برای نسلها است که برنامههای رادیویی موج کوتاه برای مردم چین، تنها منبع خبری مستقل و بدون سانسور محسوب میشود که اخبار سراسر جهان و حتی وقایع داخل چین را دراختیار آنها قرار میدهد.
در دهه ۱۹۶۰، در طول انقلاب فرهنگی، گوشدادن به برنامههای رادیویی موج کوتاه صدای امریکا جرم بهحساب میآمد: در تبلیغات چین کمونیست از آن بهعنوان “ایستگاه دشمن” نام برده میشد.
آمی سو، که طی دوره انقلاب فرهنگی یک نوجوان بوده و اکنون در یک شرکت حقوقی در واشنگتن دی سی کار میکند، اظهار داشت که، در طی آن دوره پر از آشوب و هرج و مرج، رادیو صدای امریکا برای وی تنها منبع موثق برای شنیدن اخبار واقعی بوده است.
“پخش برنامههای موج کوتاه برای مردم چین فوقالعاده سودمند میباشد، زیرا به آنها کمک میکند که درجریان اخبار دنیای بیرون از چین قرار گیرند.”
چن گوآنگچنگ
سو بیان کرد که وقتی برای اولین بار، از طریق هدفونهای بزرگ، پلاستیکی و محکم، به صدای امریکا گوش کرده بود، “بسیار هیجانزده و ترسیده بود.” او این هدفون را از پسرعموی خود دریافت کرده بود که در یک دفتر دولتی تلگراف کار میکرد. سو از طریق آن رادیوی موج کوتاه مارک پاندا – که بنا به اظهارات وی، مارک خوبی بوده و توسط آژانس خبری دولتی شینهوا عرضه میشد- به درسهای زبان انگلیسی وهمچنین به اخباری درخصوص امریکا و نیز پیشرفتهای چین گوش میداد.
درآن زمان بخشی از مأموریت رادیو صدای امریکا، برای کمک به “تکامل مسالمتآمیز” چین بود، اما این اصطلاح مورد انزجار حزب کمونیست چین قرار گرفته و از منظر حزب معادل نابودکردن چین تلقی میشد. سو اظهار داشت که وقتی به صدای امریکا گوش میکرد، میترسید که دستگیر شود، اما گویندگان برنامهها “بسیار مهربان بهنظر میرسیدند و صدای آنها ملایم و آرامشبخش بود.”
سو میگوید که، “برنامههای آنها متفاوت از مطالب انقلابی حزب کمونیست چین بوده که بسیار افراطی و خشن هستند.” وی از طریق رادیو صدای امریکا از مرگ نابهنگام لین بیائو در اثر سقوط هواپیما در مغولستان مطلع شد، که تا آن زمان مورداعتمادترین مدیر مائو بود. او گفت، “شوکه شده بودم و نمیتوانستم این اخبار را باور کنم. چند روز بعد از طرف مدرسه فراخوانده شده و درجریان این خبر قرار گرفتیم.”
سالها بعد، رادیو صدای امریکا برای سایر نسلهای چین نیز بسیار مهم بود: برای دانشجویان کالج در طول اواخر دهه ۱۹۸۰، که در تظاهرات طرفداران دموکراسی در میدان تیانآنمن پکن شرکت کرده و یا در مورد آن آگاهی داشتند.
دیوید تیان، عضو کنسرسیوم جهانی آزادی اینترنت، از اعضا هیئت مؤتلفه ضد سانسور، و از دانشمندان دانشگاه مریلند، اظهار داشت که برنامههای رادیویی موج کوتاه صدای امریکا تنها راه برای او و همکلاسیهای وی محسوب میشد که از طریق آن وقایع روزانه مربوط به ماههای آوریل، مه و ژوئن درسال ۱۹۸۹ را پیگیری کنند که خبر از سرکوبی و تیراندازی ارتش به دانشجویان و شهروندان پکن میداد.
تیان گفت که، “حتی قبل از دهه ۱۹۸۰، وقتی درکالج درس میخواندم، گوشدادن به برنامههای موج کوتاه رادیو صدای امریکا، راه خوبی برای آموختن زبان انگلیسی بود.”
وی بیان کرد که درطی جنبش میدان تیانآنمن، “هرکسی که درمیدان حضور فیزیکی نداشت، برای آگاهی از پیشرفت امور، مصرانه برنامههای رادیویی موج کوتاه را پیگیری میکرد.” درآن زمان، گوشدادن به برنامههای رایویی موجکوتاه که تبلیغاتی نبودند، دیگر جرم محسوب نمیشد. بااینوجود رژیم چین به طور منظم سیگنالها را مسدود کرد. تیان افزود که، “دستیابی به یک سیگنال واضح بدون پارازیت بسیار مشکل بود.” هنگامی که فردی موفق به دریافت سیگنالهای خوبی میشد، خوابگاه وی پر میشد از افرادی مثل تیان و همکلاسیهای او که در شب به برنامههای رادیویی صدای امریکا گوش میدادند.
تیان گفت که، “بعد از قتلعام دانشجویان در میدان تیانآنمن، سیگنالها واقعاً، بسیار ضعیف بودند.”
تیان و همکلاسیهای او، بدون گوشدادن به رادیو صدای امریکا، درخصوص وقایعی که در چین اتفاق میافتاد، کاملاً در ناآگاهی بهسر میبردند. برنامههای تلویزیونی و رادیویی وابسته به حکومت درخصوص وقایع میدان تیانآنمن، ابداً مورداعتماد هیچکس نبود. تیان دراین خصوص اظهار داشت که، “این رادیو یک منیع خبری مهم محسوب میشد. واقعاً به اخبار رادیو صدای امریکا اعتماد داشتیم. اما گفتههای حزب مورد قبول ما نبود.”
یکی از مفیدترین اخباری که اخیراً از طریق برنامههای رادیو موج کوتاه به چین ارسال شد، اشاره به وضعیت وکیل حقوقبشر مشهور و نابینای چینی، بهنام چن گوآنگچنگ بوده که بلافاصله بعد از آزادی از زندان، توسط مقامات رسمی، در روستای خود بهنام لینیی واقع در استان شاندونگ، تحت بازداشت خانگی قرار گرفت.
بااینوجود، چن مجاز به شنیدن برنامههای رادیویی موج کوتاه بود. وی در مصاحبههای اخیری که در تایوان انجام شد، اظهار داشت که برای بسیاری از مردم چین که امکان دسترسی به کامپیوتر وجود ندارد، “برنامههای رادیویی موج کوتاه فوقالعاده باارزش است و به آنها کمک میکند که درخصوص اخبار و وقایع دنیای خارج از چین آگاه شوند. دسترسی به آن نیز ساده و راحت است و بهندرت دچار اختلال میشود.” وی درادامه افزود که، درخصوص موج کوتاه در چین، “تجارت بسیار عظیمی” وجود دارد، و اینکه نقش رسانه هنوز “بسیار بسیار مهم” میباشد.
چن طی مصاحبهای در ماه مارس، به یکی از برنامههای موج کوتاه بهنام رادیو صدای امید اشاره ویژهای کرد که اخیراً با ازبینرفتن یکی از ایستگاههای تقویت موج کوتاه آن، دچار اشکال گردید؛ این عمل توسط رادیو بینالمللی موج کوتاه تایوان انجام شد. براساس رادیو صدای امید، ضعیف کردن ایستگاه تقویت امواج تیانما، پخش برنامههای رادیو صدای امید را برای چین دچار اختلال کرد. اما رادیو بینالمللی تایوان میگوید که این اقدام سالها است که برنامهریزی شده و اثر نامناسبی دربر ندارد.
چن گوآنگچنگ، به رادیو صدای امید گفت که از سال ۲۰۰۸، این رادیو همانند رادیو آزاد آسیا درخصوص پخش برنامه برای چین از اهمیت خاصی برخوردار است. وی اخیراً در تایوان اظهار داشت که، ” درتمام مدتی که در چین بودم، به رادیو صدای امید گوش میدادم. با توجه به کار سخت رادیو صدای امید، کیفیت برنامههای آن بسیار عالی است… صدای امید بهوضوح درباره چیزهایی صحبت میکند که مردم چین قبلاً آنها را مدنظر قرار نمیدادند. آنها درک این موضوع را برای ما آسان کردند که چرا چین مکانی معقول نیست.”
اپکتایمز در ۳۵ کشور و به ۲۱ زبان منتشر میشود.