دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا، به اتحادیه اروپا هشدار داده و تهدید کرده که اگر این اتحادیه به جبران کسری تجاری خود با آمریکا نفت و گاز نخرد، تعرفههای گمرکی بیشتری وضع خواهد کرد.
اولتیماتوم ترامپ که در ۲۰ سپتامبر در پستی در تروث سوشال منتشر شد، آخرین تلاش رئیسجمهور منتخب آمریکا برای استفاده از تهدید تعرفهای در راستای اهداف سیاسی است. ترامپ در این مورد ناترازی تجاری اتحادیه اروپا و آمریکا را هدف گرفته که در دوره اول ریاستجمهوری او نیز باعث تنش شده بود.
ترامپ در پست خود نوشت: «من به اتحادیه اروپا گفتم که باید کسری تجاری قابلتوجه خود در قبال آمریکا را با خرید گسترده نفت و گاز جبران کند. اگر نه تعرفه وضع میکنم!!!»
اولوف گیل، سخنگوی کمیسیون اتحادیه اروپا، گفت: «روابط تجاری اتحادیه اروپا و آمریکا بسیار یکپارچه و مکمل یکدیگر هستند. بلوک ما آمادگی دارد تا درباره حلوفصل نگرانیها و تعمیق بیشتر روابط با دولت آینده ترامپ گفتوگو کند.»
اتحادیه اروپا و آمریکا اقتصادِ عمیقاً یکپارچهای دارند و نرخ تجارت و سرمایهگذاری آنها بهطور کلی متعادل است. گیل در بیانیهای ایمیلی به اپک تایمز گفت: «ما آمادگی داریم که با ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا، گفتوگو کنیم و ببینیم که چگونه میتوانیم رابطه عمیق خود را با گفتوگو درباره منافع مشترک در بخش انرژی تقویت کنیم.»
گیل گفت: «اتحادیه اروپا به دنبال توقف تدریجی واردات انرژی از روسیه و تنوع بخشیدن به منابع خود است.»
مقامات ارشد اتحادیه اروپا نشان دادهاند که در پی افزایش خرید انرژی از آمریکا هستند. اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، در ماه نوامبر گفت که واردات گاز طبیعی مایع از آمریکا میتواند جایگزین گاز روسیه شود.
فون در لاین در نشستی در بوداپست مجارستان در ۸ نوامبر به خبرنگاران گفت: «ما همچنان مقدار زیادی گاز طبیعی مایع از طریق روسیه و از خود روسیه دریافت میکنیم. چرا آن را با گاز آمریکا جایگزین نکنیم که هم ارزانتر است و هم هزینه انرژی ما را کاهش میدهد؟»
براساس گزارش دفتر نماینده تجاری آمریکا، کسری تجاری کالا و خدمات آمریکا و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۲ به ۱۳۱.۳ میلیارد دلار رسید. این کسری براساس تجارت حدوداً ۱.۳ تریلیون دلاری آمریکا و اتحادیه اروپا شکل گرفته که یعنی نرخ ناترازی تقریباً ۱۰.۱ درصد است. کسری تجارت کالای آمریکا و اتحادیه اروپا در آن سال ۲۰۲.۵ میلیارد دلار بود که با ۷۱.۲ میلیارد دلار مازاد تجارت خدمات تا حدی جبران شد و کسری تجاری را به ۱۳۱.۳ میلیارد دلار رساند.
گیل به آمار اخیر اشاره کرد که نشان میدهد کسری تجاری در سال ۲۰۲۳ تا حدود ۵۷ میلیارد دلار کاهش یافته است. آمریکا در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۸۱.۲ میلیارد دلار کالا به اتحادیه اروپا صادر کرد، درحالیکه ۵۵۲.۵ میلیارد دلار واردات داشت که باعث شد کسری تجاری کالاهای آمریکا به ۱۷۱.۴ میلیارد دلار برسد. آمریکا در همین مقطع ۴۳۶ میلیارد دلار خدمات به اتحادیه اروپا صادر کرد، درحالیکه ۳۲۱.۶ میلیارد دلار واردات داشت که باعث شد مازاد تجاری خدمات این کشور به ۱۱۴.۴ میلیارد دلار برسد. بدین ترتیب، بخش عمده کسری کالا و ناترازی تجاری ۵۷ میلیارد دلاری- که به نفع اتحادیه اروپا بود- جبران شد.
ترامپ که خود را «مرد تعرفهای» مینامد، همیشه از تعرفهها بهعنوان اهرمی چندمنظوره برای مذاکرات سیاسی دفاع کرده است. او گفته که تعرفهها از صنایع داخلی در برابر رقابت ناعادلانه خارجی محافظت میکنند و باعث ترغیب کسبوکارهای تولیدی میشوند.
ترامپ در دوره اول ریاستجمهوری خود اغلب از تعرفهها یا تهدیدات تعرفهای بهعنوان اهرمی برای مذاکره بر سر معاملات تجاری استفاده میکرد؛ معاملاتی که از نظر او برای کسبوکارهای آمریکایی نامناسب بودند.
سبستین گیزا، رئیس مرکز سیاستگذاری اقتصادی در کالج ماتیاس کوروینوس، در ماه نوامبر به اپک تایمز گفت: «دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ تهدید کرد که برای خودروهای اروپایی تعرفه وضع میکند تا اتحادیه اروپا را به کاهش موانع تجاری و افزایش واردات سویا و گاز طبیعی مایع از آمریکا وادارد.»
«او در سال بعد اعلام کرد که تعرفه تمام کالاهای وارداتی از مکزیک را افزایش میدهد تا این کشور را برای اتخاذ تدابیر سختگیرانهتر در رابطه با مهاجرت غیرقانونی تحت فشار بگذارد و زمانی که به اهداف خود رسید، تعرفهها را به حالت تعلیق درآورد.»
ترامپ اخیراً به کانادا و مکزیک هشدار داده که برای آنها تعرفههای ۲۵ درصدی لحاظ میکند، مگر آنکه برای مهار قاچاق فنتانیل و موج مهاجران غیرقانونی از مرزهای خود به آمریکا اقدام جدی صورت دهند.
منتقدان تعرفههای پیشنهادی ترامپ میگویند تعرفهها میتوانند بازدهی اقتصادی آمریکا را کاهش و قیمتها را برای مصرفکنندگان آمریکایی اقلام وارداتی- مانند الوار کانادایی- و محصولاتی که در تهیه آنها از اقلام وارداتی استفاده میشود- مانند خانهها- افزایش دهند.
حامیان تعرفهها معتقدند که مزایای بلندمدت اعم از تقویت تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات خارجی، بر هزینه اقتصادی کوتاهمدت تعرفهها میچربند. برخی دیگر مانند گیزا معتقدند که تهدید تعرفهای ترامپ بیشتر یک ترفند چانهزنی است تا بهموجب آن به سیاستهای مورد نظر خود دست پیدا کند.
در عینحال، تحلیل اخیر دفتر فراحزبی بودجه کنگره آمریکا از تعرفههای پیشنهادی ترامپ نشان داد که تعرفهها میتوانند کسری بودجه فدرال آمریکا را در یک دهه آتی به میزان قابلتوجهی کاهش دهند، اما تأثیر آنها بر قیمت مصرفکننده و بازدهی اقتصادی نسبتاً ناچیز خواهد بود.