نویسنده: دکتر آنتونیو گراسفو
درحالیکه اوضاع برمه (میانمار) بر اثر یک زلزله ویرانگر نابسامان است، چینِ کمونیست بیسروصدا عرصه را به این کشور تنگ میکند. این کار با تسلیح دولت نظامی، جلوگیری از ارسال کمک و استفاده از بحران برای پیشبرد برنامه استیلای جهانی شی جینپینگ، رهبر چین، انجام میگیرد.
یک زلزله فاجعهبار ۷.۷ ریشتری در روز ۲۸ مارس مرکز برمه را لرزاند و بیش از ۳ هزار و ۶۰۰ کشته برجا گذاشت و هزاران نفر را مجروح و بیخانمان کرد یا زیر آوار گذاشت. دولت نظامی تحت حمایت پکن نهتنها نتوانست تیمهای امداد و نجات یا تدارکات را به بسیاری از نقاط آسیبدیده اعزام کند، بلکه کارزار بمباران وحشیانه خود را از سر گرفت و با استفاده از هواپیماها و پهپادهای ساخت چین به انجام حملات هوایی علیه غیرنظامیان پرداخت.
این حملات با پشتیبانی حزب کمونیست چین امکانپذیر شدهاند؛ حزبی که همچنان با پول، سلاح و هواپیما به حمایت از دولت نظامی ادامه میدهد. به گزارش سرویس جهانی بیبیسی، از زمان کودتای سال ۲۰۲۱ که به سرنگونی دولت منتخب دموکراتیک برمه انجامید، نیروهای مقاومت بیش از ۷۵ درصد از خاک این کشور را تحت کنترل درآوردهاند.
بسیاری از ناظران از جمله رهبران گروههای مسلح قومی، تحلیلگران بینالمللی و احزاب دموکراسیخواه محلی بر این باورند که اگر حمایت ادامهدارِ چین نبود، دولت نظامی برمه مدتها پیش فرومیپاشید. از اینرو، حزب کمونیست چین مستقیماً در ادامهدار شدن درد و رنج مردم برمه و پابرجا ماندن رژیمی که جامعه را پیش از وقوع زلزله در آستانه فروپاشی قرار داده بود، دخیل است.
دولت نظامی حتی قبل از زلزله نیز برق، اینترنت و خدمات تلفن را در اکثر مناطق برمه قطع کرده بود و فقط مناطق تحت کنترل دولت نظامی در مرکز کشور بهطور محدود به این خدمات دسترسی داشتند. قطع برق باعث قطع ارتباط بازماندگان زلزله با خانواده خود و دنیای خارج شد. براساس گزارشها، دولت برمه همچنین شروع به مصادره دستگاههای استارلینک کرده است؛ یکی از معدود ابزارهایی که غیرنظامیان و امدادگران از آن برای دسترسی به شبکههای ارتباطی مستقل بهره میگیرند.
غیرنظامیان پس از وقوع زلزله مجبور شدند با دست خالی در دلِ آوارها به جستوجوی کشتهها و زخمیها بپردازند؛ کاری که با قطع خدمات برق و ارتباطات بهمراتب سختتر شده است. زنی از مرکز برمه ضمن ابراز ناامیدی از جستوجوی بازماندگانی که بیش از یک هفته زیر آوار ماندهاند، گفت که مردم با دست خالی مشغول جستوجو هستند.
دولت نظامی تمام تلاش خود را به کار گرفته تا از ورود تیمهای امدادرسانی بینالمللی جلوگیری کند. دولت ورود تیمهای امدادرسانی آمریکا، تایوان و دیگر کشورها را ممنوع و از کمکهای فرامرزی تایلند جلوگیری کرده است. دولت به هیچکس ویزا نمیدهد و محدودیتهای گستردهای وضع کرده تا امدادگران و خبرنگاران، ناظران حقوق بشر و تمام کسانی که ممکن است از اقدامات دولت انتقاد کنند، نتوانند وارد کشور شوند. در عینحال، دولت نظامی از حضور نیروهای چینی و روسی استقبال میکند. با اینحال، آنها نیز صرفاً میتوانند در مناطق تحت کنترل دولت نظامی مانند پایگاه نایپیداو فعالیت کنند.
حزب کمونیست چین به دلیل منافع راهبردی کریدور اقتصادی چین-میانمار در برمه حضور دارد که یکی از مؤلفههای کلیدی ابتکار کمربند و جاده پکن به شمار میآید. منطقه ساگاینگ، که زلزله بیشترین خسارت را به آن وارد کرد، محل زندگی جوامع آسیبدیده و قطب پروژههای زیرساختی بزرگ چین بوده که از جمله میتوان به خطوط لوله، کریدورهای ترابری و پیشرفتهای نظامی اشاره کرد.
چین بهازای دسترسی به منابع طبیعی عظیم برمه، اعم از یشم، عناصر خاکی کمیاب، الوار و انرژی، به تأمین سلاح، هواپیما و فناوریهای نظارتی برای دولت نظامی برمه یا همان شورای اداری دولت میپردازد تا مخالفان خود را سرکوب کند.
پکن با تشویق سازمانهای مسلح قومی به دست کشیدن از جنگ، نام خود را بهعنوان میانجی صلح مطرح کرده است. با اینحال، این تلاشها عمدتاً در مناطقی صورت میگیرند که چین در آنها سرمایهگذاری کرده است. حزب کمونیست چین بهرغم ادعای بیطرفی از شورای اداری دولت حمایت نظامی و مالی کرده و در عین حال از سازمانهای مسلح قومی نیز پشتیبانی میکند که عمدتاً شامل گروههایی هستند که با دولت نظامی آتشبس کردهاند و بهعنوان نیروهای نیابتی علیه غیرنظامیان عمل میکنند.
ارتش ایالت وا یکی از این سازمانهای مسلح قومی است که با چین همکاری میکند. اقتصاد برمه با چین گره خورده است. کالاهای موجود در بازار عمدتاً چینی هستند، یوآن واحد پول این کشور است و مردم بهطور گسترده در کنار زبان وا به زبان ماندارین صحبت میکنند. فرماندهان و سربازان ارتش وا اغلب نامهای چینی دارند و ماندارین به زبان آموزشی اصلی در مدارس تبدیل شده است.
ایالت وا بهعنوان یک منطقه خودمختار در ایالت شان اداره میشود؛ ایالتی که دیگر سازمانهای مسلح قومی تحت حمایت چین مانند حزب پیشرفت ایالت شان و ارتش اتحاد دموکراتیک ملی با تقویت دولت نظامی در مناطق مورد مناقشه در راستای منافع راهبردی پکن عمل میکنند. این گروهها در جریان بحران زلزله به تأمین امنیت تیمهای امدادرسانی چینی میپردازند که با تأیید رژیم به مناطق تحت کنترل دولت نظامی امدادرسانی میکنند.
حزب کمونیست چین دائماً پوشش سیاسی و مشروعیت بینالمللی را برای دولت نظامی فراهم کرده و حامی رژیمی است که قدرت را به زور غصب کرده است. پکن در نوامبر گذشته میزبان مین آنگ هلینگ، رهبر دولت نظامی، بود که از پشتیبانی غیرقابل انکار این کشور حکایت دارد. پکن بهعنوان عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل بهطور مکرر با قطعنامههای مربوط به اقدامات وحشیانه دولت نظامی مخالفت کرده و مقامات این کشور را از پاسخگویی در قبال جهان مصون نگهمیدارد.
کل شهرها در مناطق تحت کنترل نیروهای مقاومت به ویرانه بدل شدهاند و از غذا، آب و کمکهای پزشکی محروم هستند، اما چین به رژیمی کمک میکند که مردم خود را رها کرده و تصور میکند که از ثبات برخوردار است. گروههای حقوق بشری و سازمانهای بینالمللی، سوءمدیریت فاحش دولت نظامی درخصوص زلزله و دامن زدن به درد و رنج غیرنظامیان را بهطور مستند ثبت و ضبط کردهاند.
اگر واشینگتن از اعمال نفوذ در برمه دست بردارد، به چین اجازه خواهد داد که با دسترسی مستقیم به خلیج بنگال موقعیت راهبردی خود را تثبیت کند و قدرت دریایی چین را تا اقیانوس هند در جنوب کشور هند گسترش دهد و توازن دریایی منطقه را برهم بزند. این کریدور که به واسطه کریدور اقتصادی چین-میانمار به راه افتاده است، بهعنوان یک مسیر کلیدی برای واردات انرژی از راه خشکی عمل میکند و به پکن اجازه میدهد که تنگه ملاکا را دور بزند؛ تنگهای که ارتش حزب کمونیست چین برای اقدام علیه تایوان روی آن حساب میکند.
اگر موازنه قدرت صورت نگیرد، چین و روسیه به حمایت نامحدود از دولت برمه ادامه خواهند داد و فشاری در رابطه با برگزاری انتخابات واقعی، حقوق بشر یا صلح وجود نخواهد داشت. اگر آمریکا میخواهد اصول دموکراتیک را پابرجا نگهدارد، از متحدان منطقهای مانند هند حمایت کند و از تبدیل برمه به یکی دیگر از دولتهای اقماری چین جلوگیری به عمل آورد، باید همین حالا و قبل از اینکه آسیب به مرحله جبرانناپذیر برسد، دست به کار شود.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
درباره نویسنده: دکتر آنتونیو گراسفو تحلیلگر اقتصادی چین است که بیش از ۲۰ سال را در آسیا سپری کرده است. آقای گراسفو فارغالتحصیل دانشگاه ورزش شانگهای است، دارای مدرک امبیای از دانشگاه شانگهای جیائوتنگ است و در دانشگاه نظامی آمریکا در رشته دفاع ملی تحصیل کرده است.