چند روز از شادی مردم برای صدور حکم دادگاه یاسوج در لغو قراردادهای ساخت سد خرسان نگذشته است که خبر از سرگیری پروژه ساخت سد بختیاری به عنوان بلندترین سد بتنی ایران با همکاری شرکتهای چینی نگرانیهای فعالان محیط زیست را برانگیخته است.
ماشاالله تابع جماعت، معاون برنامهریزی و نظارت شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران گفته است که اکنون سد بختیاری در مرحله تامین مالی از سوی فاینانس چین است. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران این طرح را به «فاینانسور چینی» معرفی کرده است و در حال اخذ مجوزهای لازم است و در برنامه زمانبندی تعیین شده اجرا خواهد شد.
این مقام مسئول مبلغ اعتباری ساخت این سد را مشخص نکرده است.
پروژهای برای گسترش خشکسالی
شواهد نشان میدهد که بسیاری از پروژههایی که جمهوری اسلامی به شرکتهای چینی سپرده است، از محل درآمدهای نفتی بلوکه شده ایران در چین تامین اعتبار میشود و پکن تاکنون هیچ مبلغی از خودش برای اجرای پروژهها در ایران هزینه نکرده است.
پیش از این، در دوره احمدی نژاد قرارداد ساخت سد و نیروگاه بختیاری با پکن در سال ۱۳۸۹ امضا شد. اعتبار مورد نیاز برای ساخت این سد حدود ۲ میلیارد دلار برآورد شد. مدتی بعد رسانهها در خردادماه سال ۹۱ گزارش دادند که قرارگاه خاتم الانبیای سپاه پاسداران مسئولیت ساخت این سد را که «بزرگترین پروژه عمرانی ایران» محسوب میشد، برعهده گرفت.
در دوره ریاستجمهوری روحانی، ساخت این سد و ۱۵ سد دیگر به حالت تعلیق درآمد و اکنون بار دیگر پروژه ساخت این سد نیز همانند سایر سدهای در حال ساخت با همکاری شرکتهای چینی از سرگرفته شده است.
آرش ویسی، عضو انجمن محیط زیست و توسعه پایدار ایران در واکنش به این تصمیم در صفحه ایکس خود نوشته است: «تحمیل یک سد بیارزش دیگر، توسط چینیها بر پیکر بیرمق زاگرس! «سد بختیاری» با ارتفاع ۲۷۵ متر و حجم مخزن ۲.۷ میلیارد مترمکعب و ظرفیت ۷۵۰ مگاوات تولید برق یکی از پروژههایی است که بعد از توقف ۱۰ ساله با فاینانس مالی چین ساخته میشود.»
وی سال گذشته نیز در اعتراض به تصمیم مقامات جمهوری اسلامی برای ساخت سد بختیاری درباره تاثیرات درازمدت زیست محیطی ساخت این سد هشدار داد و افزود که ساخت سد بختیاری به معنای نابودی زاگرس، نابودی جلگه خوزستان و تشدید گرد و خاک و تشدید پروژههای انتقال آب است.
سدسازی و تخریب تاریخ ایران
احسان رستمی پور، روزنامهنگار در اینباره در صفحه ایکس خود نوشت: «پیمانکار سد بختیاری نشانههای تاریخی ساخت راه آهن سراسری ایران را از بین برده است. راه آهنی که گزینه ثبت جهانی ما در یونسکوست. با این همه محوطه باستانی و آثاری که سدسازها تا حالا از بین بردند باید اسم وزارت نیرو رو گذاشت وزارت نیرو و تخریب تاریخ ایران.»
پیش از این نیز تعدادی از کارشناسان درباره سد چمشیر هشدار داده بودند که آبگیری سد چمشیر، فاجعهای فراتر از آسیبهای زیستمحیطی سدسازیهای معمول وارد خواهد کرد و علاوه بر بیابانزایی، حیات آبزیان را در بخشی از حوضه آبی خلیج فارس به خطر خواهد انداخت و بخشی از تاریخ باستان ایران مربوط به دوره عیلامیها نیز به زیر آب میرود.
سد بختیاری روی رودخانه بختیاری در شهرستان الیگودرز در نزدیک مرز میان دو استان لرستان و خوزستان واقع شده است.
فعالان بخش محیط زیست میگویند که رودخانه بختیاری از میان روستاهایی میگذرد که در وضعیت بیآبی شدید، فقر و محرومیت قرار دارند و هیچ سهمی از آب این رودخانه ندارند.
لرستان تشنهتر از همیشه
خبرگزاری تسنیم در آذرماه امسال گزارش داد که در یکسال گذشته ۹۸ درصد از مساحت استان لرستان در وضعیت خشکسالی متوسط تا شدید قرار دارد.
همچنین رسانههای داخلی ایران در سال ۱۴۰۰ گزارش دادند که نیمی از چشمههای لرستان خشک شده است. تعدادی ۱۴ سد بر روی چهار رودخانه بزرگ استان لرستان احداث شده است.
کارشناسان آب و محیط زیست ایران میگویند که ایران در دو دهه اخیر هزینههای هنگفتی بالغ بر دهها هزار میلیارد تومان برای ساختن ۷۰۰ سد آبی در ایران مصرف کرده است. سدهایی که باعث خشک شدن چند رودخانه بزرگ ایران شده است و هر ساله ۳۰ میلیارد مترمکعب آب در پشت این سدها تبخیر میشود