یک مطالعه جدید نشان داده که سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکلی، برگ کلم، کلم پیچ و گل کلم نقش قابلتوجهی در کاهش فشار خون در افراد میانسال و سالخوردگان مبتلا به فشار خون دارند و بهمراتب بهتر از سبزیجاتی هستند که به حفظ فشار خون سالم کمک میکنند.
فشار خون بالا عارضهای جدی است که میتواند منجر به حمله قلبی و سکته شود.
بررسی اجمالی مطالعه در مورد سبزیجات چلیپایی
محققان دانشگاه ادیث کوان استرالیا از داوطلبان حاضر در این مطالعه خواستند که به مدت ۶ هفته روزانه چهار وعده سبزیجات چلیپایی یا ریشهای- مانند هویج، سیبزمینی و کدو- مصرف کنند.
در طول مطالعه، داوطلبان دو مداخله ۲ هفتهای داشتند که با یک دوره «پاکسازی» ۲ هفتهای با قطع مصرف سبزیجات چلیپایی از هم تفکیک شدند. با توجه به محیط کنترلشده و فاکتورهای سبک زندگی که در طول مطالعه ثابت بودند، کاهش فشار خون مشاهدهشده را میتوان در وهله اول به مصرف غذایی نسبت داد.
به گفته محققان، یافتهها نشان میدهند که وقتی داوطلبان در رژیم غذایی خود از سبزیجات چلیپایی استفاده میکردند، فشار خون آنها ۲.۵ میلیمتر جیوه پایین میآمد که تقریباً به کاهش ۵ درصدی خطر حمله قلبی یا سکته منجر میشود.
سازوکار تأثیر
اِما کانلی، نویسنده مطالعه و کاندیدای دکترای دانشگاه ادیث کوان، در بیانیهای مطبوعاتی گفت: «ترکیباتی به نام گلوکوسینولاتها که تقریباً فقط در سبزیجات چلیپایی یافت میشوند، فشار خون حیوانات را کاهش میدهند، اما شواهدی درخصوص تأثیر آنها در انسانها وجود ندارد.»
به گفته محققان، دیگر ترکیبات مفید موجود در سبزیجات چلیپایی مانند نیترات و ویتامین کا در کاهش فشار خون نقش دارند.
کانلی گفت: «مطالعات مشاهدهای قبلی نشان دادهاند که سبزیجات چلیپایی مانند بروکلی، برگ کلم و کلم غنچهای نسبت به دیگر سبزیجات تأثیر بیشتری در کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی دارند.»
او افزود: «سبزیجات در سراسر جهان مصرف میشوند، اما سبزیجات چلیپایی معمولاً بخش کوچکی از سبزیجات مصرفی را تشکیل میدهند.»
روند نزولی مصرف سبزیجات
سبزیجات چلیپایی بهرغم فواید سلامتی در بسیاری کشورها بسیار کم مصرف میشوند.
براساس دادههای سال ۲۰۲۱ پایگاه اطلاعاتی جهانی رژیم غذایی، کاهش مصرف سبزیجات یک روند جهانی بوده و مصرف جهانی سبزیجات ۴۰ درصد کمتر از مقدار حداقلی ۲ وعده در روز است.
بلکنهورست گفت: «اگر مردم بتوانند مصرف این نوع سبزیجات را بیشتر کنند، در کاهش فشار خون و کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی در ادامه زندگی نتیجه بهتری خواهند گرفت.»
به گفته محققان، برای آنکه از مزایای بهینه برخوردار شوید باید این سبزیجات را در رژیم غذایی بیشتر روزهای هفته بگنجانید.
نکات کاربردی درباره رژیم غذایی
سوتیریا اورت، متخصص تغذیه و استادیار بالینی دانشکده پزشکی رنسانس در دانشگاه استونی بروک، به اپک تایمز گفت: «بیشتر مطالعاتی که در رابطه با سبزیجات چلیپایی و «سبزیجات بهطور کلی» انجام گرفتهاند، نشان میدهند که مصرف آنها بهصورت پخته و خام فوایدی دارد. از اینرو، بهتر است آنها را هرطور که دوست دارید میل کنید.»
اورت که نقشی در انجام این مطالعه ندارد، گفت: «درواقع، داوطلبان حاضر در این مطالعه پژوهشی سبزیجات چلیپایی را بهصورت پخته در قالب سوپ مصرف میکردند و مزایای کاهش فشار خون همچنان محسوس بودند.»
شیوههای پختوپز و حفظ مواد مغذی
اورت گفت: «سبزیجات چلیپایی بسته به شیوه پختوپز برخی از مواد مغذی خود را از دست میدهند. پخت طولانیمدت با حرارت بالا مانند جوشاندن باعث کاهش سطح ویتامینهایی مانند ویتامین ث و اسید فولیک میشود. اما برخی از مواد مغذی مانند ویتامین کا و بتاکاروتن در هرصورت حفظ میشوند.»
به گفته اورت، پختن میتواند سطح گلوکوسینولات را بهطور متوسط پایین بیاورد اما بخارپز کردن یا تفت دادن سبزیجات چلیپایی، نسبت به جوشاندن، مواد مغذی کمتری را از بین میبرند.
سبزیجات چلیپایی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید
لورن ویتمن، متخصص تغذیه مجاز ساکن شیکاگو، برای اضافه کردن سبزیجات چلیپایی به رژیم غذایی روزانه پیشنهاداتی دارد.
او به اپک تایمز گفت: «برخی از خوراکیهایی را که بهطور منظم میل میکنید در نظر بگیرید و از خودتان بپرسید که آیا راهی برای جایگزینی یا افزودن سبزیجات چلیپایی مانند کلم غنچهای، کلم بروکلی، گل کلم، کلم پیچ، اسفناج و برگ کلم وجود دارد یا خیر.» ویتمن میگوید شما میتوانید مقداری از برنج مورد نظر در هر وعده غذایی را با مخلوط برنج و گل کلم جایگزین کنید یا در سس پاستای خود مقداری اسفناج یا کلم بروکلی خردشده بریزید.»
کنترل مشکلات گوارشی
برخی ممکن است بر اثر مصرف سبزیجات چلیپایی دچار مشکلات گوارشی شوند. ویتمن راهکارهای زیر را برای کاهش مشکلات گوارشی توصیه میکند:
- سبزیجات را بخارپز کنید، درون مایکروفر بگذارید، آنها را تفت دهید یا سرخشان کنید.
- سبزیجات را کاملاً بجوید.
- با وعدههای کوچک شروع کنید و اگر مشکلی نداشتید وعدهها را بزرگتر کنید.
- سعی کنید آنزیمهای گوارشی بدن را افزایش دهید.
- درصورت تداوم مشکلات، برای شناسایی سبزیجات مشکلآفرین یک دفترچه یادداشت غذایی تهیه کنید.
اورت گفت: «افرادی که دچار گاز معده یا نفخ میشوند، باید با وعدههای کوچک شروع کنند تا آستانه تحمل خود را پیدا کرده و وعدهها را بتدریج بزرگتر کنند.»