کورکومین که از زردچوبه به دست می‌آید، به داشتن خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی مشهور است و از آن معمولاً برای پیشگیری از بیماری‌های مزمن استفاده می‌شود. تحقیقات از اثرات محافظتی کورکومین روی کلیه‌ها حکایت دارند.
با این‌حال، سوالاتی درباره فواید کورکومین برای افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی پیشرفته وجود دارد و گروه‌های خاصی باید از مصرف آن اجتناب کنند.
اثرات محافظتی کورکومین روی کلیه‌ها
کورکومین به وفور در مکمل‌های غذایی مختلف و محصولات بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به اثرات کورکومین روی بیماری کلیوی می‌پردازیم:
ضد التهاب
بیماری مزمن کلیوی اغلب شامل اشکال مختلف نفریت مزمن، آسیب‌دیدگی نامشخص کلیه و صدمات ناشی از بیماری‌های خودایمنی می‌شود.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ نشان داد که کورکومین می‌تواند چندین عامل التهاب‌آور کلیدی از جمله اینترلوکین-۶ و فاکتور نکروز توموری آلفا را مهار کند. محققان همچنین دریافتند که مکمل کورکومین به شکل قابل‌توجهی باعث کاهش سطح پروتئین واکنشی سی در بدن می‌شود که یکی از نشانگرهای رایج التهاب در بدن است.
آنتی‌اکسیدان
واکنش‌های اکسایشی در جریان سوخت‌و‌ساز بدن رخ می‌دهند و باعث تولید رادیکال‌های آزاد می‌شوند. رادیکال‌های آزاد نقش مؤثری در دفع عفونت‌های باکتریایی و ویروسی دارند، اما مقدار زیاد آن‌ها می‌تواند برای بدن مضر باشد.
استرس، سبک زندگی ناسالم و عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی می‌توانند باعث افزایش رادیکال‌های آزاد شوند. رادیکال‌های آزاد ناپایدار هستند، زیرا الکترون ندارند و مجبورند برای سرقت الکترون‌ها به سلول‌های دیگر حمله کنند. این فرایند به بافت‌های سلولی آسیب می‌زند و باعث تنش اکسایشی می‌شود. از این‌رو، سلول‌ها و بافت‌ها عملکرد طبیعی‌شان را از دست می‌دهند که پیری سلولی را تسریع می‌کند و به افزایش مشکلات سلامتی دامن می‌زند.
تحقیقات نشان داده‌اند که کورکومین حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی است و می‌تواند به‌طور مؤثر جلوی تولید رادیکال‌های آزاد را بگیرد. از این‌رو، از کلیه‌ها در برابر آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد مازاد محافظت می‌کند.
ضد فیبروتیک
فیبروز کلیه یکی از عوارض جدی بیماری مزمن کلیه است که باعث تضعیف غیرقابل ترمیم عملکرد کلیه‌ها می‌شود. کورکومین می‌تواند مسیرهای سیگنال‌دهی فاکتور رشد بتا را کاهش بدهد و فیبروز کلیه را کند یا به‌طور بالقوه درمان کند.
از این گذشته، تحقیقات نشان داده‌اند که کورکومین مقدار نشانگرهای التهابی مانند کراتینین و نیتروژن اوره موجود در خون را کاهش می‌دهد که ممکن است میزان فیلتراسیون گلومرولی- آزمایش بررسی عملکرد کلیه‌ها- را بهبود بدهد و اختلالات مربوط به عملکرد کلیه‌ها را به حداقل برساند.
همچنین برخی از مطالعات هنوز در مراحل اولیه به سر می‌برند و برخی دیگر روی حیوانات انجام گرفته‌اند. برای کسب نتایج قطعی، به آزمایشات انسانی بیشتری نیاز داریم. با این‌حال، کورکومین جزو مکمل‌های بالقوه مفید برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی خفیف تا متوسط محسوب می‌شود.
نکاتی درباره بیماری کلیوی پیشرفته
افراد مبتلا به مرحله چهارم بیماری کلیوی پیشرفته باید برای مصرف کورکومین دو نکته را در نظر بگیرند:
اول آن‌که باید دید آیا کورکومین به اندازه کافی برای دستیابی به نتایج فوری مؤثر است یا خیر، زیرا این مکمل معمولاً تدریجی عمل می‌کند و دستیابی به اثرات قابل‌توجه آن مستلزم مصرف طولانی‌مدت این ترکیب است.
دوم آن‌که افراد مبتلا به بیماری کلیوی پیشرفته اغلب علائم سختی را تجربه می‌کنند و کورکومین ممکن است به تنهایی کفایت نکند. ممکن است برای کسب نتایج مطلوب به ترکیب کورکومین با دیگر درمان‌ها نیاز داشته باشید. از این‌رو، توصیه می‌شود با پزشک خود مشورت کنید و براساس شرایطی که دارید تصمیم بگیرید.
چه کسانی باید از کورکومین اجتناب کنند؟
کورکومین می‌تواند برای سلامت کلیه و پیشگیری از بیماری‌های مزمن مفید باشد، اما گروه‌های خاصی هستند که باید احتیاط کنند یا به‌طور کامل سراغ کورکومین نروند:
خانم‌های باردار
کورکومین ممکن است باعث انقباضات رحمی شود و خطر سقط جنین را بویژه در خانم‌هایی که در معرض خطر هستند افزایش دهد.
خانم‌های شیرده
تأثیر کورکومین روی نوزادان نامشخص است. از این‌رو، توصیه می‌شود از مصرف آن در دوران شیردهی خودداری کنید.
بیماران مبتلا به اختلالات خونریزی یا افرادی که داروهای ضد انعقاد می‌خورند
کورکومین دارای خواص ضد انعقادی ملایم است که درعمل خطر خونریزی بیش از اندازه یا زمان لختگی را افزایش می‌دهد.
افرادی که قرار است عمل جراحی انجام دهند
از آن‌جا که جراحی با خطر خونریزی همراه است، به دلیل اثرات ضد انعقادی باید از مصرف کورکومین قبل از عمل جراحی خودداری کنید.
بیماران مبتلا به انسداد مجرای صفراوی یا سنگ کیسه صفرا
کورکومین می‌تواند ترشح صفرا را تحریک و به تشدید علائمی مانند درد دامن بزند.
بیماران دیابتی
آزمایشات نشان داده‌اند که کورکومین سطح قند خون را کاهش می‌دهد. از این‌رو، بیماران دیابتی باید دوز داروهای خود را با مصرف مکمل کورکومین تنظیم کنند تا از خطر هیپوگلیسمی (افت شدید قند خون) در امان باشند.
افراد مبتلا به اختلالات گوارشی
کورکومین به‌طور کلی تأثیر قابل‌توجهی روی دستگاه گوارش ندارد. با این‌حال، دوز بالای کورکومین می‌تواند باعث تحریک دستگاه گوارش شود. از این‌رو، بیماران مبتلا به گاستریت (التهاب معده) یا زخم معده باید دوز کورکومین دریافتی خود را بدقت کنترل کنند. توصیه می‌شود کورکومین را همراه با غذا یا بعد از آن مصرف کنید تا دچار حالت تهوع و نفخ نشوید.
افرادی که به کورکومین حساسیت دارند
برای کسانی که نمی‌توانند کورکومین مصرف کنند، روش‌های دیگری برای مبارزه با التهاب و استفاده از خواص آنتی‌اکسیدانی وجود دارد که برای نمونه می‌توان به هیدروژن درمانی مولکولی اشاره کرد. این روش درمانی اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی قابل‌توجهی دارد و برای دستگاه گوارش یا دیگر قسمت‌های بدن نیز بی‌ضرر است.
