به گفته رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران، وضعیت انرژی در کشور به نقطه بی‌بازگشت رسیده و ایران در حال تبدیل شدن از یک تولیدکننده بزرگ نفت و گاز جهان به یک واردکننده است.
هاشم اورعی، استاد دانشگاه صنعتی شریف و رئیس انجمن‌های علمی انرژی ایران در گفتگو با خبرگزاری رکنا با بیان این مطلب افزوده است که وضعیت انرژی در ایران به نقطه بحران رسیده است. به طوری‌که در تابستان، قطعی برق و در زمستان قطعی گاز بوجود می‌آید. در شرایطی که کشور نیاز به توسعه دارد، گاز و برق صنایع و کارخانه‌ها قطع می‌شود.
به گفته او، مصرف انرژی از سال ۵۷ تاکنون ۱۱ برابر شده است، اما رشد اقتصادی از آن زمان ۱۱ برابر نشده است. ایران جایگاه خود را در بازار نفت جهان از دست داده و سالانه حدود ۱۶۰ میلیارد دلار انرژی در ایران مصرف می‌شود.
در هفته‌های گذشته رسانه‌ها گزارش دادند که با افزایش دمای هوا، برق در بیش از ده استان ایران قطع شد.
بر اساس محاسبات شرکت توانیر در حوزه‌های توسعه ظرفیت نیروگاهی، شبکه‌های برق و هوشمندسازی، سالانه حداقل پنج میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت برق نیاز است که بتواند پاسخگوی میزان رشد مصرف باشد.
انرژی را هدر می‌دهیم
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران با بیان اینکه «ما انرژی مصرف نمی‌کنیم، بلکه آن را هدر می‌دهیم.» گفته است: «برخی سرانه مصرف انرژی را معیار قرار می‌دهند و کل انرژی مصرفی کشور در سال را بر جمعیت تقسیم و با دیگر کشورها مقایسه می‌کنند و نتیجه می‌گیرند که بدمصرف نیستیم. این درحالی است که معیار، غلط است. سرانه مصرف انرژی مهم نیست، بلکه مهم این است که با این انرژی چه می‌کنیم و چه به دست می‌آوریم؟»
او ادامه داد: « اگر شدت مصرف انرژی را در یک دوره ۲۰ ساله از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ بررسی کنیم، بین ۱۷۶ کشور، تنها در ۶ کشور شدت مصرف انرژی افزایشی بوده است که ایران در صدر این ۶ کشور قرار دارد. به عبارتی دیگر هیچ شکی نیست که ما بسیار بد، انرژی مصرف می‌کنیم.»
«با تداوم وضعیت فعلی به قعر دره سقوط می‌کنیم»
شواهد نشان می‌دهد که بخشی از مشکل انرژی در ایران به مساله مصرف انرژی برمی‌گردد و بخش عمده این مشکل به نحوه مدیریت انرژی و سیاست‌گذاری در عرصه نفت و گاز است.
به گفته اورعی، چرا باید در شورای عالی انرژی با این عنوان بزرگ و مهم که بالاترین رکن و استراتژیک‌ترین نهاد انرژی کشور است، علی‌رغم اینکه هر دو سال یک بار تشکیل جلسه می‌دهد، به ممنوعیت تبلیغ برای کولر گازی پرداخته شود؟ تفکر مدیران و سیاست‌گذاران عرصه انرژی کشور، این است. در این حد سطح پایین که به جای تدوین استراتژی به امور اجرایی توجه می‌کنند، در واقع کل ماجرا بهم‌ریخته است.»
او در ادامه با بیان اینکه «دولت باید حمایت مردم را جلب کند و تصمیم بگیرد که خود را از ماجرای دلالی انرژی کنار بکشد و انرژی را به عنوان یک کالای تجاری ببیند، نه یک ابزار سیاسی» ادامه داد که دولت باید کار را به بخش خصوصی واگذار کند و در قیمت‌گذاری دخالت نکند؛ زیرا عرضه و تقاضا تعیین‌کننده است و دولت نمی‌تواند با قیمت‌های دستوری ادامه دهد.
این استاد دانشگاه گفت که با تداوم وضعیت فعلی، وضعیت انرژی کشور مانند کامیونی است که بار شیشه دارد و راننده‌ای بدون گواهینامه آن را می‌راند و هر لحظه ممکن است به قعر دره سقوط کند که در شرایط فعلی، این اتفاق دیر یا زود می‌افتد.
دو موتور رشد اقتصادی خاموش شده است
مسعود نیلی، کارشناس ارشد اقتصاد و استاد دانشگاه صنعتی شریف در آخرین روزهای سال ۱۴۰۲ گفت که اقتصاد با صنعت و نفت رشد می‌کند و در ایران دو موتور رشد اقتصادی خاموش شده است. ایران سال‌های زیادی است که در تامین مالی برای سرمایه‌گذاری در حوزه نفت مشکل دارد.
به گفته او «ما در داخل کشور رژیم نادرست یارانه‌ای و در خارج از کشور رژیم مالی را داریم و این مدل کسب و کار به ضرر نفت و گاز و اقتصاد کشور است.»
این استاد دانشگاه افزود که اکثر کشورهای صادرکننده نفت مثل عربستان، قطر و امارات طی ۴۰ سال گذشته تناقض نظام حکمرانی را به نفع سرمایه‌گذاری حل کردند، اما ایران همچنان به سمتی می‌رود که بخش نفت و گاز تحلیل می‌رود و هیچ چشم‌اندازی دیده نمی‌شود.
جواد اوجی، وزیر نفت جمهوری اسلامی در جلسه هماهنگی درباره لایجه بودجه سال ۱۴۰۱ گفته بود که اگر ۱۶۰ میلیارد دلار در صنعت نفت و گاز سرمایه‌گذاری نشود، ایران طی هشت سال بعد به واردکننده نفت و گاز تبدیل خواهد شد.
ایران به دلیل اینکه برای بهره‌داری از منابع گازی خود با مشکلات مواجه است، بخشی از گاز مصرف داخلی خود را از کشور ترکمنستان وارد می‌کند. در زمستان سال ۱۴۰۱ وزیر نفت اعلام کرد که به دلیل قطع واردات گاز از ترکمنستان، گازرسانی در استان‌های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی، گلستان و سمنان با افت فشار مواجه شده است.
