نوشته مایک فردنبرگ نویسنده مقالات فناوریهای نظامی و دفاعی است. او در این مقاله درباره آسیبهایی که جنگ روسیه و اوکراین به غرب و آمریکا وارد میکند و منافعی که برای چین در بر دارد، پرداخته است.
نشست اخیر ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، با شی جینپینگ، رهبر حزب کمونیست چین، یادآور این است که جنگ نیابتی آمریکا علیه روسیه برای آمریکا و متحدانش فاجعهبار بوده است.
نقش محوری و روتین واشینگتن در این جنگ به آمریکا و متحدانش آسیب رسانده است. فهرست بلندبالای آسیبها شامل وارد کردن خسارات سنگین به اقتصاد اروپا، تبدیل اوکراین به کشوری ناکارآمد در سایه سیاستهای جنگ نیابتی آمریکا با استفاده از اوکراینیها، کمک به ایران [جمهوری اسلامی]، خالی کردن خزانه تسلیحاتی غرب، ترغیب کشورهای جهان به کنار گذاشتن دلار آمریکا بهعنوان ارز ذخیره، افزایش قیمت انرژی در آمریکا و اروپا و سوق دادن روسیه به سمت ایجاد روابط نزدیکتر با چین میشود.
با توجه به تلاش دیرینه آمریکا برای تضعیف روسیه و وضع تحریمهای تاریخی علیه این کشور، پوتین چارهای جز ایجاد روابط نزدیکتر با چین ندارد. نشست اخیر ایندو کشور حامل پیام مهمی است که نشان میدهد چین اجازه نمیدهد فشارهای دولت بایدن مانع از تقویت روابط پکن و مسکو شود.
این رویکرد در ابراز علاقه نادر شی جین پینگ، با «در آغوش گرفتن آگاهانه پوتین در برابر دوربینها» نمایان شده است. با توجه به خصلت دیکتاتورمآبانه آقای شی، در آغوش گرفتن پوتین نهتنها بر رابطه شخصی ایندو تأکید دارد، بلکه تعهد رژیم چین به همسایه بزرگ و قدرتمند و هستهای خود را نشان میدهد؛ همسایهای که با چین ۴هزار و ۲۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد.
جدا از مزایای ژئوپلیتیک این شراکت برای روسیه، این کشور میتواند با فروش فناوری نظامی و نفت و گاز ارزان خود به چین به نقدینگی مورد نیاز خود دست پیدا کند. چین نیز بدون تأمین مستقیم تسلیحات روسیه، تجهیزات لازم برای ساخت تسلیحات را در اختیار این کشور میگذارد که از جمله میتوان به تراشههای نیمههادی، امکانات ناوبری، قطعات جت، بلبرینگها و دیگر تجهیزات اشاره کرد.
درمجموع، ائتلاف چین و روسیه بهطور بالقوه قویترین بلوک نظامی جهان محسوب میشود که ظرفیت نظامی-صنعتی آن چندین برابر بیشتر از ناتو است. دلیل اینکه از عبارت «بالقوه» استفاده میکنم این است که مشخص نیست چه شرایطی میتواند ارتش پکن را به همراهی با ارتش روسیه وادارد و برعکس. اما دستکم به نظر میرسد که شکست آمریکا در جنگ نیابتی علیه روسیه احتمال حمایت روسیه از چین را در هر جنگی که آمریکا در سوی مقابل باشد- برای نمونه، جنگ بر سر تایوان- بشدت افزایش داده است.
از اینرو، منافعی که عاید چین میشود بسیار فراتر از فناوری نظامی و نفت ارزانقیمت است، زیرا هزینه ناتو و آمریکا برای وارد کردن یک ضربه استراتژیک به روسیه به تضعیف توانایی آنها برای مهار چین منجر شده است. مایکل کانینگهان، محقق بنیاد هرتیج، میگوید: «حزب کمونیست چین امیدوار است که بزرگترین ذینفع این مناقشه باشد و با اینکه روسیه، اوکراین و تأمینکنندگان تسلیحات اوکراین- بویژه آمریکا- هزینه این اتفاق را برعهده بگیرند مشکلی ندارد.»
از اینرو، در شرایطیکه آمریکا و اروپا برای پشتیبانی از جنگی که به ویرانی اوکراین انجامیده و روسیه را تقویت میکند زیر بار بدهی میروند، چین از کسری تجاری آمریکا بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار در سال سود میبرد و همزمان در تلاش است که این کشور را به واسطه ابتکاراتی مانند بریکس (که گروهی از اقتصادهای نوظهور شامل برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی است) و طرح بزرگ کمربند و جاده ضعیفتر کند. ایران نیز به بریکس پیوسته است.
درحالیکه چند سال طول میکشد تا بریکس جایگزین دلار آمریکا بهعنوان ارز ذخیره بینالمللی شود، کشورهای عضو این گروه در حال حاضر ۴۵ درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهند.
با توجه به علاقه بسیاری از کشورها به ابتکار بریکس، نفوذ آن بسرعت چندبرابر خواهد شد. یکی از دلایل اصلی که باعث شده کشورها به دنبال پیوستن به بریکس باشند، کاهش قدرت آمریکا در استفاده از ارز ذخیره خود برای تنبیه کشورهایی است که برخلاف منافع و اهداف این کشور عمل میکنند؛ از جمله اهداف و منافعی که بسیاری آنها را «ووک» میخوانند. از این گذشته، بسیاری از کشورها از تحریمهای آمریکا علیه روسیه که به کشورهای دیگر نیز صدمات جانبی وارد کرده راضی نیستند.
استفاده از دلار بهعنوان ارز ذخیره جهان باعث شده که آمریکا بهترین نرخ بهره ممکن را برای بازپرداخت بدهی ملی ۳۵ تریلیون دلاری خود بپردازد. از اینرو، چالش مهم و فزایندهای که گریبانگیر دلار شده است، نرخ بهره آمریکا را افزایش خواهد داد. این امر باعث افزایش ۸۰۰ میلیارد دلاری بهره پرداختی سالانه مالیاتدهندگان آمریکا میشود.
درمجموع، نهتنها جنگ نیابتی آمریکا علیه روسیه نتوانسته به هیچکدام از اهداف خود برسد، بلکه با نزدیک کردن چین و روسیه به یکدیگر بشدت به منافع آمریکا ضرر رسانده، مخارج زندگی شهروندان آمریکایی را افزایش داده و به تحقق یک پیروزی بزرگ برای چین کمونیستی کمک کرده است.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.