برای سارا ون‌هورن، پرستار بخش جراحی ساکن مینه‌سوتا، بزرگ شدن با یک همتای دوقلو و شش خواهر و برادر دیگر با کشمکش‌ها و خاطرات خوش همراه بود.
ون‌هورن گفت: «بعضی روزها با هم کنار می‌آمدیم و بعضی روزها دعوا می‌کردیم. من و برادر وسطی‌ام بر سر احمقانه‌ترین چیزها- مثل چشم دوختن به یکدیگر یا ایجاد صدایی که باعث آزار یکدیگر می‌شد- دعوا می‌کردیم. اما من و برادر دوقلویم مثل دو دوست فوق‌العاده در کنار یکدیگر بزرگ شدیم.»
دوران کودکی سارا که با دوستی‌های سرخوشانه و مشاجره‌های اجتناب‌ناپذیر خود همراه بود، تصویر بزرگ‌تری را در رابطه با ماهیت پیچیده ارتباطات خواهر و برادری به ما نشان می‌دهد.
والدین از قبل هستند و شرکای زندگی در بزرگسالی از راه می‌رسند، اما خواهر و برادرها در کل این مسیر کنار یکدیگر بوده و در تمام موفقیت‌ها، شرمساری‌ها و نقاط عطف زندگی شریکِ یکدیگر هستند. آن‌ها از ابتدای کودکی تا بزرگسالی بر رشد جسمی و روانی ما تأثیر می‌گذارند.
رژیم غذایی سالم در دوران کودکی با کاهش نرخ چاقی ارتباط دارد
حضور خواهر و برادر از همان ابتدا نه‌تنها بر شخصیت و خصوصیات کودکان تأثیر می‌گذارد، بلکه عادت‌های مربوط به سبک زندگی آن‌ها را نیز دستخوش تغییر می‌کند. در یک تحلیل کوتاه‌مدت که در سال ۲۰۱۹ در مجله آموزش و رفتار تغذیه انتشار یافت، تفاوت در رژیم غذایی و الگوی تغذیه کودکان به کمک پرسشنامه و دفتر ثبت وعده‌های غذایی در بین ۶۸ جفت مادر و فرزند مورد ارزیابی قرار گرفت. در این بین، ۴۱ کودک داوطلب خواهر و برادر داشتند و ۲۷ کودک فاقد خواهر و برادر بودند.
محققان دریافتند که گروه‌های خواهر و برادری رفتارهای غذایی سالم‌تری نسبت به تک‌فرزندها دارند که از جمله می‌توان به خوردن وعده‌های غذایی بیشتر با اعضای خانواده و مصرف کمترِ نوشیدنی‌های قندی و دیگر کالری‌های خالی اشاره کرد.
داشتن خواهر و برادر در برابر چاقیِ دوران کودکی تأثیر محافظتی دارد. یک مطالعه آلمانی که در سال ۲۰۲۲ با حضور هزار و ۹۳۲ کودک انجام گرفت و در مجله پلاس-وان انتشار یافت، نشان داد کودکانی که خواهر و برادر دارند، به‌طور کلی از شاخص توده بدنی سالم‌تری نسبت به تک‌فرزندها برخوردارند- به‌ویژه پس از ۹ سالگی- و این‌که خواهر و برادرها نسبت به تک‌فرزندها فعالیت فیزیکی بیشتری دارند (بالاخره کسی نمی‌تواند به تنهایی گرگم به هوا بازی کند یا با خودش کشتی بگیرد).
محققان همچنین متوجه شدند که تک‌فرزندها نسبت به خواهر و برادرها مدت زمان کمتری از شیر مادر تغذیه می‌کنند و گفتند که این امر به افزایش شاخص توده بدنی آن‌ها در دوران کودکی و بزرگسالی کمک می‌کند. همچنین به نظر می‌رسد کودکانی که خواهر و برادر دارند، کمتر تلویزیون تماشا می‌کنند.
افزایش احتمال متأهل ماندن
داشتن خواهر و برادر به‌طور ناخواسته به شما کمک می‌کند که متاهل بمانید.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۲ در مجله مشکلات خانواده انتشار یافت که ارتباط بین تعداد خواهر و برادر در دوران کودکی و اثرات اجتماعی در بزرگسالی را بررسی کرد و نشان داد که داشتن هر یک خواهر یا برادرِ بیشتر با کاهش ۳ درصدی احتمال طلاق همراه است.
دلیلش چیست؟ دعواهای دوران کودکی که با برادرتان داشتید، خوراکی‌هایی که با هم تقسیم می‌کردید و همدلی با خواهری که دستش را شکسته بود، کلاس آموزشی پرباری برای روابط بزرگسالی شما بوده‌اند.
نویسندگان این مطالعه افزودند که فرصت خواهر و برادر برای «درک احساسات و دیدگاه‌های دیگران، یادگیری کنترل خشم و حل تعارض و مهرورزی به یکدیگر» از جمله مهارت‌هایی هستند که به دردِ روابط زن و شوهری می‌خورند.
از احساس تنهایی و افسردگی جلوگیری می‌کند
تنهایی و انزوای اجتماعی در بین سالمندان و به‌ویژه افرادی که تنها زندگی می‌کنند، شغل ندارند یا سلامت جسمی یا روانی ضعیفی دارند، رایج است.
رابطه خواهر و برادر در اوایل بزرگسالی که آن‌ها وارد مراحل اصلی زندگی- رفتن به دانشگاه، شروع کار یا ازدواج- می‌شوند کم‌رنگ شده و اغلب در میانسالی به ثبات می‌رسد و بعد از ۷۰ سالگی تقویت می‌شود.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ در مجله روان‌شناسی خانواده انتشار یافت که ارتباط بین روابط خواهر و برادری در بزرگسالی و تنهایی را بررسی کرد و نشان داد که صمیمیت خواهر و برادر با احساس تنهایی ارتباط عکس دارد.
نویسندگان نوشتند: «رابطه خواهر و برادر ممکن است در سنین بالاتر شکل حمایتی پیدا کند و احساس تنهایی را به حداقل برساند و باعث تندرستی شود. همچنین مشخص شده که روابط صمیمی خواهر و برادر در بزرگسالی به رفع علائم افسردگی کمک می‌کند، زیرا باعث کاهش احساس تنهایی می‌شود که ارتباط تنگاتنگی با افسردگی در بزرگسالان بالای ۵۰ سال دارد.»
از سوی دیگر، مطالعه انجمن روان‌شناسی آمریکا در سال ۲۰۲۴ نشان داد که روابط صمیمانه خواهر و برادر قبل از ۲۳ سالگی با کاهش اضطراب و افسردگی در سن ۴۱ سالگی همراه است. این درحالی است که خصومت خواهر و برادر در سن ۲۳ سالگی با علائم «اضطراب، افسردگی و پرخاش‌جویی» همراه خواهد بود. به عقیده نویسندگان مطالعه مجله روان‌شناسی، «خصومت خواهر و برادر و رفتار جانبدارانه والدین با تنهایی و علائم افسردگی، اضطراب و پرخاش‌جویی در بزرگسالی ارتباط مستقیم دارد.»
پشتیبانی از سلامت شناختی
محققان دانشگاه ویسکانسین-مدیسن و کالج بوستون اخیراً ارتباط بین روابط خواهر و برادری در سال‌های زندگی و عملکرد شناختی در بزرگسالی را بررسی کردند و دریافتند که با این‌که سایر تعاملات و روابط اجتماعی با افزایش سن رنگ می‌بازند، رابطه خوب خواهر و برادری پایدار مانده و امکان تحریک ذهنی و عاطفی را فراهم می‌کند. روابط سازنده خواهر و برادری در دوران کودکی با افزایش ارتباط خواهر و برادر در سنین ۵۰ تا ۷۰ سالگی ارتباط مستقیم دارد و عملکرد شناختی بهتری را در سنین بالای ۸۰ سال به ارمغان می‌آورد.
محققان در اظهارنظری جالب گفتند که «صرف حضور» خواهر و برادر به رشد شناختی در سال‌های جوانی کمک می‌کند، اما دفعات تماس- چه حضوری و چه تلفنی یا با وسایل الکترونیکی- رمز تقویت سلامت شناختی در بزرگسالی است.
به گفته محققان، برادرها و خواهرها با تماس‌ها و تعاملات منظم و مکرر نقش مهمی به‌عنوان هم‌نشین دارند و کاهش کلی تعاملات اجتماعی را جبران می‌کنند. از این‌رو، حضور آن‌ها مزایای شناختی بالقوه‌ای در طول زندگی به ارمغان می‌آورد.
مدیریت تعارض
در پسِ تمام این مزایا یک هشدار مهم وجود دارد. این مزایا مختص خواهر و برادرهایی هستند که روابط گرم و صمیمانه‌ای دارند.
همه خواهر و برادرها گاهی- یا اغلب- دعوا می‌کنند. لوری کریمر، استاد روان‌شناسی کاربردی و مدیر برنامه افتخارات دانشگاه نورث ایسترن، و مگان گیلیگن، دانشیار توسعه انسانی و علوم خانواده و از اعضای انجمن سالمندیاری آمریکا، در یکی از قسمت‌های پادکست «صحبت از روان‌شناسی» در سال ۲۰۲۲ که با حمایت مالی انجمن روان‌شناسی آمریکا تهیه می‌شود، گفتند: «کودکان خردسال به‌طور میانگین هرساعت ۷.۳ مشاجره با خواهر و برادر خود دارند.»
گیلیگن گفت: «این امر لزوماً چیز بدی نیست. کودکان به واسطه دعوا با خواهر و برادرهای خود چیزهای زیادی یاد می‌گیرند. این رابطه برای آن‌ها بی‌خطر است و از این طریق یاد می‌گیرند که چطور دعوا کنند.»
گیلیگن افزود: «ما باید به بچه‌ها کمک کنیم تا مهارت‌ها و توانمندی‌های مورد نیاز خود را توسعه دهند… تا بتوانند با خواهر یا برادرشان اختلاف‌نظر عقلانی داشته باشند، روی حرف خود بایستند، درباره دیدگاه خود صحبت کنند، لزوماً تسلیم خواهر یا برادر قوی‌تر خود نشوند و این کارها را در سایه تعاملات سازنده با خواهر یا برادر خود انجام دهند.»
با توجه به این‌که کودکان خردسال هیچ مهارتی برای مدیریت تعارض ندارند، گیلیگن به والدین می‌گوید به‌جای این‌که به بچه‌ها اجازه دهند «به تعارض» ادامه دهند، پادرمیانی کرده و در حل مشکل به آن‌ها کمک کنند. گیلیگن همچنین برنامه‌ای به نام «سرگرمی بیشتر با خواهرها و برادرها» ساخته تا به والدین و بچه‌ها کمک کند که با هم کنار بیایند و روابط گرم و صمیمی‌شان را تقویت کنند.
مضرات رفتارهای جانبدارانه
چنان‌که تمام پدر و مادرها می‌دانند، بچه‌ها به «عادلانه بودن» یا نبودن رفتارها واقف هستند و مشاهده مداوم رفتار جانبدارانه و ناعادلانه در قبال خواهر و برادرها می‌تواند به مناقشات مداوم در بزرگسالی منجر شود.
گیلیگن افزود: «من رفتار متفاوت یا جانبدارانه والدین را در میانسالی- تا ۶۰ سالگی- که مرحله بسیار متفاوتی از زندگی است، بررسی کرده‌ام. چیزی که متوجه آن شدم، کاملاً واضح است. کودکان- در این مورد، کودکان بزرگسال- اغلب متوجه رفتار جانبدارانه می‌شوند… اگر حس کنند که رفتار شما عادلانه یا منصفانه است، بعید است که عواقبی به دنبال داشته باشد.»
«اما اگر متوجه عادلانه یا منصفانه بودن رفتار شما نشوند، تبعات سنگینی در قبال روابط خواهر و برادری و سلامت روانی آن‌ها خواهد داشت.» او در ادامه توضیح می‌دهد که خاطرات و احساسات مخرب تا سال‌ها همراهِ آن‌ها خواهد بود.
کاری که والدین قادر به انجام آن هستند
احتمالِ این‌که بتوانید جلوی دعوا کردن خواهر و برادرها را بگیرید، به اندازه بارش برف در تابستان است. با این‌حال، ابزارهایی وجود دارد که والدین می‌توانند از آن‌ها برای کمک به بچه‌ها جهت مدیریت تعارضات استفاده کنند.
عدم جانبداری در حین دعوای خواهر و برادر، تشویق آن‌ها به صحبت کردن، به اشتراک گذاشتن جزئیات زندگی با یکدیگر و خلق آگاهانه تجربیات سازنده و مشترک خانوادگی (مثل بازی‌های شبانه یا سفرهای خانوادگی) می‌تواند به ایجاد یک محیط گرم و صمیمی کمک کند که رابطه خواهر و برادری نیز در سایه آن رشد خواهد کرد.
ون‌هورن گفت: «یکی از کارهایی که در کودکی زیاد انجام می‌دادیم، بازی‌های رومیزی بودند و این‌که به‌ندرت پای تلویزیون می‌نشستیم. بازی‌های رومیزی باعث دعوا و مرافعه می‌شدند، اما اوقات خوبی هم داشتیم. اکنون نیز وقتی دورهم جمع می‌شویم، بازی‌های رومیزی یا کارتی انجام می‌دهیم، اما کمتر از قبل دعوا می‌کنیم!»
هیچ‌وقت دیر نیست
محققان دریافته‌اند که روابط خواهر و برادری «دوام» بسیار زیادی دارند. این یعنی الگوها و روابطی که در دوران کودکی و نوجوانی- چه مثبت و چه منفی- شکل می‌گیرند، احتمالاً تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کنند، مگر آن‌که اتفاقی در این بین رخ دهد. از این‌رو، پرورش و ترویج روابط صمیمانه خواهر و برادری از سنین پایین- و در طول زندگی- اهمیت بسیار زیادی دارد.
وقتی صحبت از تقویت روابط خواهر و برادری به میان می‌آید، «دیر رسیدن، بهتر از هرگز نرسیدن» است. تلاش برای تقویت این روابط در هر سنی- حتی در بزرگسالی- در سنین بالاتر به نفع شما خواهد بود. گیلیگن در پادکست گفت: «روابط اولیه در قبال سلامتی ما مؤثر هستند. این‌ها روابطی هستند که آن‌ها را تا بزرگسالی ادامه می‌دهیم و تبعات آن‌ها را نیز به دوش می‌کشیم.»
ون‌هورن می‌گوید حس قدردانی او نسبت به خواهر و برادرش در بزرگسالی عمیق‌تر شده است. او افزود: «وقتی خانه را برای رفتن به دانشگاه ترک کردیم، با حس قدردانی بیشتری نسبت به یکدیگر به خانه بازگشتیم و دوستان بهتری برای یکدیگر بودیم. اکنون وقتی دورهم جمع می‌شویم، به‌عنوان خواهر و برادر می‌خندیم و شوخی می‌کنیم. از اوقاتِ با هم بودن لذت می‌بریم و بی‌صبرانه منتظر تعطیلات یا دورهمی‌های بعدی هستیم.»
