درد ناشی از زخم معده ممکن است با دل‌دردهای مرسوم متفاوت باشد.
زخم معده زخمی است که به دلیل ضعف یا آسیب‌دیدگی لایه محافظ مخاطی معده روی جداره داخلی آن ایجاد می‌شود.
سالانه میلیونها نفر به زخم معده مبتلا می‌شوند. معده به‌طور طبیعی اسیدهای قوی تولید می‌کند که به هضم غذا کمک می‌کنند و باکتری‌های مضر را از بین می‌برند. اما وقتی لایه محافظ مخاطی از بین می‌رود، اسید معده جداره داخلی را می‌خورد و باعث ایجاد زخم می‌شود.
زخم معده ممکن است درد ناشناخته‌ای به همراه داشته باشد که با دل‌دردهای مرسوم تفاوت دارد. با این‌حال، زخم‌ها بعضاً هیچ‌گونه علامتی ندارند. از این‌رو، توجه به سایر علامت‌ها حائز اهمیت است. بعضی از غذاها و رژیم‌های غذایی به بهبود زخم معده کمک می‌کنند.
زخم معده چه علامت‌هایی دارد؟
زخم معده معمولاً بین یک‌چهارم تا نیم اینچ ضخامت دارد و واضح‌ترین و آزاردهنده‌ترین علامت آن درد است: ناراحتیِ ادامه‌داری که به شکل یک سوزش ملایم در قسمت فوقانی شکم در زیر جناغ سینه احساس می‌شود. این درد با دل‌دردهای مرسوم تفاوت دارد و گاهی به شکل غیرمنتظره به گردن، ناف یا کمر می‌رسد و می‌تواند احساس بسیار ناخوشایندی ایجاد کند.
ممکن است چند ساعت بعد از صرف غذا احساس درد کنید یا دردتان قبل از صرف غذا یا بعد از آن تشدید شود. شدت درد در بعضی از افراد به حدی است که آن‌ها را در طول شب از خواب بیدار می‌کند.
علامت‌های رایج زخم معده عبارتند از:
- درد
- سوءهاضمه
- حالت تهوع
- بی‌اشتهایی
- ترش کردن
- سیری زودهنگام
سیری زودهنگام جزو علائم غیرمعمول است. ممکن است پشت میز بنشینید و تنها بعد از چند لقمه احساس سیری و ناراحتی کنید.
زخم معده در حدود دو سوم از موارد علائم مشخصی ندارد. در این شرایط، مشکل معمولاً زمانی قابل تشخیص خواهد بود که زخم خون‌ریزی کند؛ وضعیتی که می‌تواند خطرناک و مهلک باشد. موارد حاد با علائم زیر همراهند:
- کم‌خونی: خون‌ریزی زخم می‌تواند تدریجی و فاقد علامت یا شدید و خطرناک باشد. زخم‌هایی که به آرامی خون‌ریزی می‌کنند، ممکن است تا زمان کم‌خونی فاقد علامت باشند. کم‌خونی زمانی رخ می‌دهد که خون قادر به حمل اکسیژن کافی نباشد که با سرگیجه، خستگی، رنگ‌پریدگی و تنگی نفس همراه است.
- مدفوع تیره، چسبنده یا قیرمانند: چنین مدفوعی می‌تواند نشانه وجود خون قدیمی در دستگاه گوارش باشد.
- استفراغ خون‌آلود یا شبیه تفاله قهوه: چنین استفراغی از خون‌ریزی داخلی در معده حکایت دارد.
- شوک بر اثر از دست دادن خون: خون‌ریزی شدید می‌تواند باعث شوک شود که با افزایش ضربان قلب، کاهش فشار خون، سرگیجه و غش همراه است.
اگر این علامت‌ها را داشتید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
چه عواملی باعث ایجاد زخم معده می‌شوند؟
معده مثل یک کارخانه پیشرفته فرآوری غذا عمل می‌کند؛ به این صورت که غذا را می‌گیرد، آن را به کمک آنزیم‌ها و اسیدهای قوی هضم کرده و با لایه مخاطی از خودش محافظت می‌کند. این دستگاه حساس بعضاً دچار اختلال می‌شود، به‌ویژه زمانی که تعادل بین مکانیزم محافظتی معده و اسیدهای گوارشی برهم می‌خورد و باعث ایجاد زخم‌های دردناک می‌شود.
زخم معده دو علت عمده دارد:
۱. هلیکوباکتر پیلوری
هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری است که در جداره داخلی معده رشد می‌کند و اغلب فاقد علامت است. این باکتری با نفوذ به سلول‌های سطحی موجب تحریک آن‌ها شده و باعث ترشح سایتوکین‌ها می‌شود که التهاب را افزایش داده و به لایه محافظ مخاطی معده آسیب می‌زنند. از این‌رو، اسید معده می‌تواند به بافت زیرین خود لطمه وارد کند.
هلیکوباکتر پیلوری عامل اصلی ورم معده، سوءهاضمه و سرطان معده است. این باکتری عمدتاً از طریق آب و غذای آلوده و تماس مستقیم با بزاق، مدفوع یا استفراغ فرد آلوده سرایت می‌کند.
به‌رغم نرخ شیوع بالای این باکتری که بسیاری از بزرگسالان را در آمریکای شمالی درگیر کرده است، تنها ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد آلوده دچار زخم معده می‌شوند.
۲. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی از شایع‌ترین علل زخم معده هستند. این داروها از جمله ایبوپروفن، آسپرین، ناپروکسن، کتورولاک، اکساپروزین و دیکلوفناک به‌صورت بدون نسخه در دسترس بوده و برای تسکین درد، تب و التهاب مصرف می‌شوند.
با این‌حال، مصرف مکرر یا دوز بالای این داروها می‌تواند باعث تحریک جداره داخلی معده شود، زیرا این داروها جریان خون را کاهش می‌دهند، تولید مخاط را به حداقل رسانده و روند ترمیم سلولی را مختل می‌کنند که درمجموع خطر ایجاد زخم و خون‌ریزی دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد.
خطر تشکیل زخم معده بر اثر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی در موارد زیر افزایش می‌یابد:
- مصرف طولانی‌مدت
- دوز بالای دارو
- مصرف بعضی از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی پرخطر
- سابقه زخم معده
- ترکیب داروهای ضدالتهابی با سایر داروهای مرتبط با خطر زخم معده
- ابتلای هم‌زمان به عفونت هلیکوباکتر پیلوری
اگر نگران زخم معده هستید، می‌توانید از استامینوفن به‌عنوان یک جایگزین ایمن‌تر برای تسکین درد استفاده کنید.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی با ایجاد اخلال در فرایند لخته شدن خون، خطر خون‌ریزی دستگاه گوارش را افزایش می‌دهند؛ عارضه‌ای جدی که ممکن است باعث خون‌ریزی زخم معده شود. این خطر تا وقتی که دارو می‌خورید ادامه داشته و ممکن است تا یک سال پس از قطع دارو پابرجا بماند. با این‌حال، مصرف کوتاه‌مدت داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی برای تسکین موقت درد معمولاً بی‌خطر است، زیرا معده فرصت پیدا می‌کند که خودش را ترمیم کند.
برای آن‌که سطح خطر به حداقل برسد، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی باید با کمترین دوز مؤثر و در کوتاه‌ترین بازه زمانی ممکن مصرف شوند.
علت‌های نادر
عمل جراحی یا درمان‌های دارویی که روی معده اثر می‌گذارند، جزو علت‌های نادر هستند. بعضی از بیماری‌ها از جمله سرطان یا بیماری کرون نیز باعث زخم معده می‌شوند.
یک بیماری نادر به نام سندرم زولینگر-الیسون وجود دارد که کمتر از ۱ درصد از موارد زخم معده به واسطه آن رخ می‌دهند. این سندرم با تشکیل تومورهای ترشح‌کننده گاسترین همراه است که اسید معده را افزایش داده و زخم‌هایی ایجاد می‌کند که درمان آن‌ها دشوار است.
آسیب‌ها، انسدادها یا کاهش جریان خون به معده نیز می‌توانن باعث ایجاد زخم معده شود.
عوامل خطر
مصرف سیگار: سیگار خطر ابتلا به زخم معده را افزایش می‌دهد، به‌ویژه اگر به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا باشید. سیگار همچنین جداره معده را تحریک کرده و روند درمان را کم‌اثر می‌کند.
الکل: نوشیدن الکل زیاد باعث تحریک جداره معده و افزایش تولید اسید می‌شود.
داروهای دیگر: استفاده هم‌زمان از چند داروی مرتبط با خطر زخم معده، احتمال ابتلا به زخم و عوارض آن را افزایش می‌دهد. داروهای ضدانعقاد مانند وارفارین، مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین که برای درمان افسردگی مصرف می‌شوند، کورتیکواستروئیدهای خوراکی، بیس فسفونات‌ها که برای درمان پوکی استخوان مصرف می‌شوند، بعضی از داروهای شیمی‌درمانی، اسپیرونولاکتون که برای درمان فشار خون بالا مصرف می‌شود، و نیاسین و بواسیزوماب که به ترتیب برای کاهش کلسترول و درمان سرطان روده بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند، باعث افزایش خطر سوراخ شدن معده می‌شوند.
سن: احتمال زخم معده با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد، زیرا سلول‌های تولیدکننده مخاط کاهش یافته و میزان ترشح بی‌کربنات که به خنثی‌کردن اسید کمک می‌کند کاهش می‌یابد. سطح خطر بعد از ۶۰ سالگی سیر صعودی پیدا می‌کند.
جنسیت: زخم معده در خانم‌ها شایع‌تر از آقایان است.
گروه خونی: افرادی که گروه خونی O دارند، بیش از دیگر گروه‌های خونی در معرض خطر ابتلا به زخم معده هستند، به‌ویژه اگر به هلیکوباکتر پیلوری مبتلا باشند.
زخم معده چگونه تشخیص داده می‌شود؟
دکتر سوابق پزشکی بیمار را بررسی می‌کند، داروهای مصرفی او را کنترل کرده و اقدام به معاینه می‌کند و برای او آزمایش می‌نویسد:
- آزمایش تنفس: آزمایش تنفس یک تست بسیار دقیق است که با خوردن محلول اوره انجام می‌گیرد. اگر فرد در معده‌اش هلیکوباکتر پیلوری داشته باشد، اوره را تجزیه می‌کند و این تغییر در بازدم او تشخیص داده می‌شود. این آزمایش دقت ۹۹ درصدی دارد و نوع غیررادیواکتیو آن نیز برای بچه‌ها و خانم‌های باردار انجام می‌گیرد.
- آزمایش خون: این آزمایش آنتی‌بادی‌های هلیکوباکتر پیلوری را با دقت ۸۰ تا ۹۰ درصد شناسایی می‌کند. جواب آزمایش خون سریع آماده می‌شود، اما معلوم نمی‌شود که عفونت جدید است یا بیمار از قبل عفونت داشته است. از آزمایش خون برای کنترل علائم خون‌ریزی هم استفاده می‌شود.
- آزمایش آنتی‌ژن مدفوع: آزمایش آنتی‌ژن مدفوع نیز یک تست بسیار دقیق است که آثار ژنتیکی باکتری را در نمونه مدفوع شناسایی می‌کند. نتیجه این آزمایش معمولاً ظرف دو تا سه روز آماده می‌شود.
بهترین و کامل‌ترین روش تشخیص زخم معده، آندوسکوپی است. در این روش، یک دوربین باریک و منعطف از مجرای دهان وارد بدن می‌شود و جداره داخلی معده به‌طور مستقیم مورد بررسی قرار می‌گیرد. دکتر در این فرایند معده را معاینه کرده و از بافت آن نمونه‌برداری می‌کند تا احتمال وجود سرطان یا خون‌ریزی را بررسی کند و درصورت امکان به درمان آن بپردازد.
از تصویربرداری‌های تکمیلی مانند اشعه ایکس یا سی‌تی‌اسکن نیز برای تشخیص سوراخ شدن معده استفاده می‌شود.
زخم معده چگونه درمان می‌شود؟
با انجام درمان مناسب، علائم زخم معده معمولاً طی چند روز تا چند هفته بهبود پیدا می‌کنند. با این‌حال، بهبودی کامل ممکن است یک تا سه ماه به طول بیانجامد. شیوه‌های اصلی درمان عبارتند از:
۱. آنتی‌بیوتیک‌ها
اگر زخم معده به علت عفونت هلیکوباکتر پیلوری رخ داده باشد، درمان آن معمولاً با تجویز آنتی‌بیوتیک و مهارکننده‌های پمپ پروتونی انجام می‌گیرد. در مواردی نیز که زخم معده به دلیل ترکیب عفونت هلیکوباکتر پیلوری و مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی رخ داده باشد، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. بیشتر بیماران ظرف مدت چند ماه بهبود می‌یابند، اما اگر عفونت پابرجا بماند، ممکن است بیمار به آنتی‌بیوتیک‌های جدید نیاز پیدا کند. حالت تهوع، اسهال و احساس طعم فلز در دهان از جمله عوارض جانبی شایع آنتی‌بیوتیک‌ها هستند.
۲. مهارکننده‌های پمپ پروتونی
مهارکننده‌های پمپ پروتونی داروی اصلی زخم معده هستند. این داروها تولید اسید معده را متوقف کرده و به زخم‌ها فرصت ترمیم می‌دهند و از ایجاد آسیب بیشتر جلوگیری می‌کنند.
۳. داروهای متفرقه برای زخم معده
غیر از آنتی‌بیوتیک‌ها و مهارکننده‌های پمپ پروتونی، داروهای دیگری هم وجود دارند که به بهبود زخم، کاهش اسید یا حفاظت از جداره معده کمک می‌کنند:
- مسدودکننده‌های گیرنده H2: این داروها که به آن‌ها آنتاگونیست‌های گیرنده H2 نیز می‌گویند، با مهار هیستامین، که محرک طبیعی ترشح اسید است، تولید اسید معده را به حداقل می‌رسانند.
- داروهای محافظ: داروهایی مانند سوکرالفیت و میزوپروستول با ایجاد یک لایه محافظ در برابر اسید و آنزیم‌های معده از بیمار محافظت می‌کنند.
- آنتی‌اسیدها: آنتی‌اسیدها با خنثی کردن اسید معده به‌سرعت علائم زخم را کاهش می‌دهند و معمولاً در کنار داروهای دیگر تجویز می‌شوند. با این‌حال، ممکن است چند ساعت طول بکشد تا اثر درمانی خود را نشان دهند.
۴. عمل جراحی زخم معده
جراحی زخم معده به‌عنوان آخرین راهکار درمانی در موارد حاد تجویز می‌شود، به‌ویژه در مواردی مانند زخم‌های مقاوم، عود مکرر یا بروز عوارضی مثل خون‌ریزی یا سوراخ شدن زخم که سایر شیوه‌ها قادر به درمان آن‌ها نیستند.
یکی از عمل‌های جراحی واگوتومی نام دارد. در این عمل، عصب‌هایی که پیام‌های مربوط به ترشح اسید را به معده می‌فرستند، مسدود می‌شوند تا ترشح اسید به حداقل برسد. در عمل بازسازی معده به روش بیلروت ۱ و ۲ نیز بخشی از معده برداشته شده و بخش باقی‌مانده به روده متصل می‌شود. در یک روش دیگر نیز زخم معده برداشته شده و دهانه روده گشاد می‌شود.
در مورد زخم‌هایی که خون‌ریزی می‌کنند، عمل جراحی یا روش‌های کم‌تهاجمی آندوسکوپی به‌صورت اورژانسی تجویز می‌شود. در این روش‌ها با تزریق دارو، سوزاندن محل خون‌ریزی یا قرار دادن گیره روی رگ‌های آسیب‌دیده جلوی خون‌ریزی را می‌گیرند.
راهکارهای طبیعی و ایجاد تغییر در سبک زندگی به درمان زخم معده کمک می‌کنند
بعضی‌ها علاوه بر داروهای مرسوم از راهکارهای طبیعی و تغییر سبک زندگی برای کاهش علائم زخم معده و تسریع روند بهبودی بهره می‌گیرند.
۱. تغذیه و رژیم غذایی برای زخم معده
غذاهای تند و اسیدی و استرس باعث ایجاد زخم نمی‌شوند، اما می‌توانند علائم آن را تشدید کنند. خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر به کاهش فشار وارده به معده کمک می‌کند. همچنین بهتر است که سه تا چهار ساعت قبل از خواب چیزی نخورید تا از تجمع اسید در ساعات شب جلوگیری کنید.
بعضی از غذاها به بهبود زخم معده کمک می‌کنند:
- میوه و سبزیجات: رژیم‌های غذایی سرشار از فیبر به‌ویژه میوه و سبزیجات، خطر زخم معده را به نصف کاهش داده و به روند بهبودی سرعت می‌بخشند.
- سیر: سیر ممکن است از شما در برابر سرطان معده محافظت کند، اما مصرف زیاد آن باعث ناراحتی‌های گوارشی می‌شود.
- روغن زیتون: روغن زیتون حاوی ترکیبات فنولی است که در مقابله با سویه‌های مقاوم هلیکوباکتر پیلوری مؤثر است.
- پروپولیس: پروپولیس ماده‌ای رزین‌مانند است که توسط زنبورها جمع‌آوری می‌شود. یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ نشان داد که پروپولیس پتانسیل قابل‌ملاحظه‌ای در جلوگیری از زخم معده بر اثر مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی دارد. پروپولیس با از بین بردن عوامل زیان‌بار مانند اسید اضافی معده و ترکیبات التهابی، به محافظت از جداره معده کمک می‌کند و خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارد و از سلول‌ها محافظت می‌کند.
غذاهای محرک مانند چربی‌ها، گوجه‌فرنگی، غذاهای تند و کافئین، علائم زخم را تشدید می‌کنند. قهوه و نوشیدنی‌های گازدار باعث افزایش اسید معده می‌شوند و نوشیدن بیش از سه فنجان قهوه در روز می‌تواند خطر ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری را افزایش دهد. البته ارتباط مستقیم آن با زخم معده به اثبات نرسیده است.
۲. ایجاد تغییر در سبک زندگی
ایجاد تغییر در سبک زندگی می‌تواند روند درمان را بهبود بخشد و احتمال عود زخم معده را به حداقل برساند.
- ترک یا اجتناب از سیگار: سیگار سیستم دفاعی طبیعی معده را ضعیف می‌کند، روند بهبودی را کند کرده و خطر زخم و عوارض آن را افزایش می‌دهد.
- کاهش مصرف الکل: الکل باعث افزایش اسید معده شده و به روند بهبودی آسیب می‌رساند.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم در بعضی از افراد به کاهش خطر زخم کمک می‌کند و باعث حفظ وزن سالم و بهبود سلامت دستگاه گوارش می‌شود.
۳. طب سوزنی و فتیله‌گذاری
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ انجام گرفت که متخصصان در این مطالعه طی سه مرحله درباره استفاده از طب سوزنی برای درمان زخم معده رایزنی کردند و به این نتیجه رسیدند که طب سوزنی می‌تواند به درمان زخم معده کمک کند و عوارض جانبی داروها را به حداقل برساند. یک روش درمانی نیمه‌استاندارد نیز براساس نتایج این مطالعه طراحی شد.
همچنین یک تحلیل جامع در سال ۲۰۲۲ براساس ۲۵ مطالعه چینی انجام گرفت و نشان داد که ترکیب طب سوزنی با طب سنتی چینی و داروهای غربی، مؤثرتر از این است که صرفاً از داروهای غربی استفاده کنیم. این ترکیب درمانی با افزایش شانس درمان هلیکوباکتر پیلوری، کاهش عوارض جانبی و کاهش احتمال عود بیماری همراه بوده و نتایج آن از نظر آماری درخور توجه است.
۴. عصاره‌های گیاهی
محققان در مطالعه قبلی خود به بررسی تأثیر بعضی از عصاره‌های گیاهی مانند فلفل بیتل پرداختند و دریافتند که این عصاره‌ها می‌توانند با تقویت لایه محافظ مخاطی معده، کاهش اکسایش و به حداقل رساندن اسید معده به درمان زخم کمک کنند. بعضی از گیاهان خاصیت ضدمیکروبی دارند. محققان این عصاره‌ها را انتخابی نویدبخش برای درمان زخم معده می‌دانند. این گیاهان عوارض جانبی ناچیزی هم دارند.
۵. طب سنتی چینی
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۴ نشان داد که طب سنتی چینی نتایج امیدوارکننده‌ای برای درمان زخم معده دارد. این روش درمانی که با استفاده از داروهای گیاهی انجام می‌گیرد، با کاهش التهاب، تنظیم تنش اکسایشی، تحریک رشد رگ‌های خونی، محافظت از جداره معده، تنظیم باکتری‌های روده و کمک به ترمیم و بقای سلول‌ها باعث بهبود زخم معده می‌شود.
طرز فکر بیمار چه تأثیری بر زخم معده دارد؟
طرز فکر بیمار نقش بسزایی در شکل‌گیری و بهبود زخم معده دارد. استرس و اضطراب مستقیماً باعث ایجاد زخم نمی‌شوند، اما سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند و باعث می‌شوند که مقابله با عفونت هلیکوباکتر پیلوری، که جزو علل اصلی زخم معده است، دشوارتر شود. استرس مزمن نیز تولید اسید معده و التهاب را افزایش می‌دهد که باعث تشدید علائم و تأخیر در روند بهبودی می‌شود.
طرز فکر مثبت و استفاده از راهکارهای مدیریت استرس از جمله خواب کافی، ورزش منظم، مدیتیشن یا پیاده‌روی روزانه به کاهش استرس، تسریع روند بهبودی و جلوگیری از عود زخم کمک می‌کند. از این‌رو، تعادل ذهنی باعث بهبود سلامت کلی دستگاه گوارش و تسریع روند بهبودی می‌شود.
چگونه می‌توانم از زخم معده پیشگیری کنم؟
هرگز نمی‌توان به‌طور کامل از زخم معده پیشگیری کرد، اما می‌توان با انجام اقدامات خاص خطر ابتلا به آن را کاهش داد.
اگر عفونت هلیکوباکتر پیلوری دارید، پزشک احتمالاً برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند تا این باکتری را از بین ببرد و از بروز زخم جلوگیری کند. نوشیدن آب کرنبری نیز می‌تواند به کاهش عفونت در افرادی که با این باکتری دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند کمک کند.
برای کاهش خطرِ زخم‌های ناشی از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بهتر است که این داروها را در کمترین دوز مؤثر و کوتاه‌ترین بازه زمانی ممکن مصرف کنید. دکتر ممکن است برای کاهش اسید معده هم دارو تجویز کند تا از جداره معده محافظت شود.
عوارض احتمالی زخم معده
اگر زخم معده را درمان نکنید، احتمال عود یا تشدید آن وجود خواهد داشت.
عوارض احتمالی شامل موارد زیر هستند:
خون‌ریزی زخم معده
خون‌ریزی یکی از شایع‌ترین و جدی‌ترین عوارض زخم معده است، به‌ویژه در سالمندان و افرادی که داروهای ضدپلاکت یا رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند. خون‌ریزی زمانی رخ می‌دهد که زخم به عروق خونی مجاور نفوذ می‌کند. زخم‌های ناشی از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بیشتر باعث خون‌ریزی می‌شوند.
خون‌ریزی ممکن است آهسته و مزمن باشد که منجر به کم‌خونی می‌شود و با علائمی مانند خستگی، رنگ‌پریدگی، تنگی نفس و تپش قلب همراه است. در موارد حاد، خون‌ریزی سریع رخ می‌دهد و با استفراغ به شکل تفاله قهوه، مدفوع سیاه و قیرمانند، استفراغ خونی، خون‌ریزی از مقعد و علائم ناپایداری همودینامیک مانند فشار خون پایین یا شوک همراه است.
خون‌ریزی ناشی از زخم معده بسیار خطرناک است و می‌تواند باعث مرگ شود، به‌ویژه در سالمندان یا کسانی که از بیماری‌های زمینه‌ای رنج می‌برند. این عارضه یک وضعیت اورژانسی است و نیاز به رسیدگی فوری دارد. کسانی که از داروهای ضدپلاکت مانند آسپرین و کلوپیدوگرل مصرف می‌کنند، از نظر خون‌ریزی در معرض خطر بیشتری قرار دارند و می‌توانند از داروهای مختص زخم معده برای جلوگیری از این عارضه استفاده کنند.
سوراخ شدن زخم معده
این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که زخم جداره معده را سوراخ می‌کند که با عوارض جدی همراه است. این وضعیت اورژانسی است، زیرا باعث ورود غذا و مایعات گوارشی به سوراخ معده شده و التهاب و عفونت ایجاد می‌کند.
زخم ممکن است به اعضای مجاور مانند کبد یا لوزالمعده برسد که اغلب نیاز به جراحی فوری دارد. اگر باکتری‌های معده وارد صفاق (غشای نازکی که جداره حفره شکم را می‌پوشاند) شوند، ممکن است دچار پریتونیت یا التهاب صفاق شوید؛ عفونتی شدید که می‌تواند به خون و دیگر اعضای بدن سرایت کند. درصورت عدم درمان، التهاب صفاق منجر به از کار افتادن اعضای بدن و مرگ خواهد شد.
انسداد خروجی معده
انسداد خروجی معده زمانی رخ می‌دهد که زخم در مجاورت محل تلاقی معده و دوازدهه باعث تورم، التهاب یا ایجاد جای زخم می‌شود و مسیر عبور غذا را مسدود می‌کند.
استفراغ مکررِ غذای هضم‌نشده، نفخ مداوم، احساس سیری زودهنگام و کاهش وزن ناخواسته از جمله علائم این عارضه هستند. استفراغ مکرر می‌تواند باعث کم‌آبی بدن و کاهش وزن بیشتر شود.
