پوشیدن کفشهای بالشتکی مثل این است که در تمام مراحل آشپزی، اعم از خرد کردن، مخلوط کردن و بشقابآرایی از دستکشهای فر استفاده کنید، نه فقط موقعی که میخواهید یک ظرف داغ را از فر بیرون بیاورید.
دستکش حواس شما را کماثر میکند، دامنه حرکتی شما را محدود کرده و استفاده از ماهیچههای کوچک انگشت و مچ دست را سختتر میکند، آن هم موقعی که برای کارهایی مثل وزن کردن ادویهها و ورز دادن خمیر به دقت بیشتری نیاز دارید.
کفش باعث میشود که نقش حسیِ پوست در دریافت اطلاعاتی مثل دما و سطح زیر پا کاهش پیدا کند و عضلات مرتبط با تعادل و هماهنگی، از جمله عضلات مربوط به راه رفتن، دویدن یا پریدن را محدود نگهمیدارد.
لایههای فوم یا لاستیک که بین پا و زمین قرار میگیرند، تجربه حسیِ ما را بیش از پیش کماثر میکنند. ماهیچههای کوچکتر فرصت قویتر شدن را از دست میدهند و مغز را از دریافت اطلاعات مفید درباره سطح زیر پا محروم میکنند.
ساخت سطوح بتنی برای دویدن و آسیبهایی که دوندگان دچارشان میشوند، کفشهای راحتی و بالشتکدار را به انتخابی آسان بهویژه برای ورزشکاران تبدیل کرده است. با اینحال، مطالعات نشان میدهند دوندگانی که کفشهای ماکسیمالیستی میپوشند، بیش از همه در معرض سفتی پا، ضعف انگشتها و بارگذاری ضربهای قرار دارند. منظور از بارگذاری ضربهای همان نیرویی است که هنگام برخورد پا به زمین به شما منتقل میشود و خطر آسیبدیدگی را افزایش میدهد.
اتکای بیش از اندازه به کفش بالشتکی به مرور زمان میتواند موجب آسیبدیدگی پا و مفاصل، کاهش تعادل و مختل شدن عملکرد شناختی شود.
دکتر تی نگوین، متخصص امراض پا، به اپک تایمز گفت: «ناگفته نماند که ما برای محافظت از پاهای خود به کفش نیاز داریم، اما بالشتک کفش ما باید چه اندازهای داشته باشد؟ این واقعاً به خودتان بستگی دارد.»
بالشتک کفش چگونه روی پاها تأثیر میگذارد
نگوین گفت: «مردم تصور میکنند که چون در تمام عمر کفش میپوشیم، توانایی حسیِ خود را تضعیف میکنیم. نمیدانم مطالعهای در رد این تصور وجود دارد یا خیر، اما شخصاً با آن موافق خواهم بود. اگر بافتهای مختلف را حس نکنیم، نسبت به بافتی که با آن آشنایی داریم- یعنی بافت داخل کفش- بیحس میشویم.»
کفشهای بالشتکی میتوانند گردش خون را به حداقل برسانند و عصبهای حسی را تحت فشار بگذارند و باعث بروز بیماریهایی مانند نوروپاتی شوند که با احساس گزگز و درد و ضعف در پاها همراه است و میتواند این درد را از پاها به کمر منتقل کند. بیحس شدن پاها میتواند احساسِ درد یا دمای هوا را سختتر کند و تعادل شما را بههم بریزد.
مطالعه مجله ساینتیفیک ریپورتس نشان داد که کفشهای بالشتکی باعث سفتتر شدن پاها میشوند و بارگذاری ضربهای را تقویت میکنند. بهطور مشخص، دوندگان سریع در مقایسه با کسانی که با کفشهای معمولی میدوند، پاهای خود را با فشار بیشتری روی زمین میگذارند.
بارگذاری ضربهای به نیروی عمودی و سرعت افزایش این نیرو در زمان برخورد کفش دونده به زمین اشاره دارد.
نویسندگان گفتند: «این یافتهها نشان میدهند که چرا کفشهای دارای بالشتک بزرگتر نمیتوانند از ما در برابر آسیبهای ناشی از ضربه محافظت کنند.»
یکی دیگر از دلایل آسیبهای ناشی از بارگذاری ضربهای این است که کفشهای دارای پاشنه ضخیم الگوی برخورد متفاوتی دارند و از قسمت عقب پا روی زمین قرار میگیرند، اما کسانی که با پای برهنه میدوند، عمدتاً روی نوک یا کف پا فرود میآیند. از اینرو، پابرهنهها نیروی برخورد کمتری را در حین فرود روی زمین تجربه میکنند.
مطالعه دیگری که در مجله مرز بومشناسی و تکامل انتشار یافته است، نشان میدهد که کفشهای دارای بالشتک کوچک استحکام انگشتهای پا را تا ۴۸.۵ درصد تقویت میکنند. چسبندگی بیشترِ انگشتهای پا به زمین با کاهش خطر زمین خوردن در سالمندان همراه است و به تقویت عملکرد شناختی کمک میکند.
کلی بارکس، کوهنورد قدیمی و بنیانگذار بیرفوت شو گاید، بالشتک کفشها را با وزنهبرداری مقایسه میکند. پوشیدن کفشهایی که بالشتک بزرگی دارند، مثل این است که فقط عضله دوسر بازو را تقویت کنید و دیگر عضلات بازو را نادیده بگیرید.
او به اپک تایمز گفت: «وقتی روی بالشتکهای بزرگ راه میرویم، صرفاً تکبعدی حرکت میکنیم و متوجه ناهمواریها و سنگ و ریشهای که روی آن راه میرویم نمیشویم. اگر بالشتک کفشتان خیلی بزرگ باشد، از زمین جدا میشوید.»
بارکس افزود که کفشهای بدون بالشتک یا دارای بالشتکِ حداقلی به پاهای شما اجازه میدهند که تعامل بیشتری با سطح زمین داشته باشد و تجربه حسیِ جالب و پویایی را در شما ایجاد میکنند، مخصوصاً اگر روی چمن یا شن قدم بردارید. این کفشها به تمام عضلات پا اجازه فعالیت میدهند.
بارکس گفت: «وقتی میتوانید چیزهای بیشتری را احساس کنید و دامنه حرکتی بیشتری داشته باشید، متوجه میشوید که تعامل بیشتری هم دارید. این تعامل در کل زنجیره حرکتی بدن جریان پیدا میکند.» او افزود: «وقتی پاها اطلاعات بیشتری را گردآوری یا منتقل میکنند، مغز هم فعالیت بیشتری را تجربه میکند.»
ورود اطلاعات حسی بیشتر به پاها به ایجاد حسِ عمقی کمک میکند؛ حسی که بهوسیله آن میتوانید حرکت و موقعیت اعضای بدنتان را درک کنید. این امر بدین معنی است که اگر روی یک سطح لغزنده پا بگذارید، میتوانید از زمین خوردن جلوگیری کنید، یا تعادلتان را هنگام تغییر حالت بدنتان حفظ کنید.
بعضیها به بالشتک نیاز دارند
لایههای چربی در بخش زیرین پاها همان بالشتکی هستند که اکثر افراد به آنها نیاز دارند. این لایهها مثل یک ضربهگیر طبیعی عمل میکنند، فشار را پراکنده کرده و از استخوانها، بافتها و عصبها محافظت میکنند.
به گفته نگوین، این لایهها در همه افراد یکسان نیستند و ممکن است بعضیها به پشتیبانی بیشتری نیاز داشته باشند. زیرا:
- سن: وجود لایههای چربی کمتر در کف پاها باعث کاهش میزان جذب طبیعی ضربه میشود.
- صاف بودن کف پا: صاف بودن کف پا باعث میشود که برای کاهش درد ناشی از کشیدگی بیش از اندازه تاندونها به بالشتک کمکی نیاز پیدا کنید.
- قوس بیش از اندازه کف پا: فشار بیشتری به پنجه و پاشنه وارد میکند که با جذب کمتر ضربه و افزایش درد همراه است.
نگوین میگوید کفشهای مینیمالی برای همه مناسب نیستند، اما این را در تبلیغات به شما نمیگویند، زیرا در تبلیغات همیشه افراطی عمل میکنند: یا شاهد کفشهای دارای بالشتک بزرگ هستید یا کفشهای تخت را میبینید که هیچ کمکی به پاها نمیکنند.
اگر نگران این هستید که پوشیدن کفش بدون بالشتک دردآور است، باید بدانید که گزینههای بالشتکدار زیادی برای شما وجود دارد.
بعضی از کفشهای بالشتکی شیک و مدرن، کفی کوتاهی دارند و فاصله بین پا تا قسمت زیرین آنها ۴۰ تا ۵۰ میلیمتر است که شامل ارتفاع بالشتک و زیره هم میشود. کفشهای مینیمالی بین ۳ تا ۸ میلیمتر ارتفاع دارند.
او گفت: «تولیدکنندگان مینیمالی کفشهای انتقالی (کفشهایی که به فرد کمک میکنند کفشهای مینیمالیستی را بهصورت تدریجی جایگزینِ کفشهای دارای بالشتک بزرگ کنند) زیادی هم دارند که برای افرادی که میخواهند عملکرد بهتری در پاهای خود داشته باشند، گزینه فوقالعادهای هستند.»