برخی کارشناسان گزارش جدید هیئت نمایندگی سازمان‌ملل در افغانستان موسوم به یوناما درباره احساس امنیت کامل داشتن ۷۶ درصد مردان و ۹ درصد زنان در حاکمیت طالبان را خلاف واقع می‌دانند.
یوناما در گزارش جدید خود در هفته گذشته اعلام کرد که ۹ درصد زنان برای خروج از خانه به تنهایی احساس امنیت کامل دارند، در حالی‌که این رقم در میان مردان ۷۶ درصد است.
یوناما در این گزارش اعلام کرده است که با ۸۸۸ زن از ۳۳ ولایت افغانستان و ۶۴ مرد در ۱۴ ولایت با هدف بررسی نابرابری‌های جنسیتی در وضعیت مردان و زنان افغانستان گفتگو کرده است.
یوناما: امنیت دولتی با سلطه طالبان بهبود یافته است
براساس این گزارش، زنان شرکت‌کننده در این تحقیق گفته‌اند که امنیت دولتی بعد از تسلط طالبان بر افغانستان بهبود یافته است، با این حال ۹۱ درصد این زنان گفته‌اند که برای خروج از خانه به تنهایی احساس «امنیت کامل» ندارند.
در ادامه این گزارش آمده است با وجود اینکه خطر بمب‌گذاری و حملات مسلحانه توسط طالبان یا دیگر گروه‌های تروریستی وجود ندارد، اما ممکن است این زنان با تهدید یا خشونت‌های دیگری مواجه شوند.
در این گزارش تصریح شده است که ۷۶ درصد مردان در زمان خروج از خانه احساس امنیت کامل می‌کنند، اما زمانی که یک زن خانواده همراه با آنان باشد، احساس امنیتشان کاهش می‌یابد و ممکن است به طور غیرمستقیم در معرض آزار و اذیت، خشونت و تهدید قرار بگیرند.
این گزارش همچنین افزوده است که زنان از عرصه‌های اجتماعی به کلی کنار گذاشته شده‌اند و قادر نیستند که برای زندگی خود تصمیم‌گیری کنند و وضعیت زندگی خود را بهبود بخشند. آن‌ها قادر نیستند که بر قوانین تحمیلی تاثیر بگذارند یا در برابر نقض حقوق خود دادخواهی کنند و مقامات طالبان را به چالش بکشند. زنان مجبورند برای برآورده کردن خواسته‌های خود به اعضای مرد خانواده‌شان متکی باشند، در حالی‌که مردان ۵۰ درصد بیشتر از زنان به مراجع حل اختلاف رسمی و غیررسمی دسترسی دارند.
با این حال مردان و زنان تاکید کرده‌اند که برای دسترسی و تعامل موثر با مقامات طالبان باید با افراد با نفوذ ارتباط بگیرند، به طور مثال رهبران مذهبی دارای روابط با طالبان یا مقامات محلی طالبان برای پیشبرد کارهایشان موثر هستند.
یک شهروند کابل: عامل ناامنی فعلی در افغانستان، طالبان هستند
معلم عبدالرحیم، نام مستعار یکی از استادان دانشگاه در کابل است، او برای حفظ امنیت خود، نامش را فاش نمی‌کند. او به اپک‌تایمز فارسی می‌گوید: «من در سه سال حاکمیت طالبان، بیشتر احساس ناامنی می‌کنم، درحالی‌که در دوره دولت جمهوری افغانستان ناامنی وجود داشت، ولی به اندازه دوره حکومت طالبان احساس ناامنی نمی‌کردم.»
او با انتقاد از گزارش اخیر یوناما ادامه می‌دهد: «امنیتی وجود ندارد. اکنون نه تنها در بیرون رفتن از خانه احساس امنیت نمی‌کنیم، بلکه در داخل خانه‌هایمان نیز امنیت نداریم. به دلیل اینکه فعالیت‌های مشکوک در اطراف ما زیاد اتفاق می‌افتد. دزدی از خانه‌ها بیشتر شده است. اعضای طالبان با در دست داشتن اسلحه به هر بهانه‌ای و بدون هیچ‌گونه حکم بازرسی وارد خانه‌های مردم می‌شوند، مردم را در خانه‌هایشان تهدید می‌کنند، کتک می‌زنند و زیورآلات زنان را با خود می‌برند.»
به گفته معلم عبدالرحیم، طالبان صدای مردم را خفه می‌کنند و جو خفقان‌آوری را بوجود آورده‌اند. مردم در معابر عمومی امنیت ندارند. طالبان، اولین تهدید امنیت برای مردم هستند، اعضای طالبان در معابر عمومی مردم را متوقف می‌کنند و موبایل‌هایشان را چک می‌کنند و به خود اجازه می‌دهند عکس‌های خصوصی افراد و تمام اطلاعاتشان را در شبکههای اجتماعی جستجو کنند. اگر کسی در خارج از افغانستان علیه طالبان در رسانه‌ها سخنی بگوید و بنویسد، به سراغ خویشاوندانش در افغانستان می‌روند و آن‌ها را تهدید و شکنجه می‌کنند. طالبان افراد را به دلیل نداشتن اشتراکات قومی و مذهبی به بهانه‌های مختلف بازداشت و مورد خشونت قرار می‌دهند و می‌کشند، در حالی‌که مردم جرات اعتراض ندارند و حتی از طالبان نمی‌توانند بپرسند که چرا این کار را می‌کنند. این موضوعات هرگز در جایی گزارش نمی‌شود.
این استاد دانشگاه همچنین می‌گوید که امروز کوچی‌ها (عشایر) زمین‌ها و اموال مردم ده‌نشین در مناطق مرکزی افغانستان را غصب می‌کنند و هیچ کسی نمی‌تواند اعتراض کند که چرا مردم در حاکمیت طالبان حتی حق مالکیت زمین و علفچر (مراتع) متعلق به خود را ندارند.
او گزارش تازه یوناما را «شرم‌آور» خوانده و می‌افزاید که منظور یوناما از امنیت کامل چیست؟ افغانستان در وضعیت کنونی نه برای زنان و نه برای مردان جای امنی نیست، اگر امنیت یا احساس امنیت وجود داشت، چرا هزاران نفر خانه و کاشانه‌شان را ترک می‌کنند و با پذیرش خطرها به کشورهای همسایه می‌روند و با توهین و تحقیر فراوان از سوی کشورهای همسایه هر روز به افغانستان بازگردانده می‌شوند؟ واقعیت این است که «الف تا ی زندگی مردم در افغانستان پر از وحشت است.»
از زمان به قدرت رسیدن طالبان، فعالان حقوق زنان از جمله برخی فعالان مدنی در افغانستان و یکی از مقامات سازمان دیده‌بان حقوق بشر، یوناما را به «سفیدنمایی» و «سازش بزرگ» با طالبان متهم کرده‌اند.
در برگزاری نشست سوم دوحه در ماه گذشته نیز، فعالان مدنی و تعدادی از سیاسیون افغانستان با انتقاد از عملکرد سازمان ملل اعلام کردند که این سازمان به خواسته‌های طالبان تن داده است.
مردم می‌گویند سرمایه‌هایمان رفت، جانمان نرود
محمد کیامهر، استاد سابق دانشگاه در کابل و کارشناس در زمینه فرهنگ و آموزش که تا هشت ماه پیش در کابل ساکن بود، به اپک‌تایمز می‌گوید که وقتی سخن از امنیت کامل می‌شود، پس باید ابعاد مختلف امنیت از امنیت جانی گرفته تا امنیت مالی، شغلی و روانی را در نظر گرفت، در حالی‌که هیچ نوعی از امنیت در افغانستان کنونی وجود ندارد.
او با رد گزارش اخیر یوناما می‌افزاید: «واقعیت این است که این نهاد سازمان‌ملل تحقیق‌سازی می‌کند. اگر امروز یک نظرسنجی به درستی انجام شود، من بعید می‌دانم که حتی ۵ درصد از زنان و دختران در افغانستان بپذیرند که امنیت دارند. طالبان دختران را در منطقه غرب کابل بازداشت می‌کنند. مردم را آزار و اذیت می‌کنند. در شهرک عرفانی در غرب کابل من شاهد بودم که طالبان خانه‌های آپارتمانی لوکسی که قیمتش تا یک میلیون دلار بود، را تخریب می‌کردند و مردم جرات اعتراض نداشتند، چون پاسخ اعتراض را طالبان با خشونت و قتل می‌دهند. مردم می‌گویند سرمایه‌هایمان رفت، جانمان از دست نرود.»
او ادامه می‌دهد که طالبان هر گونه فسادی انجام می‌دهند و هر کاری که دلشان خواست می‌کنند و رسانه‌ها سکوت می‌کنند. در سه سال گذشته بسیاری از متنفذان مردمی را در بامیان ترور کرده‌اند. اخیرا هم در کابل یک استاد دانشگاه را بازداشت و شکنجه کردند و او را وادار به سکوت کردند.
به گفته او، طالبان در شمال کابل در منطقه خیرخانه، بسیاری را بازداشت کردند، هیچ کسی نمی‌پرسد که بر سر جوان‌های قوم تاجیک در زندان‌های طالبان چه آمده است.
ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل در پنجاه‌ودومین نشست شورای امنیت درباره افغانستان ۱۸ ژوئن گفت که وضعیت کنونی حقوق بشر و حقوق زنان در افغانستان باید وجدان بشریت را تکان دهد و جامعه جهانی به دنبال مشروعیت‌بخشی و عادی‌سازی روابط با طالبان نباشد.
دبیرکل سازمان ملل نیز در این نشست اعلام کرد که ۳ درصد زنان و ۴ درصد مردان از حکومت طالبان حمایت می‌کنند.
