رسانه‌های داخلی ایران گزارش داده‌اند تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی باعث شده است که طی ۱۲ سال اخیر هر شهروند ایرانی حدود ۱۴ هزار دلار از متوسط درآمد سرانه خود را از دست بدهد.
حسین سلاح‌ورزی، رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با رسانه‌های داخلی با بیان این مطلب افزود که بررسی‌های مختلفی درباره تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد ایران انجام شده است، اما تحقیقی که سال گذشته براساس یک مدل ترکیبی انجام شد، نشان داد که تحریم‌ها طی ۱۲ سال یعنی در سال ۱۳۹۰ تا پایان سال ۱۴۰۱ حدود ۱۲۰۰ میلیارد دلار به اقتصاد کشور زیان وارد کرده است.
به گفته او، به طور میانگین هر ایرانی در هر سال حدود یک هزار و ۲۰۲ دلار از درآمد سرانه خود را از دست داده است و این بخشی از زیانی است که تحریم‌ها به ایران وارد کرده است.
این اولین باری نیست که اخبار کاهش درآمد سرانه و کوچکتر شدن سفره معیشتی مردم در ایران منتشر می‌شود.
دو برابر شدن جمعیت زیر خط فقر
بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش سالانه خود در خردادماه امسال پیش‌بینی کرد که تولید ناخالص داخلی ایران که در سال‌های گذشته به دلیل افزایش صادرات نفت رشد داشت، امسال و سال‌های آینده روند کاهشی پیدا خواهد کرد و اقتصاد ایران رو به رکود خواهد رفت.
همچنین مشاورسابق وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در فروردین ماه امسال از افزایش دو برابری جمعیت زیر خط فقر مطلق و همچنین پنج برابر شدن شمار شاغلان زیر خط فقر در ایران خبر داد. روزبه کردونی، با اشاره به مطالعات از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ درباره فقر در ایران گفت که جمعیت زیر خط فقر مطلق کشور، از ۱۵ درصد به ۳۰ درصد افزایش یافت. در واقع تعداد افراد زیر خط فقر در مدت کمتر از چهار سال به دو برابر افزایش پیدا کرد.
منابع رسمی در ایران در سال ۱۴۰۲ اعلام کردند که خط فقر در ایران به درآمد ماهانه سی میلیون تومان رسیده است. همچنین در سال گذشته براساس تصمیم شورای عالی کار، حداقل حقوق کارمندان و کارگران در ماه ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تعیین شد.
به گفته حجت میرزایی، اقتصاددان و مقام پیشین وزارت کار جمهوری اسلامی، اقتصاد ایران بعد از انقلاب ۵۷ یکی از پایین‌ترین نرخ‌های رشد اقتصادی در دنیا را داشته و در یک دهه گذشته نیز میزان رشد اقتصاد کشور تقریباً به صفر رسیده است.
از «کاغذپاره» تا نفت تخفیف‌دار
در دوره ریاستجمهوری محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی، بحث «کاغذپاره» خواندن تحریم‌ها از سوی مقامات عالی بارها تکرار شد. احمدی‌نژاد، زمانی که رئیس‌جمهور بود، از بی‌تاثیر بودن تحریم‌ها در ایران سخن گفت. او در واکنش به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در اسفند ۱۳۸۵ تحریم‌ها را «کاغذپاره» خواند. چند سال بعد، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت روحانی در صحن علنی مجلس در آذر ۱۳۹۶، تحریم‌های آمریکا را «تکه‌پاره کاغذ» خواند.
هفته گذشته محمدجواد ظریف به‌عنوان مشاور مسعود پزشکیان، نامزد ریاستجمهوری در برنامه میزگرد سیاست خارجی صداوسیمای جمهوری اسلامی گفت: «در زمانی‌که ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا بود، تحریم‌های ایران در دوره ریاستجمهوری روحانی ۱۵۰۰ مورد بود و در دوره ابراهیم رئیسی تعداد تحریم‌ها به ۲۵۷۰ مورد رسید.»
در مناظرات انتخاباتی نیز درباره فروش ارزان نفت با تخفیف تا ۴۰ درصد کمتر از میانگین قیمت جهانی نفت به چین بحث شد. سعید جلیلی در یک برنامه تلویزیونی از نقش خود در دولت سایه در فروش نفت تخفیف‌دار به چین سخن گفت.
به گفته او قبل از دولت ابراهیم رئیسی، ادعا می‌شد که ایران نمی‌تواند نفت را (در شرایط تحریم) بفروشد، اما در دولت سایه راهکارهای فروش نفت به چین تهیه شد و فروش نفت به بیش از یک‌ونیم میلیون بشکه در روز رسید.
محمدباقر قالیباف نیز در واکنش به این سخنان گفت: «در تحریم، نفت می‌فروشیم و پول می‌گیریم و بعد تبدیل به ارز می‌شود. در نتیجه ۳۰ درصد در جابجایی پول‌ها حیف می‌شود؛ ما خودتحریمی به دلیل بی‌تدبیری و بی‌عرضگی و ناآگاهی درست کردیم.»
مسعود پزشکیان نیز در این مناظره با اشاره تلویحی به دادوستد جمهوری اسلامی با پکن در وضعیت تحریم‌ها گفت: «ما الان گران می‌خریم، ارزان می‌فروشیم در زمینه نفت کلی ضرر می‌کنیم. کی باید جواب بده که داریم دارایی‌هایمان را مفت می‌فروشیم.»
با این حال تاکنون هیچ کدام از نامزدهای ریاست جمهوری برنامه مشخصی برای رفع تحریم‌ها ارائه نکرده‌اند.
