع ۲ قابل درمان است، «نظام درمانی معمولاً از معکوس کردن روند بیماری حمایت نمی‌کند» و این امر «استاندارد شماره یک نظام مراقبتی» نیست.
اگر معکوس کردن روند بیماری جزو اهداف‌تان نباشد، رعایت استانداردهای مراقبتی غربی هم بهترین راهکار شما نخواهد بود.
درباره نویسنده: سینا مک‌کالو دارای دکترای تغذیه و مدرک کارشناسی علوم در زمینه نوروبیولوژی، فیزیولوژی و رفتار از دانشگاه کالیفرنیا است. او مدیر تحقیق و توسعه یک شرکت مکمل بوده و در دانشگاه کالیفرنیا، بیوشیمی و بیوانرژتیک تدریس کرده است.
