یک استاد حوزه آب دانشگاه «شهید چمران» اهواز با پرداختن به چالشهای ناشی از مصرف بیرویه آب در ایران تأکید کرد که استفاده فعلی از منابع آبی، به ویژه در بخش کشاورزی، بسیار فراتر از ظرفیت موجود است و این امر موجب افزایش شوری آب و گسترش کانونهای ریزگرد در سراسر کشور شده است.
مهدی قمشی در گفتگویی با خبرگزاری ایلنا با اشاره به اینکه ایران سالانه حدود ۱۰۰ میلیارد متر مکعب آب شیرین قابل استحصال دارد، گفت: «هماکنون تمامی این منابع برای مصارف شرب، بهداشت، صنعت و کشاورزی به کار گرفته میشود و این موضوع به شدت به منابع آبی فشار وارد کرده است، به طوری که چیزی برای حقابههای زیست محیطی باقی نمانده است.»
قمشی تصریح کرد: «این فشار منجر به بروز مشکلاتی مانند فرونشست زمین و افزایش شوری آب در مناطق مختلف کشور شده است.»
طی ماههای گذشته و در ادامه تنشهای کمسابقه در حوزه آب کشاورزی و شرب، «مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری سازمان منابع طبیعی» اعلام کرد که کسری آبخوانهای کشور حدود ۱۴۰ میلیارد مترمکعب است.
تشدید بیابانزایی در پی مصرف بیرویه آب
این استاد حوزه آب دانشگاه «شهید چمران» اهواز همچنین به مصرف بیرویه آبهای سطحی و کاهش منابع آب محیط زیست اشاره کرد.
قمشی گفت: «خشک شدن تالابها، شوری آب و پیشروی آب دریا، همگی از پیامدهای این مصرف بیرویه است. این وضعیت مناطق بسیاری را به کانونهای ریزگرد تبدیل کرده و بیابانزایی را تشدید کرده است.»
او در ادامه به نقش مهم بخش کشاورزی در مصرف آب کشور اشاره کرد و اظهار داشت که ۹۰ درصد از منابع آبی کشور در این بخش استفاده میشود.
قمشی پیشنهاد کرد که باید سهم آب کشاورزی کاهش یابد و از ۸۰ میلیارد متر مکعب به ۵۰ میلیارد متر مکعب برسد.
او تأکید کرد: «راهکارهایی مانند افزایش راندمان و بهرهوری در بخش کشاورزی و تغییر الگوی کشت میتواند به کاهش مصرف آب کمک کند.»
این استاد حوزه آب دانشگاه «شهید چمران» اهواز بر لزوم استفاده از آبهای غیرمتعارف در صنعت و کاهش پرت آب در بخش بهداشت تأکید کرد و افزود که این اقدامات میتواند به بهبود وضعیت منابع آبی کشور و جلوگیری از گسترش کانونهای ریزگرد کمک کند.
این اظهارات در حالی است که تنش آبی در شهرهای مختلف ایران به منازل مسکونی رسیده و ساکنان برخی مناطق قطعیهای طولانیمدت آب را تجربه میکنند و گزارشها حاکی از آن است که قطعی آب زندگی روزمره مردم را مختل کرده است.
پیشتر نیز کارشناسان محیطزیست همزمان با بیستودوم مارس روز جهانی آب درباره وضعیت وخیم آبهای زیرزمینی و بحران آب در ایران هشدار دادند.
اواخر اسفند سال گذشته گزارشی منتشر شد که براساس آخرین آمار تا تاریخ ۲۶ اسفند در میان سدهای مهم کشور، حجم آب مخازن ۳۳ سد نسبت به سال پیش از آن ۱۰ درصدکاهش یافته بود.
خبرگزاری ایسنا آن زمان گزارش داد که براساس وضعیت منابع آبی، حجم آب ورودی به سدهای کشور تا آن تاریخ معادل ۱۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب بوده که این عدد بیانگر آن است که حجم آب ورودی به سدها ۲۵ درصد کاهش داشته است.
از سویی دیگر، تعدادی از کارشناسان آب معتقدند که مسئله ورشکستگی آبی ایران تنها به سیاستهای دولت محدود نمیشود و مافیای قدرتمند آب است که وضعیت کنونی را به وجود آورده است.